कांग्रेसका १० भ्रातृ संस्थाका नेतृत्व अवैधानिक

A+ A A-

नेपाली कांग्रेसले अन्य संसदवादी र गैरसंसदवादी दललाई लोकतन्त्र र लोकतान्त्रिक आचरणको पाठ निकै पढाउने गर्छ ।

उसले प्रेस, स्वतन्त्रता, मानवअधिकार, संसदीय सर्वोच्चता र न्यायिक स्वतन्त्रताको आवाज हरेक सन्दर्भमा जोड्दै लोकतान्त्रिक संस्कार र पद्धतिको अनुशरण गर्नुपर्ने वकालत गर्दै आएको छ ।

तर, कांग्रेस आफैंले अधिकांश भ्रातृ संस्थाकोे महाधिवेशन गरेको छैन । उसका सुभेच्छुक संस्थाको हालत पनि उस्तै छ ।

यसको पछिल्लो र ज्वलन्त उदाहरण हो, नेपाल किसान संघ र आदिवासी जनजाति संघ । नेपाल किसानको अध्यक्ष भानु सिग्देल १५ वर्षदेखि नेपाल किसान संघको अध्यक्ष छन् ।

तत्कालीन नेपाली कांग्रेस प्रजातान्त्रिक र नेपाली कांग्रेसबीच एकता हुँदा २०६४ सालमा नेपाल किसानको अध्यक्ष सिग्देललाई बनाइएको थियो ।

नेपाल आदिवासी जनजाति संघको अध्यक्ष इन्द्रबहादुर (आईबी) गुरुङ अध्यक्ष भएको पनि १५ वर्षभन्दा बढी भएको छ । नेपाल तामाङ संघका अध्यक्ष कवेलबहादुर लामा अध्यक्ष भएको १० वर्ष भयो । उनी पनि २०६६ सालदेखि अध्यक्ष छन् ।

नेपाल ठाकुर संघको अध्यक्ष अनिरुद्र ठाकुर हुन् । उनी ३१ वैशाख २०६७ सालदेखि अध्यक्ष नेतृत्व गरिरहेका छन् । विधानअनुसार नेपाली कांग्रेसका हरेक भ्रातृ संस्थाको महाधिवेशन दुईदेखि तीन वर्षमा हुने गरेको छ । तर, धेरैजसो भ्रातृ संस्थाले महाधिवेशन नै गर्दैनन् ।

पार्टी केन्द्रीय सदस्य भएका मीन विश्वकर्मा र लक्ष्मी परियार कांग्रेस भ्रातृ संस्था नेपाल दलित संघको अध्यक्ष र महासचिव हुन् । प्रत्येक दुई वर्षमा हुनुपर्ने महाधिवेशन यथोचित र मुनासिव कारण देखाएर १ वर्ष थप गर्न पाइन्छ । तर, १९ देखि २३ फागुन २०५९ सम्म भएको महाधिवेशनबाट अध्यक्ष भएका विश्वकर्मा र परियारले ६ वर्ष वितिसक्दा पनि महाधिवेशन गराएका छैनन् ।

नेपाल प्रजातन्त्र सेननी संघको १० वर्षअघि नै अध्यक्ष भएका टंकप्रसाद कँडेललाई ६ माघ २०६९ मा पार्टी केन्द्रीय कार्य समितिले म्याद थप गरिदिएपछि पुनः महाधिवेशन गर्ने आँट गरेका छैनन् ।

राष्ट्रिय लोकतान्त्रिक अपांग संघ २०६६ सालमा स्थापना भएदेखि भोजराज श्रेष्ठ अध्यक्ष छन् । तर, उनले पनि निर्धारित समयमा महाधिवेशन गरेका छैनन् ।

दुईवर्षे कार्यकाल भएको नेविसंघको कार्यकाल तीनपटकसम्म थपे पनि महाधिवेशन हुन नसकेपछि गत २८ माघमा राजीनामा दिन लगाएर भंग गरियो । अढाइ वर्षअघि महाधिवेशन भएको नेपाल तरुण दल चार पदाधिकारीमा सीमित छ ।

१३ वटा भ्रातृ संस्थामध्ये महिला संघ, मुस्लिम संघ र मगर संघकाे मात्र नियमित वा निर्धारित समयमा महाधिवेशन भएको छ ।

१३ वटा शुभेच्छुक संस्था रहेको कांग्रेसका तीनवटाले पनि नियमित महाधविशेन गरेका छैनन् । नेपाल लोकतान्त्रिक शेर्पा संघ, नेपाल कुमाल संघ, लोकतान्त्रिक नेवा खल र नेपाल प्रेस युनियनले पनि निर्धारित समयमा महाधिवेशन गरेका छैनन् ।

कांग्रेसको शुभेच्छुक संस्था नेपाल ट्रेड युनियन कांग्रेससँग आबद्ध नेपाल शिक्षक संघ, नेपाल सांस्कृतिक संघ र नेपाल प्रेस युनियनलाई भने पार्टीले शुभेच्छुक संस्थाका रुपमा लिएको छ ।

शुभेच्छुक संस्था भए पनि यी संस्थाबाट कांग्रेसमा महाधिवेशन प्रतिनिधिका रुपमा प्रतिनिधित्व गर्ने वैधानिक व्यवस्था छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, जेठ २, २०७६ ०५:४१