प्रसूति गृहमा आमाहरूको व्यथा : शरीरमा कोभिड, पेटमा बच्चा

A+ A A-

थापाथलीस्थित परोपकार प्रसूति गृहको एनएक्स–टु । बेड नम्बर २५ ।

भर्खर जन्मिएको शिशु घरि आँखा उघार्छन् । घरि चिम्म । छेउमै रहेकी आमाका आँखा पनि बच्चा भएतिरै फर्किन्छन् । बच्चालाई काखमा राखेर दूध खुवाउन खोज्छिन् तर उनलाई आँट आउँदैन ।

काभ्रेपलाञ्चोक बिर्तादेउरालीकी निकिता तामाङले मंगलबार दिउँसो छोरो जन्माइन् तर सँगै उनको रिपोर्ट आयो, कोरोना पोजिटिभ । रिपोर्ट पोजिटिभ आएसँगै छोरालाई दूध खुवाउने कि नखुवाउने भनेर उनी दोधारमा थिइन् ।

‘छोरोलाई दूध खुवाउन हुन्छ?,’ बेडको छेउमै रहेका श्रीमान् दिलबहादुरलाई सोध्छिन् ।

‘डाक्टरले खुवाउन हुन्छ भनेको छ । तर, बच्चालाई पनि सर्‍यो भने,' दिलबहादुर संशयसहितको उत्तर फर्काउँछन् ।

छोरा जन्मिएको खुसी पूर्ण रूपमा उनीहरूले साट्न पाएका छैनन् । उनीहरूको खुसीको बाधक कोरोना बन्यो । त्यसो त निकिताको अप्रेसन गरेको शिथिल शरीर । उनलाई चिन्ता आफ्नो शरीरको भन्दा बढी छोराको छ । पुलुक्क छोरा भएतिर हेर्छिन् ।

‘काभ्रेबाट बिहान १० बजे ल्याएको । ३ बजे छोरा जन्मियो । लक्षण त केही पनि थिएन । पोजिटिभ रिपोर्ट आयो,' दिलबहादुर पुकार गर्छन्, ‘बच्चालाई नसरे हुन्थ्यो । केही त नहोला नि है !,’ आमा बनेको पहिलो अनुभवमा निकिताले डरसँगै छोरोलाई दूध खुवाउन विवश भइन् ।

०००

वार्डको ढोकामा एक पुरुष निराश देखिन्छन् । घरि लामोलामो सास तान्छन् । घरि आँखा चिम्लेर ध्यानमग्न हुन्छन् । खुइया गर्दै एकहोरो आफैँ बोल्छन् । कहिले बाहिर त कहिले भित्र गर्छन् । उनी पूरै छटपटाहटको वेगमा देखिन्छन् । भित्र बेडमा अक्सिजनको सहारामा रहेकी श्रीमतीको पेटमा छ महिनाको बच्चाको धड्कन पनि चलिरहेको छ । जब श्रीमतीलाई सास फेर्न गाह्रो हुन्छ, तब उनी भारी मन लिएर बाहिर निस्कन्छन् । आफ्नो पीडा श्रीमतीलाई देखाउन चाहँदैनन् । एक्लै बाहिर आएर पीडा पोख्छन् ।

‘२८ वैशाखमा पोजिटिभ देखिएको हो । सास फेर्न गाह्रो भएको छ । कुर्ने एक्लै छु,' यति भनेर उनी हतारिँदै भित्र छिरे ।

०००

धादिङकी २१ वर्षीया विपना तामाङको पनि पेटमा नौ महिनाको बच्चा हुर्किइरहेको छ । बच्चा जन्मिने समय नजिकिँदै थियो । उनलाई पनि कोरोनाले भेट्यो । विपनालाई सपनाझैँ लागेको छ, कोरोना । कहाँबाट सर्‍यो, थाहै छैन ।

थाप्लोमा हात राखेर टोलाएर बसेकी विपनाकी आमा शर्मिला भन्छिन्, ‘आमाको मन न हो बाबु, छोरीलाई फोक्सोमा निमोनिया भएको छ भन्छन् । पेटमा बच्चा छ । अझै १० दिन राख्नुपर्छ भनेको छ । केही नभए हुन्थ्यो । के रोग आयो आयो ।’

