दीपक ज्ञवालीसँग च्या गफ : 'अहिलेकाे बेकुफीभन्दा पञ्चायत राम्राे'

A+ A A-

नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञा प्रतिष्ठानका प्राज्ञ हुन् दीपक ज्ञवाली । उनै ज्ञवालीले पाटनढोकास्थित आफ्नो घरमा गणेश भगवान‍्को मूर्ति राखेका छन् । त्यो गणेश अरूजस्तो शान्त छैन, बरु कट्टर । सुँड भुइँतिर नफर्केर सिधै पर गएको, अनि दायाँतिर बाँगिएको ।

ज्ञवाली आफैँले सुनाए, यसको नाम उग्रगणेश हो ।

सम्भवतः यो गणेशले ज्ञवालीको जीवनदर्शन बोल्छ । अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा गिनेचुनिएका थोरै नेपाली बुद्धिजीवीहरूमध्ये पर्छन् ज्ञवाली । नेपालमा जलस्रोतक्षेत्रका बारेमा भलिभाँती जानकारी राख्नेहरू पनि एकदमै कम छन् । अनि आफूलाई लागेको कुरा बिनाकुनै मोलाहिजा जस्ताको तस्तै राख्ने त झन् कमै होलान् ।

अरुण तेस्रो जलविद्युत् परियोजनादेखि महाकाली सन्धि, काठमाडौंको विक्रम टेम्पोदेखि हिजोआज चर्चामा रहेको एमसीसी । अनि राजा फाल्ने आन्दोलनको वैधतामाथि निरन्तर प्रश्न या धर्मनिरपेक्षता अनि स्वयं संसदीय व्यवस्था- ज्ञवालीचैँ निर्भय, निःसंकोच आफ्ना कुरा भन्छन् ।

उनलाई यो व्यवस्था मन परेको छैन, यो संविधानका थुप्रै कुराहरूसँग उनी असहमत छन् । अनि जेलाई हामी अधिकांश नागरिक परिवर्तनका एजेन्डा भन्छौँ, तिनप्रति खुला, खुला आलोचना गर्ने साहस गर्छन् उनी । उग्र गणेशको जीवनदर्शन यहाँ काम लाग्छ कि, उनै जानुन् ।

तपाईं हामीमध्ये कतिपयले ज्ञवालीलाई राजा ज्ञानेन्द्रको सक्रिय शासन कालमा मन्त्री हुन गएको भनेर आलोचना गर्छौं । ज्ञवालीका आफ्नै तर्क पनि होलान् । तर, आजको च्या गफ त्यतातर्फ केन्द्रित छैन ।

बरु ट्वीटरमा उनको उपस्थिति, नेपाली मूलधारको मिडिया, एमसीसीको बहस, नेपालका वामपन्थी, अनि लिबरल आर्टस‍्का कुराहरू । बरु बचेको समय केपी ओलीदेखि, राजा महेन्द्र, भाजपादेखि हिन्दुत्व, अरू थुप्रै कुरामा हामी दिल्लगी गर्दै गफियौँ । प्रस्तुत छ : दीपक ज्ञवालीसँग उनको चिन्तन प्रक्रियाबारे चासो राख्दै प्रधान सम्पादक बसन्त बस्नेतले गरेकाे यो च्या गफ ।