‘जुलुसका लागि मान्छे ओसार्न गाडीका ताँती लाउनेहरू कता हराए ?’

A+ A A-

पाँच दिनअघि मात्र उपचारका लागि काठमाडौं आइन्, रमा तामाङ ।

र, आफन्तकै कोठाबाट गंगालाल अस्पतालसम्म धाउन थालिन् । उनको स्वास्थ्य रिपोर्ट आउनै तीन दिन लाग्यो । दुई महिनापछि आउनू भनेर अस्पतालले बिदा दिएछ । त्यसैले अब रमा घर फर्कन चाहन्छिन् ।

‘काठमाडौंको महँगीमा कसरी टिक्नु ? अनि आफन्तलाई पनि कति दु:ख दिनु ?,’ उनले भनिन्, ‘बरु सक्नुहुन्छ भने गाडी मिलाइदिनु न ।’

रमालाई आजै दोलखाको चरिकोट नपुगी भाको छैन । त्यसैले गाडीको पर्खाइमा पुरानो बसपार्कको आँगनमा छिन्, उनी । उनको पर्खाइ व्यर्थको हुने निश्चितप्राय: छ । कारण, बिहीबारदेखि सरकारले उपत्यकाका तीन जिल्लामा निषेधाज्ञा लगाइसकेको छ । अब अर्को सूचना जारी नभएसम्म यहाँ अत्यावश्यकबाहेकका कुनै सवारीसाधन चल्ने छैन ।

‘गाउँमा गाईभैँसी अलपत्र छन्, बुढा र छोरीले मात्र हेर्न भ्याउँदैनन्,’ रमा चिन्तित सुनिइन्, ‘गाईँभैँसीको दूध बेचेर नुनतेल टर्थ्यो । गाईँभैँसी नै थाके भने त सकियो त ।’ पुरानो बसपार्कमा उनीसँगै छन् अन्य दुई महिला र बालबालिका पनि । निषेधाज्ञा लगाउने सुनेपछि उनीहरू टिकटका लागि बुधबार नै आएका रहेछन् । तर, उनीहरूले रित्तो हात फर्कनुपर्‍यो ।

छेउमै रहेकी भगवती बोलिन्, ‘अस्ति टिकट पाइएन । हिजो पनि दिउँसोभर गाडीको बाटो हेरेरै बित्यो । आज पनि त्यस्तै होलाजस्तो छ ।’ उनीहरूले गाउँ फर्कने लक्ष्य भने बिसाएका छैनन् ।

भगवतीले अब काभ्रेको बनेपा या धुलिखेलसम्म पैदल हिँडेर जाने र त्यहीँबाट गाडी चढ्न सुर कसेकी छिन् । ‘उता त लकडाउन छैन’, उनी भन्छिन्, त्यहाँबाट पनि गाडी नपाए हिँडेरै घर जाने हो ।’

यसरी घर फर्कनेमा रमा र भगवतीबाहेक अन्य थुप्रै पैदलयात्री बाटोभर देखिन्छन् । धेरैजसो सिन्धुली, दोलखा, काभ्रे, रामेछापजस्ता काठमाडौंबाट नजिकै पर्ने जिल्लाका थिए ।

तर, जाजरकोटका मुक्ति गौतमलाई भने हिँडेर घर पुग्न असम्भवजस्तै छ । मैतिदेवीमा बस्दै आएका मुक्ति निषेधाज्ञाको खबर सुन्नासाथ टिकट खोज्न नयाँ बसपार्क पुगे । घर जान आफ्ना दुई भाइलाई लिएर नयाँ बसपार्क र सुन्धाराका काउन्टरमा ५ घन्टा चहार्दा पनि टिकट पाएनन् ।

जाजरकोटको टिकट नपाएपछि उनले सुर्खेतसम्म पुग्ने र त्यहाँबाट आफ्नो घर जाने विकल्प रोजे । तर, सुर्खेतको टिकट पनि पाएनन् र अहिले कोठामै थन्किएका छन्, उनी । ‘कोठामा पनि कतिञ्जेल टिकिएला र ? हामी सबै विद्यार्थी बस्छौँ,’ पाटन बहुमुखी क्याम्पसका विद्यार्थी उनले भने, ‘भोलि समस्यामा पर्नुभन्दा अहिले नै घर जानुपर्‍यो भनेको पाइएन । बरु स्थानीय तहले नै स्वास्थ्य मापदण्ड अपनाएर लगिदिए हुन्थ्यो ।’

साना भाइहरू लिएर बसेका उनको डेरा छेउछाउ कोही छैनन् । एक्लोपनले भाइहरूमा पनि मानसिक असर पर्ला भनेर उनी चिन्तित छन् । ‘भोलि केही आपत् आइलाग्यो भने यहाँ कसले हेर्दिन्छ ? बरु घर पुग्न पाए ढुक्क हुन्थ्यो’, उनी भन्छन् ।

यस्ता समस्या विस्तारै पोहोरको झैँ सडकमा पोखिने मुक्तिको दाबी छ । ‘पोहोर हिँडेर घर फर्कनेको जस्तै हालत यो पटक नि हुने देखियो,’ उनी आक्रोश पोख्छन्, ‘हिजो कार्यकर्ता ओसार्न गाडीका ताँती लगाउनेहरू अहिले कता हराए ?’

जिल्ला प्रशासन कार्यालय काठमाडौंका प्रमुख कालीप्रसाद पराजुलीले घर पुग्न चाहने र परिबन्दमा परेर फर्कन नसकेकाहरूलाई उद्धार गर्न प्रहरीलाई निर्देशन दिएको बताए । ‘यातायात अवरुद्ध भएर अलपत्र परेकालाई सम्बन्धित मन्त्रालय र स्थानीय सरकारको समन्वयमा तत्काल उद्धार गरिन्छ,’ उनले भने, ‘समस्यामा परेका मजदुरका लागि पनि उचित राहत प्याकेजको व्यवस्था गर्छौं ।’

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, वैशाख १७, २०७८ १३:३५