कोरोनाका कारण अक्सिजनको हाहाकार : अस्पतालमा बिरामी छटपटाउँछन्, उद्योगमा बिरामीका आफन्त गुहार माग्छन्

कोरोनाका कारण अक्सिजनको हाहाकार : अस्पतालमा बिरामी छटपटाउँछन्, उद्योगमा बिरामीका आफन्त गुहार माग्छन्

A+ A A-

लु १ ह १९८३ नम्बरको ई-रिक्सामा दुईवटा अक्सिजन सिलिन्डर छन् । बुटवलबाट २१ किलोमिटर भैरहवा र त्यहाँबाट ८ किलोमिटरको दूरी पार गरेर रोहिणी– ४ छिपागढस्थित शंकर अक्सिजन उद्योगमा आइपुगेको यो रिक्सामा सवार दुई जना अक्सिजन भरेर बुटवल लैजान हतारिएका छन् । उनीहरूको अनुहार मलिन छ । सुरक्षा गार्डसामु पुग्छन् । सुरक्षाकर्मीले माथि भन्नुपर्छ भन्दै रोक्छन् ।

गेटभित्र पुगिसकेको रिक्सा दायाँ साइड च्यापेर रोकिएको छ । यो रिक्साजस्तै गेटभित्र प्रवेश पाउन लाइनमा छन् ट्याक्टर, मोटरसाइकल, जीप, एम्बुलेन्स । भित्र मेडिकल कलेजका लागि अक्सिजन रिफिल भइरहेको छ । कामदार व्यस्त छन् ।

भैरहवाका राजेश विश्वकर्मा र निस्ती– ५ पाल्पाका दुर्गा थापा अक्सिजन लिन रिक्सामा आएका हुन् । यी दुवैका आफन्त लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पतालको आकस्मिक कक्षमा कोभिडसँग लडिरहेका छन् । अस्पतालले अक्सिजन जोहो गर्न भनेपछि उनीहरू बुटवलबाट रिक्सा रिजर्भ गरेर उद्योग पुगेका हुन् ।

राजेशकी दिदी प्रादेशिक अस्पतालमा भर्ना भएको ११ दिन भइसक्यो । उनी दैनिकजसो उद्योगमा पुगेर अक्सिजनको जोहो गर्छन् । ‘एक हप्ता भयो अक्सिजन खोज्न थालेको । तर, पनि सहज छैन । उद्योगमा जाँदा प्रहरीले अस्पताललाई दिएको छ भन्नुहुन्छ, अस्पतालमा हामीलाई अक्सिजनको जोहो आफैँ गर्नुहोस् भन्नुहुन्छ,’ राजेशले भने ।

‘उद्योगमा आउँदा अस्पताल जानुस् भन्ने, अस्पताल जाँदा आफैँ जोहो गर्नुस् भन्ने । अक्सिजन नपाएर बिरामीको मृत्यु हुँदासमेत हामीलाई कसैले नहेर्ने ?,’ उनले भने ।

निस्ती गाउँपालिका- ५, पाल्पाका दुर्गा थापाकी आमा १० दिनदेखि प्रादेशिक अस्पतालको आकस्मिक कक्षमा छिन् । श्रीमतीलाई अस्पतालमा आमासँग राखेर दुर्गा अक्सिजनको जोहो गर्न दैनिक निस्कन्छन् ।

‘जसोतसो जोहो गरेर दुईवटा सिलिन्डर भराएको छु । एउटा आमासँगै राख्ने, खाली भएको सिलिन्डर उद्योगमै लैजाने गरेको छु । तर, उद्योगमा आउँदा पनि अक्सिजन पाइँदैन,’ उनले भने ।

अक्सिजन लेबल ८० भएकाले निरन्तर अक्सिजन लगाएर राख्न भने पनि अस्पतालले अक्सिजनको व्यवस्था नगरेको उनको गुनासो छ । ‘अक्सिजन छ भने आफैँ ल्याउनुस्, दबाईपानी हामीले चलाइदिन्छौँ भनेर उहाँहरू भन्नुहुन्छ,’ उनी भन्छन्, ‘अकालमै आमाको ज्यान जाने हो कि भन्ने चिन्ताले सताएको छ ।’

अस्पतालले अक्सिजनको व्यवस्था आफैँ गर्न भनेपछि उद्योग, जनप्रतिनिधि र विभिन्न अभियानलाई गुहार्नेहरूको सङ्ख्या ठूलो छ । अक्सिजनको अभावमा बिरामीको मृत्यु हुन थालेपछि आफन्तहरू अझ डराएका छन् ।

