उपत्यकामा उच्च वायु प्रदूषण, जोगिन के गर्ने ? (भिडियोसहित)

A+ A A-

काठमाडौं उपत्यकाको वायुमण्डल धुलो, धुँवा र तुवाँलोले धपक्कै ढाकेको छ । कतिपयले आँखा पोलेको महसुस भएका भन्दै सामाजिक सञ्जालमा पोस्ट सेयर गरिरहेका छन् । वातावरण विभागले उपत्यकामा वायु प्रदूषण उच्च भएको जनाएको छ । विभागका अनुसार दिउँसो ३ बजेपछि रियल टाइम एयर क्वालिटी इन्डेक्स (एक्यूआई) ३ सय बढी पुगेको छ ।

‘एक्यूआइ ३ सय बढी पुगेको छ । ३ सय बढी हुनु भनेको उच्च जोखिम हो’, वातावरण विभागका प्रवक्ता इन्दुविक्रम जोशीले भने, ‘काठमाडौं अस्वस्थकर छ । हावा चल्यो पानी पर्‍यो भने जोखिम कम हुन्छ नत्र अझै बढ्छ ।’

चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज, पर्सा वन्यजन्तु आरक्ष, मकवानपुरलगायतका जंगलमा आगलागी भएकाले पनि काठमाडौं क्षेत्रमा धुँवाले ढाकेको हुनसक्ने विभागको भनाइ छ ।

किन बढ्यो प्रदूषण ?

मौसम र डढेलोका कारण वायु प्रदूषण उच्च भएको विभागको दाबी छ । ‘यो मौसममा यस्तो देखिन्छ । तर, मौसम र डढेलोको कारण प्रदूषण बढेको हुन सक्छ’, विभागका प्रवक्ता जोशीले भने, ‘केही दिनसम्म यो लम्बिन पनि सक्छ । बर्खा नलागेसम्म यो समस्या रहन्छ ।’

मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले पनि हावामा प्रदूषण देखिएको बताएको छ । ‘हावामा प्रदूषण देखिएको छ । धेरै ठाउँमा आगलागी भएकाले समस्या भएको भनिएको छ । आँखा पोलेको भन्ने कुरा आएको छ । के कारणले भएको हो हामी हेर्दै छौँ’, महाशाखाका एक कर्मचारीले भने ।

पहाडी भूभागमा आंशिक बदली रही बाँकी भू–भागमा मौसम सामान्यतया सफा रहेको महाशाखाले जनाएको छ । प्रदेश १ को पहाडी भूभागका एक दुई स्थानमा मेघगर्जन, चट्टयाङसहित हल्का वर्षाको सम्भावना रहेको महाशाखाको भनाइ छ ।

जोगिन के गर्ने ?

वातावरण विभागले वायु प्रदूषण उच्च भएकाले सावधानी अपनाउन सबैलाई आग्रह गरेको छ । ज्येष्ठ नागरिक र बालबालिकालाई बढी असर गर्ने भएकाले अत्यावश्यक कामबाहेक घरबाट बाहिर ननिस्कन विभागले आग्रह गरेको छ ।

‘स्वासप्रस्वासमा बढी समस्या हुन्छ,’ प्रवक्ता जोशीले भने, ‘कामबाहेक घरबाट बाहिर ननिस्कन सबैलाई आग्रह गर्दछु ।’ प्रदूषणले दम, खोकीजस्ता श्वासप्रश्वासका बिरामी, मुटुरोगीलगायत दीर्घ रोगीहरूलाई बढी असर गर्छ ।

अपनाउनुपर्ने सावधानी :

–मास्क लगाउने
–बाहिर ननिस्कने
–चस्मा लगाउने
–मुख धुने
–आगो नबाल्ने
–सवारी साधन कम चलाउने
–कल कारखाना कम चलाउने
–मर्निङवाक नगर्ने

गत पुसमा पनि यस्तै तुवाँलो लागेको थियो । त्यो समयमा काठमाडौं उपत्यकाका विभिन्न स्थानमा वायु प्रदूषण सूचकांक न्यूनतम ३ सय ५९ र अधिकतम् ४ सय ८ पुगेको थियो ।

३ माघ २०७६ मा मन्त्रिपरिषद्ले वायु गुणस्तर व्यवस्थापन कार्ययोजना – २०७६ जारी गरेको थियो । उक्त कार्य योजनामा प्रदूषणको सूचकांक ३ सयभन्दा माथि पुगेमा जनस्वास्थ्य विपद्‌का रूपमा लिइने उल्लेख छ ।

कोभिड संक्रमणमा कस्तो असर गर्छ ?

प्रदूषणका कारण कोभिड संक्रमणमा असर नपरे पनि दुवैले एउटै अंगमा असर गर्ने चिकित्सक बताउँछन् । ‘कोभिडलाई सीधै असर त गर्दैन तर कोभिडले पनि छाती र फोक्सोमा असर गर्छ । अहिलेको प्रदूषणले पनि त्यहीँ ठाउँमा असर गर्ने हो’, स्वास्थ्य मन्त्रालयका प्रवक्ता डा. जागेश्वर गौतमले भने ।

त्यस्तै मन्त्रालय विज्ञप्ति जारी गरेर प्रदूषण बढेको बेला बाहिर ननिस्कन र सावधानी अपनाउन अपिल गरेको छ । मन्त्रालयले खुल्ला ठाउँमा नबस्न नखेल्न, घरभित्र बसेर व्यायाम गर्न बाबालिका ज्येष्ठ नागरिक दीर्घ रोगीहरूको विषेश ख्याल गर्न आग्रह गरेको छ ।

उडान पनि प्रभावित

वायुमण्ड तुवाँलोले ढाकेपछि त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट हुने राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय उडान पनि दिउँसो ठप्प भएको थियो । भिजिबिलिटी कम भएकाका २ बजेदेखि उडान ठप्प भएको थियो ।

साँझबाट भने नियमित उडान सुरु भएको छ । विमानस्थलका प्रवक्ता देवचन्द्र कणका अनुसार १२ बजेसम्म भिजिबिलिटी ३ हजार ५ सय मिटर रहेकोमा २ बजेपछि १ हजार मिटरमा झरेको थियो ।

यो पनि....

वायु प्रदूषण भएको ठाउँमा कोरोना संक्रमितको मृत्यु हुने सम्भावना पनि बढी

वायु प्रदूषणले काठमाडौंमा आँखा पोल्ने तुवाँलाे

विज्ञ भन्छन् : वायु प्रदूषण कम गर्न स्पष्ट नीति र योजना नल्याए काठमाडौंको स्थिति भयावह हुन्छ

वायु प्रदूषणले बढाउँछ गर्भपतन

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, चैत १३, २०७७ १९:२४