०००

त्यसो त प्रसूति वार्डमा निकिता र विपना मात्र होइन । मंगलबार प्रसूति गृहको कोभिड वार्डमा ११ जना गभर्वती र दुई जना सुत्केरी महिला थिए । उनीहरूलाई सुत्केरी व्यथाले भन्दा कोभिडले सताएको प्रतीत हुन्थ्यो ।

‘अक्सिजन लेभल ८० मा झर्‍यो,' एक नर्सको आवाज बाहिरै सुनिन्थ्यो । हतारिँदै डाक्टर र नर्सले ती महिलालाई आईसीयूमा पुर्‍याए । ‘वार्डमा सात जनालाई अक्सिजन दिएका छौँ । एक जनाको स्याचुरेसन मेन्टेन भएन । आईसीयूमा राखेका छौँ,' नर्स सन्ध्या ढकालले भनिन्, ‘डराएर के गर्नु, हाम्रो कामै यही हो ।’

कोभिडकालमा ४२ जना बने आमा

प्रसूति गृहमा २० वैशाखयता कोभिड भएका ४२ जनाले बच्चा जन्माएका छन् । ‘एक जनाको मृत्यु भएको छ । अरु सबै जना नर्मल डेलिभरी भएर घर फर्किएका छन् । कोही उपचार गरिरहेका छन्,' प्रसूतिका कोभिड संयोजक डा. किर्तिपाल सुवेदी भन्छन्, ‘कोरोना भए पनि सावधानी अपनाउने हो, डराउने होइन ।’

गर्भावस्थामा आमाबाट बच्चालाई सर्दैन

धेरैलाई चिन्ता बच्चाको हुन्छ । कतै आमाबाट बच्चालाई कोरोना सर्ने त होइन ? डा. सुवेदी भन्छन्, ‘गर्भावस्थामा आमाबाट बच्चामा सरेको छैन । सुरुका दिनमा हामीले जन्मिएका सबै बच्चाको परीक्षण गरेका थियौँ, कसैलाई पनि पोजिटिभ देखिएन ।’

तर, जन्मिएपछि भने सर्न सक्ने उनी बताउँछन् । ‘जन्मिएपछि अरुलाई कसरी सर्छ, त्यसैगरी बच्चालाई पनि सर्न सक्छ,' उनी भन्छन्, ‘जन्मिदै कोरोना भएर जन्मिने हुँदैन ।’

संक्रमित आमाले बच्चालाई दूध खुवाउन हुन्छ

संक्रमण भएपछि दूध खुवाउने कि नखुवाउने भन्ने संशय आमाहरूमा छ । दूधबाट कोरोना नसर्ने डाक्टरहरू बताउँछन् । बच्चालाई प्रशस्त दूध खुवाउन उनको सुझाव छ । ‘बच्चा जन्मिनेबित्तिकै खुवाउने भनेको आमाको दूध हो । आमाको दूधजस्तो पोसिलो केही हुँदैन । संक्रमणको डरले बच्चालाई पोषणतत्त्व भएको दूध नदिँदा झन् अरु रोगको खतरा हुन्छ । आमाले मास्क लगाएर बच्चालाई दूध खुवाउन सक्छन्,' डा. सुवेदी भन्छन्, ‘बच्चाको दिसापिसाब सरसफाइचाहिँ परिवारका अन्य सदस्यले गरिदिनुपर्छ ।’

दुई जना शिशुले जिते कोरोना

प्रसूति गृहमा हालसम्म दुई जना शिशुलाई कोरोना संक्रमण भएको छ । ‘आमासँग बसिरहेका दुई जना बच्चामा संक्रमण देखिएको थियो । गर्भावस्थामा आमाबाट सरेको भने होइन । जन्मिएपछि पोजिटिभ भएको हो । निको भएर घर फर्किए,' उनी भन्छन् ।

कोभिडकालमा पनि गर्भधारण गर्न मिल्छ

कोभिडकालमा पनि गर्भधारण गर्न सकिने चिकित्सकको सुझाव छ । ‘यो बेलामा बच्चा अंगभंग हुने भन्ने हुँदैन । कोरोनाका कारण गर्भपतन गराउने देखिएको छ । पेटमा भएको बच्चालाई कोरोनाले अहिलेसम्म असर गरेको छैन,' डा. सुवेदी भन्छन्, ‘अहिलेको समयमा पनि ‘बेबी प्लान’ गर्न मिल्छ ।’

प्रकाशित मिति: बुधबार, जेठ १२, २०७८ २०:४७