प्रादेशिक अस्पतालमा श्रीमान्‌को उपचारका लागि आएकी पुष्पा विष्ट अस्पतालले उपचारका लागि अक्सिजनको जोहो गर्न भनेपछि उपचारमा समस्या भएको बताउँछिन् ।

माग धेरै भएकाले समस्या भयो

लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पतालका सूचना अधिकारी डा. विष्णु गौतम बिरामीका लागि अक्सिजनको अत्यधिक माग भएको र उद्योगबाट कम मात्रामा आयात हुँदा समस्या हुने गरेको बताउँछन् ।

‘अहिले संक्रमित भई अस्पतालमा भर्ना भएकामध्ये ९० प्रतिशतलाई अक्सिजन दिनुपरेको छ । एउटै व्यक्तिलाई घण्टामा १५ देखि २० लिटरसम्म दिनुपर्ने हुँदा अस्पतालमा आएका अक्सिजन आईसीयू र भेन्टिलेटरमा व्यवस्थापन गर्दैमा ठीक छ,’ उनले भने । अस्पतालमा ४ सय अक्सिजन सिलिण्डर आवश्यक भए पनि मुस्किलले २ सयदेखि ३ सयसम्म मात्र सिलिन्डर आउने गरेको उनी बताउँछन् ।

युनिभर्सल मेडिकल कलेज भैरहवाका जनसम्पर्क अधिकृत सुशील गुरुङ अक्सिजन नहुँदा संक्रमितको ज्यान जान थालेको बताउँछन् । हाल अस्पतालमा १९० जना कोभिडका बिरामीले उपचार गराइरहेका छन् । उनीहरू सबैलाई अक्सिजन आवश्यक भएको गुरूङ बताउँछन् ।

भैरहवाको भीम अस्पतालमा पनि अक्सिजनको अभाव छ । ९० जना कोरोना संक्रमितको उपचार भइरहेको अस्पतालमा अक्सिजन नियमित नहुँदा उपचारमा समस्या भएको अस्पतालका मेडिकल सुपरिटेन्डेन्ट शकुन्तला गुप्ताले बताइन् ।

अक्सिजन उद्योगमा ट्रिपिङ हुँदा झनै समस्या

रूपन्देहीका अक्सिजन उद्योगमा विद्युत् आपूर्ति नियमित नहुँदा अक्सिजन रिफिलमा समस्या भएको छ । शंकर अक्सिजन ग्यास प्रालिका टेक्निसियन विनय ठाकुर दैनिक ५ देखि ७ पटक बत्ती जाँदा समस्या हुने गरेको बताउँछन् ।

२४ घण्टामा ५ सय ५० सिलिन्डर रिफिल गर्ने क्षमता रहे पनि नियमित विद्युत् आपूर्ति नहुँदा ४ सय मात्र रिफिल गर्न सकिएको उनले बताए । एक पटक बत्ती जाँदा २०-२५ मिनेटसम्म अक्सिजन रिफिल रोकिने उनले बताए ।

भैरहवा विद्युत् वितरण केन्द्रका प्रमुख जितेन्द्रकुमार झाले कावासोतीमा रुख ढलेर आधा घण्टा सप्लाई बन्द भए पनि अहिले भने ट्रिपिङ समस्या नरहेको बताउँछन् ।

उनले १२ वैशाखमा प्रशासन कार्यालयमा अक्सिजन उद्योगी, विद्युत् कार्यालयका प्रमुख र सीडीओसहितको बैठकमा भवितव्यका लागि अक्सिजन उद्योगलाई केही मिनेटको व्याकअप राख्ने निर्णय भए पनि उद्योगीले त्यसो नगरेको बताए ।

विद्युत्‌को बाहना बनाएर हुँदैन

लुम्बिनी प्रदेशका स्वास्थ्यमन्त्री भोजप्रसाद श्रेष्ठले कोरोनाको महामारीमा अक्सिजन उद्योगहरूले विद्युत्‌को बहाना बनाएर उद्योग रोक्न नहुने बताए । उनले उद्योगमा भएको व्याकअप प्रयोग गरेर भए पनि यस्तो अवस्थामा सेवा दिनुको विकल्प नभएको बताए ।

‘सबै उद्योगसँग व्याकअप हुन्छ । लाइन भएन, रिफिल कम गरियो भन्ने छुट छैन । बरु तेल चाहियो भने हामीले केही गर्छौँ,’ उनले भने ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, वैशाख ३१, २०७८ ०९:३९