टेकु अस्पतालमा ३ घण्टा : अक्सिजन लिन पालो कुर्छन् संक्रमित, राति पनि भ्याइनभ्याइ छ डाक्टरलाई

टेकु अस्पतालमा ३ घण्टा : अक्सिजन लिन पालो कुर्छन् संक्रमित, राति पनि भ्याइनभ्याइ छ डाक्टरलाई

A+ A A-

कुनै समय झाडापखाला र कुकुरले टोकेर मात्रै पाइला टेकिने टेकु अस्पताल प्राङ्गण यतिखेर कोरोना संक्रमित र कुरुवाले खचाखच भरिएको छ । पाँच बेडको इमर्जेन्सी वार्डमा २६ बेड अटाएको छ ।

रात छिप्पिँदै गएपछि संक्रमितहरू आत्तिँदै आउने क्रम पनि बढ्दो छ । एम्बुलेन्सहरू बिरामी लिएर आउँछन् । कोही बिरामी राखेर जान्छन् । कोही मेचमा त कोही टुलमा बसेर एकाध घण्टा अक्सिजन लिँदै घर फर्किनेहरूको संख्या घट्न सकेको छैन ।

एकाध घण्टा अक्सिजन लिएर एक ६० वर्षीया महिला ब्लु क्रस अस्पतालको एम्बुलेन्समा गइन् । यत्तिकैमा चन्द्रागिरी नगरपालिका– १४ बाट एम्बुलेन्स आयो र बिरामी राखेर गयो ।

आउने र जाने प्रक्रिया चलिरहन्छ, आजभोलि अस्पतालमा !

हुइँकिँदै अक्सिजन सिलिन्डर बोकेका जिपहरू तारन्तार आउँछन् र अक्सिजनका सिलिन्डर राखेर जान्छन् । थाहा छैन, ती अक्सिजनले कति बिरामीलाई पर्खिरहेका हुन् या कति बिरामी ती अक्सिजनलाई पर्खिरहेका छन् । टेकु अस्पतालजस्तो आफ्नै अक्सिजन प्लान्ट भएको अस्पतालमा यसरी आपूर्ति भएका अक्सिजन सिलिन्डर देखेर सहजै अनुमान लगाउन सक्छौँ, अस्पतालहरूमा अक्सिजनको माग कति विकराल छ ।

यो दृश्य पौने १० बजेको हो, जतिखेर चार जनालाई अस्पताल प्राङ्गणमा नै अक्सिजन दिइराखिएको छ ।

०००

रातको ११ बजे ।

अन्ततः टेकुबाट आएका ५५ वर्षीय संक्रमित पुरुषले बेड पाउन सफल भए ।

‘धन्न ! बेड पाइयो !,’ ढिलै भए पनि बेड पाएकोमा उनकी श्रीमतीले राहतको सास फेरिन् ।

कोभिड निमोनियाले आक्रान्त भएका संक्रमित ३ घण्टादेखि अस्पतालबाहिर मेचमा बसेर अक्सिजन सिलिन्डरबाट अक्सिजन लिइरहेका थिए ।

बेड नपाएर ३ घण्टादेखि अस्पतालबाहिर ताकेता गर्दागर्दा असह्य भएकी उनी टिचिङ अस्पताल जान नपर्ने भएको बताउँछिन् । टिचिङमा पनि बेड पाउने/नपाउने अनिश्चितप्रायः नै थियो ।

०००

टेकु अस्पतालका प्रमुख कन्सल्ट्यान्ट डा. अनुप बाँस्तोला घरमा खाना खाएर साँढे ९ बजे नै राउन्डमा आएका छन् ।

अस्पतालबाहिरका अनुहारहरू देख्दा उनलाई लाग्छ, बिरामीको टर्नओभर सकेसम्म धेरै गराउनु छ ।

पीपीई सेट लगाएका डा. अनुप राउन्ड लिन वार्ड–वार्ड चहार्छन् ।

एकाएक जनरल वार्डमा राखिएका एक बिरामीको पल्स रेट ६० तिर खस्न पुग्छ । र अक्सिजनको तह ८० ।

राउन्ड लिन आएका डा. अनुप बेड नं १२ मा टक्क रोकिन्छन् ।

‘घोप्टो पर्नुस् त !’

