लुम्बिनी प्रदेशले संघीय सरकारलाई पठायो सिद्धबाबाको डाँडो समथर बनाउने प्रस्ताव

लुम्बिनी प्रदेशले संघीय सरकारलाई पठायो सिद्धबाबाको डाँडो समथर बनाउने प्रस्ताव

A+ A A-

लुम्बिनी प्रदेश सरकारले रुपन्देही र पाल्पाको सीमाक्षेत्रमा रहेको सिद्धबाबाको पहाड काट्नेसम्बन्धी प्रस्ताव संघीय सरकारलाई पठाएको छ । अध्ययन पूरा गरी सो प्रस्ताव संघीय सरकारलाई पठाइएको हो ।

निर्माण सामग्री निकाल्न र पहिरोको समस्या समाधान गर्न सिद्धबाबाक्षेत्रको पहाड काट्ने प्रस्ताव संघीय सरकारसमक्ष पेस भएको हो । प्रदेश योजना आयोगले अघिल्लो वर्षको पुसदेखि सिद्धबाबा पहाडलाई परियोजना बैंकको रूपमा अगाडि बढाउँदै डाँडा काट्नेसम्बन्धी अध्ययन सुरु गरेको थियो । पहाड काट्ने योजनालाई ‘सिद्धबाबा कृत्रिम पठार परियोजना’ नाम दिइएको छ ।

प्रदेश योजना आयोगका उपाध्यक्ष प्रा.डा. ईश्वर गौतमले अर्थ मन्त्रालयले सहलगानीबाट सञ्चालन गर्न सकिने आयोजना पेस गर्न प्रदेश र स्थानीय तहलाई आग्रह गरेकाले सो प्रस्ताव पेस गरेको बताए । संघीय सरकारले सुरुङ मार्ग बनाउने तयारी गरिरहँदा प्रदेशले पहाड काट्ने तथा कच्चा पदार्थको प्रयोग गर्ने प्रस्ताव तयार पारेको हो ।

तल सुरुङ मार्ग, माथि आकर्षक बगैँचा, पौडी पोखरी, होटल र रेस्टुरेन्ट राख्न सक्ने गरी प्रदेश योजना आयोगले अध्ययन गरेको छ । आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकहरूका लागि पनि आकर्षक गन्तव्य हुने भएकाले डाँडा काट्ने योजना बनाइएको योजना आयोगका उपाध्यक्ष गौतमले बताए । पहाड काट्दा निस्कने कच्चा पदार्थले विकासमा टेवा पुग्ने तथा कच्चा पदार्थ भारतसम्म निर्यात गर्न सकिने अध्ययनका क्रममा देखिएको उनले बताए ।

डाँडाको कटान हुने अवस्थामा ठूला सवारीसाधन बुटवलको धागो कारखानादेखि झुम्सासम्म पठाउने र साना सवारी नुवाकोट हुँदै दोभानबाट पास गराउन सकिने भएकाले पनि काम गर्न अप्ठयारो नहुने उनले बताए ।

अध्ययनमा चुरेक्षेत्रको विनाश तथा वातावरणीय असर नहुने गरी काम गर्न सकिने बताइएको छ । प्रदेश योजना आयोगका सदस्य विष्णु गौतम चुरेको संरक्षण हुने गरी नै डाँडा काटिने बताउँछन् ।

सुरुङ मार्ग

सिद्धबाबामा सुरुङ मार्ग बनाउने योजना पनि अघि सारिएको छ । सिद्धबाबाक्षेत्रमा करिब ३ किलोमिटर सडक निकै जोखिमपूर्ण मानिन्छ । यो क्षेत्रमा पहिरो रोकथामका लागि रकनेटको प्रयोग गरिए पनि सफल भएन । त्यसपछि संघीय सरकारले सुरुङ मार्ग बनाउने योजना अगाडि सारेको हो ।

संघीय सरकारले ड्रिम प्रोजेक्ट बनाएर १० अर्ब १५ करोड रुपैयाँ विनियोजन गरे पनि अहिलेसम्म ठेक्का प्रक्रिया अगाडि बढ्न सकेको छैन । स्वीस एजेन्सी फर डेभलपमेन्ट एन्ड कर्पोरेसन (एसडीसी) ले यसअघि नै सुरुङमार्ग आयोजनाको पूर्वसम्भाव्यता अध्ययन (प्रि–फिजिबिलिटी) गरिसकेको छ । ठेक्का प्रक्रियाका लागि सडक विभागअन्तर्गतको गुणस्तर अनुसान्धान तथा विकास केन्द्रले कागजात तयार पारेको थियो । कागजात सहितको फाइल अहिले सार्वजनिक खरिद अनुगमन कार्यालय (पीपीएमओ) मा अड्किएको छ । खरिद कार्यालयले स्वीकृत दिएमा प्रक्रिया अघि बढ्ने केन्द्रका प्रमुख डा. विजय जैसीले बताए ।

ठेक्का प्रक्रिया सुरु भएको ४ वर्षमा ११ सय मिटरको सुरुङमार्ग बन्ने डा. जैसीले बताए । ०७३/७४ को बजेटमार्फत विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन तयार गर्न बजेट छुट्याइएको थियो । संघीय सरकारले बनाउने सुरुङ मार्ग पुरानो सिद्धबाबाबाट १२ सय मिटरको बन्नेछ ।

सुरुङ मार्ग बनाउने तयारीपूर्व स्वीस सरकार विकास सहयोगमार्फत भौगर्भिक अध्ययन गरिएको छ । ड्रिलिप नेपालले गुरुयोजनाको काम गर्नुपूर्व भौगर्भिक अध्ययन गरेको हो । सुरुङ निर्माण गर्दा चट्टान कस्तो छ भन्ने आवश्यक भएकाले प्लानेट नेपालले सिद्धबाबामा काम गरेको प्लानेट टेस्ट प्रा.लिका भौगर्भिक इन्जिनियर दिवाकर खड्काले जानकारी दिए ।

प्रारम्भिक नतिजामा सो क्षेत्रमा स्यानस्टोन र मोडस्टोन खालको चट्टान भेटिएको छ । यसअघि भएको प्रारम्भिक अध्ययनमा सुरुङ सहित रकनेट, रकसेट, हाफ टनेलसहित छवटा विकल्प दिइएको थियो । चट्टान परीक्षणका लागि सिद्धबाबाक्षेत्रका पाँच स्थानमा ९० मिटरसम्मको प्वाल खोलेर चट्टान बाहिर निकालिएको छ । त्यही भौर्गभिक अध्ययन प्रतिवेदनका आधारमा सिद्धबाबामा सुरुङमार्ग बनाउन सकिने भएपछि सरकारले यो योजना अगाडि बढाउन बजेट छुट्याएको हो ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, चैत २०, २०७७ ०७:०९