प्लस टु पछि के ? अलमलमा विद्यार्थी

A+ A A-

कक्षा १२ को परीक्षा दिएर बसेकी रसिला काप्री यतिखेर अन्योलमा छिन् । उनी नेपालमै बस्ने कि विदेश जाने द्विविधामा छिन् । उनले यसबारे निर्णय गर्न सकेकी छैनन् ।

नेपालमै बसेर थप अध्ययन गर्न विषय र शिक्षण संस्थाबारे उनलाई सल्लाह आवश्यक देखिन्छ । आफन्त, साथी तथा विज्ञहरुले रसिलालाई थरीथरीका सल्लाह दिन्छन् । ति मध्ये कसैले नेपालमै बस्न सल्लाह दिन्छन् भने कसैले विदेश जाँदा राम्रो हुने तर्क गर्छन् । उनीहरुका अनेक सल्लाहले रसिलालाई निर्णय लिन झन् गाह्रो भएको छ ।

कक्षा १२ अध्ययन पूरा गरेका अधिकांश विद्यार्थी रसिलाजस्तै अलमलमा परेका छन् । कोही विदेश जाने योजना बनाउँदै छन् त कोही लक्ष्यहीन छन् ।

पछिल्लो समय बिदेसिनका लागि विभिन्न परामर्श केन्द्रमा धाउने विद्यार्थीको संख्या प्रशस्तै छ । नेपालीले नै विदेशमा कलेज खोल्ने क्रम बढेपछि नागरिकता बन्नासाथ बिदेसिन आतुर विद्यार्थीको लाम लाग्छ ।

शिक्षाविद् विद्यानाथ कोइराला भन्छन्, ‘सरकारको दोधारे नीतिले विद्यार्थी अलमलमा परेका छन् । एकातिर सरकारले जापान, कोरिया र खाडी मुलुकमा निःशुल्क जाने भन्दै बाटो खुला गरेको छ भने अर्कोतर्फ नेपालमै रोजगारीको अवसर छ भन्ने जस्ता दोधारे नीतिले गर्दा विद्यार्थी पनि अलमल्ल देखिन्छन् ।’

शिक्षण संस्थाले व्यवहारिक शिक्षा सुरु गरेसँगै बिदेसिने क्रम न्यूनीकरण हुने कोइरालाको भनाइ छ । स्वभावैले विद्यार्थीका अनेक सपना हुन्छन् । कोही विदेशमै स्थापित हुन चाहन्छन् भने केही विदेशबाट फर्किएर नेपालमै काम गर्ने बताउछन् । यसरी विदेसिने अधिकांश विद्यार्थीको पढाइचाहिँ बहाना मात्रै हुने गरेको छ ।

काठमाडौं बलम्बुकी संगीता बगालेले अध्ययनका लागि अस्ट्रेलिया जाने प्रक्रिया अगाडि बढाएकी छिन् । उनले भनिन्, ‘पढाइ, पैसा र भविष्य पनि हुने भएपछि जानैपर्यो । पछि फर्केर नेपालमै केही गरौंला भन्ने सपना त छँदै छ,’

संगीतासँगै प्लस टु सकेकी स्वस्तिका पाण्डेले नेपालमै कृषि विषय पढ्ने योजना बनाएकी छिन् । स्वस्तिका भन्छिन्, ‘सुरुमा मलाई निर्णय लिन निकै गाह्रो भएको थियो । तर, धेरै व्यक्तिबाट परामर्श लिएपछि नेपालमै पढ्ने योजना बनेको छ ।’

पछिल्लो समय देखासिकीमा बिदेसिने बढ्दै गएका छन् । नेपालमा काम गरे पनि विदेशको तुलनामा राम्रो कमाइ हुन नसक्ने संगीताको बुझाइ छ । त्यस्तै, अभिभावक पनि छोराछोरी विदेश पठाउन हतार गरिरहेका देखिन्छन् । देखासिकीले अभिभावसमेत प्रभावित भएका छन् ।

बिदेसिने सोच गलत

शिक्षाविद् डा. करण ठगुन्ना प्लस टु सकेका विद्यार्थीका लागि नेपालमै अवसर रहेको बताउँछन् । त्यस्तै, उनी प्लस टु सक्नेबित्तिकै बिदेसिने मान्यता हटाउनुपर्ने बताउँछन् ।

विज्ञान, मेडिकल, म्यानेजमेन्ट, चार्टर्ड एकाउन्ट, इन्जिनियरिङ, लगायत अन्य क्षेत्रमा राम्रो सम्भावना भएको बताउँदै डा. ठगुन्ना भन्छन्, ‘नेपालमा गुणस्तरीय शिक्षा र अन्तर्राष्ट्रिय शिक्षा प्रदान गर्ने कलेज छन् । पढ्नकै लागि विदेश जानु आवश्यक छैन । विदेश जानै परेमा स्नातक सकेपछि जानु उपयुक्त हो । तर, प्ल सटु सकेका विद्यार्थीले नेपालमै पढेको राम्रो हो ।’

१० कक्षामै रोपिन्छ वैदेशिक सपना

गोरखाका १५ वर्षीय सौगात भट्ट कक्षा १० मा पढ्दै छन् । उनी प्लस टुपछि विदेश गएर पढ्ने, करिअर बनाउने र पैसा कमाउने सपना देख्दै छन् । अभिभावक पनि उनको सपना साकार पार्न सहयोगी बन्दै छन् ।

परामर्श केन्द्रले पनि धेरैभन्दा धेरै विद्यार्थीलाई विदेश पठाउन पहल गर्छन् । उनीहरुले विद्यार्थी तान्नकै लागि विभिन्न अफरसमेत ल्याउने गरेका छन् । तर, परामर्श केन्द्रको योजनाभन्दा पनि आफ्नो योजनामा ध्यान दिनुपर्नेमा शिक्षाविद्हरु सुझाउँछन् ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, जेठ ९, २०७६ ०१:१५