४२ वर्षीय ती संक्रमितलाई उनी सजिलो गरी घोप्टो परेर सुत्न सिकाउँछन् । सिरानी, पेट र खुट्टामा सिरानी र ब्ल्याङ्केटको गुजुमुजु पारिदिन्छन् । ३० लिटर प्रतिमिनेटको दरले अक्सिजन लिइरहेका उनलाई सास फेर्न गाह्रो भइरहेको छ ।

‘किन आत्तिनुभएको ? केही भएको छैन । सजिलोसँग सास फेर्नुस्,’ डा. अनुप बिरामीलाई सान्त्वना दिने प्रयास गर्छन् । घोप्टो परेर जति सुते पनि सञ्चो नभएपछि भने डा. अनुप आफैँ उनको ढाडमा हातले ढ्यापढ्याप पारेर उनलाई सहज बनाउने प्रयास गर्छन् ।

‘सजिलो भएर सास फेर्नुस् त !’

बिस्तारै उनको अक्सिजन तह बढ्न खोज्दै छ । डा. अनुप मोनिटर र संक्रमित बरोबर हेर्छन् र कुरुवालाई भन्छन्, ‘चिन्ता नगर्नुस्, भोलि उहाँलाई थप उपचार गरम्ला ! अहिलेलाई मेन्टेन भएको छ ।’

वार्डमा राउन्ड लिँदै डा. अनुप नर्सहरूसँग बिरामीको अवस्था सोधिरहेका छन् ।

‘लौ ! एउटा बेड खाली भएछ त !,’ डा. अनुप खुसी हुँदै नर्सलाई उक्त बेडमा पालो पर्खिरहेका संक्रमितलाई पूर्ति गर्न लगाउँछन् ।

‘बा, के छ अवस्था ? भोलि डिस्चार्ज गर्दिम् त ?,’ डा. अनुप पाका बिरामीलाई हाँस्य चेतसहित प्रश्न गर्दै जिस्काउन पनि छोड्दैनन् । जसको प्रतिउत्तरस्वरुप बिरामीले उत्तरभन्दा पहिले खोकी फर्काउँछन् र भन्छन्, ‘खोकी नै सञ्चो भा'छैन ।’

‘खोकी त चिसोले गर्दा होला बा । चिन्ता लिनु पर्दैन,’ यति भन्दै डा. अनुप आईसीयू वार्डतिर लम्किन्छन् । सिकिस्त संक्रमित राखिएको यस वार्डमा भने डा. अनुप बाहिरैबाट सिस्टर र डाक्टरलाई सोध्छन् ।

‘बेड नं १ को के छ अवस्था ? बेड नं २ को ? ३ को के भयो नि ?’

प्रत्युत्तरमा भित्रबाट डाक्टरहरूले आईसीयूको सम्पूर्ण बेलीबिस्तार लगाउँछन् ।

त्यसपश्चात् उनी इमर्जेन्सी वार्डमा जान्छन् र गम्दै भन्छन्, ‘बेड नं १ को भोलि ठीक हुन्छ । बेड नं २....’

‘बेड नं ३ लाई के गर्ने सिस्टर ?,’ सिस्टरले तुरुन्तै प्रतिक्रिया जनाउँछिन् । भाइजरभित्रबाट उनको आवाज अलिक मधुरो सुनिन्छ ।

इमर्जेन्सी वार्डमा पनि अधिकांश बिरामीहरू घोप्टो परेर सुतिरहेका छन् ।

नर्स ढाडमा हातले ढ्यापढ्याप पारेर मालिस गर्दिंदै छिन् । पल्स रेट बढाउन मद्दत गराइरहेकी छन् ।

यो रातको ११ बजेको दृश्य हो ।

यत्तिकैमा डा. अनुपलाई बिल देखाउँदै एक जना कुरुवा आइपुग्छन् । रातिसमेत उनले बिरामी र कुरुवा दुवैलाई परामर्श दिइरहेका छन् ।

०००

बाहिर अक्सिजन लिइरहेका अलपत्र बिरामीलाई व्यवस्थापन गर्न लाग्छन् उनी । हुन पनि हिजोआज अत्तालिएर आउने बिरामीको चाप पनि उत्तिकै बढेको छ, जसलाई राम्रोसँग सम्झाइबुझाइ गरेर पठाउन सक्ने हो भने उनीहरू घरमै सुरक्षित र व्यवस्थित हुन सक्छन् ।

यत्तिकैमा फोन आउँछ । परामर्श लिनका लागि । बिरामीको अवस्था बुझ्नका लागि ।

उनलाई भ्याइ नभ्याइ छ ।

‘बा, तपाईं भित्र जाम्,’ बिरामीको एक्स–रे हेर्दै उनी भन्छन् ।

निमोनिया भएका अन्य बिरामीलाई भित्र सार्ने तयारीमा छन्, डा. अनुप ।

‘डा. सा'ब ! मेरो बुबालाई जसरी पनि अस्पतालमा भर्ना गर्नुपर्‍यो ।’

‘के भयो ?’

‘कत्ति पनि सन्चो भएन । लत्तो छाड्नुभएको छ ।’

‘कतिदिन भयो, बालाई गाह्रो भएको ?’

‘१५ दिन भयो । गाह्रो भा'को । घरमै अक्सिजन नाप्दै राखेका थियौँ । सुगर, प्रेसर, कोलेस्टेरोल सबै छ । वसुन्धाराबाट आएको,’ एकै सासमा संक्रमितकी छोरीले डा. अनुपलाई बेलिबिस्तार लगाइन् ।

यति भनी नसक्दै अस्पताल प्राङ्गणबाहिर नै मेसिनले संक्रमितको पल्स रेट र अक्सिजनको तह नापिन्छ । लगभग १०० अक्सिजन तह देखेर डा. अनुप ढुक्क हुन्छन् ।

‘केही चिन्ता लिनु पर्दैन । हरेस नखानुस् । थकान हुन्छ । मलाई नै भयो भने पनि हुन्छ । अक्सिजन एकदम ठीक छ । खानेकुरामा जोड गर्नुपर्‍यो ।’

‘होइन डा. साब, बेड मिलाइदिनु न । बालाई अस्पताल नै बस्न मन छ ।’

बस्न मन भएर बस्न पाइने ठाउँ कहाँ हो र यतिखेर अस्पताल । संक्रमितको अवस्था र गम्भीरता हेरेर सेवा दिनुपर्ने जस्तो भइरहेको अवस्थामा डा. अनुप १०० को अक्सिजन सेचुरेसनलाई लिएर नअत्तालिन सुझाउँछन् ।

‘अहँ ! कोभिड निमोनियाको बिरामीलाई म बेड मिलाउन सकिरा'को छैन । तपाईँलाई त केही भएकै छैन । हेर्नु त ऊ त्यो मेसिनमा ।’

‘चिन्ता नगर्नुस् ।’

करिब १०/१५ मिनेट लामो परामर्शपछि भने उनीहरू घर वसुन्धारा फर्कन राजी भए ।

०००

तारन्तार फोन, परामर्श, बिरामीको रेखदेख ! यो ‘इनर्जी लेभल’ खोइ कुन्नि कहाँबाट आउँछ ?

एक दिन होइन, दुई दिन होइन, एक वर्ष बढी भइसक्यो । डा. अनुपलाई यो दौडधुप आफ्नो जिम्मेवारी लाग्न थालेको । उस्तै उत्साहका साथ बिरामीको रेखदेख गरिरहेका डा. अनुप र देशभरका स्वास्थ्यकर्मीहरू यसरी अहोरात्र खटिरहेका छन् ।

विडम्बना ! राजनीतिक खिचातानीको मोहमा चुलुम्म डुबेका शीर्ष नेताहरू यतिखेर कोठे बैठकमा व्यस्त भइरहेका छन्, जतिखेर स्वास्थ्यकर्मीहरू भने यसरी अस्पतालमा खटिरहेका छन् ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, वैशाख २६, २०७८ १०:३८