अस्करकाे सर्वोत्कृष्ट सूचीमा छानिएका ८ चलचित्रबारे थाहा पाउनुहाेस्

A+ A A-

अस्कर २०२१ को सूची सार्वजनिक भएसँगै त्यो सूचीमा रहेको चलचित्र हेर्ने हुटहुटी सुरु भएको थियो । चलचित्रहरू तमाम भए पनि सप्ताहान्त नजिकिएसँगै राम्रा चलचित्रहरूको खोजी हुने गर्छ । त्यसैले पनि अस्कर २०२१ को उत्कृष्ट चलचित्रहरूका बारेमा चर्चा गर्न सान्दर्भिक ठानेर यो आलेख तयार पारिएको हो ।

चलचित्र प्रतिको अनुभूति व्यक्ति पिच्छे फरक हुन्छ । कसैलाई चलचित्रसम्बन्धी जानकारीले चलचित्र छान्न मद्दत गर्छ भने कसैलाई त्यसले चलचित्रको मजा कम गराइदिन्छ । चलचित्र समीक्षा वा चलचित्र हेरेका अनुभवले एक किसिमको पूर्वाग्रह मनमा भरिदिन्छ । त्यसैले आफ्नो रुचि र स्वभावअनुसार यी चलचित्रसम्बन्धी जानकारीहरू चलचित्र हेरेपछि वा हेर्न अघि पढ्न उपयुक्त होला । यो आलेखमा सकेसम्म चलचित्रको कथाको कमभन्दा कम कुराहरू समावेश गर्ने प्रयास गरिएको छ ता कि यी जानकारी पढिसके पछि पनि चलचित्र हेराइ खल्लो नबनोस् ।

मान्क

पारिवारिक कथाभन्दा निकै बेग्लै कथा बोकेको छ मान्कले । सन् १९४१ को सिटिजेन केन चलचित्रको पटकथा लेखनको गर्भगृहको कथा यो चलचित्रमा हेर्न सकिन्छ । सभेन, फाइट क्लब र जोडियाक जस्ता थुप्रे उत्कृष्ट चलचित्रका निर्देशक डेभिड फिन्चरले आफ्नो पिताले चलचित्र बनाउनका लागि सुरु गरेको कथालाई नै लिएर यो चलचित्र बनाएका छन् ।

चलचित्रले ३० को दशकको हलिउड चलचित्र उद्योग कथा बोकेको छ । त्यति मात्र नभएर यसले त्यस बेलाको सामाजिक, आर्थिक र राजनीतिक कथा पनि बोकेको छ । ३० को दशक विश्वव्यापी आर्थिक महामन्दीको दशक हो । त्यो जर्मनीमा हिटलर उदय भएको दशक हो । साथै त्यो दशक राजनीतिमा चलचित्र क्षेत्रले हस्तक्षेप सुरु गरेको दशक पनि हो । मान्कले यी सबै कुरा छोटो समयमा गज्जबले प्रस्तुत गरेको छ ।

सन् १९३४ मा क्यालिफोर्नियाको गभर्नर पदका लागि उठेका डेमोक्रेट तर्फबाट गभर्नर पदका उमेदवार अपटन सिन्क्लेरको कथाबाट राजनीतिमा गोबेल्सको सिद्धान्तको प्रयोग गरेर कसरी विचार र सहमति सिर्जना गर्ने काम गरिन्छ भन्ने पनि देखाइएको छ । फरक विचारलाई विभिन्न आरोप लगाएर कसरी समाजलाई गलत निर्णय गर्न लगाइन्छ यो चलचित्रमा राम्ररी देखाइएको छ । चलचित्रको चुनावी दौडको प्रसंगले अमेरिकी समाजमा समाजवादलाई कसरी नकारात्मक परिचय मिलेको छ भनेर बुझाउन मद्दत गर्छ ।

यो चलचित्र हेर्दै गर्दा अर्को हलिउडका प्रख्यात पटकथा लेखक ड्याल्टन ट्रम्बोको जीवनमा आधारित ट्रम्बो चलचित्रको समेत सम्झना भयो । स्टेनली कुब्रिकको सुप्रसिद्ध स्पार्टाकस र रोम होलिडे जस्ता चर्चित चलचित्रको पटकथाकारका रूपमा चिनिने ट्रम्बोलाई पनि वामपन्थी भएको कारण एक ताका उनलाई कसैले काम नदिने भएको थियो । त्यो समयको उनको संघर्ष बोकेको ट्रम्बो पनि होर्न लायक चलचित्र छ ।

यो चसचित्रबाट डेभिड फिन्चरले फेरि एक पटक उत्कृष्ट निर्देशकमा नाम लेखाएका छन् । मनोनयनमा यस अघि पनि परेका उनी सम्भवतः यो चलचित्र बाट पहिलो पटक अस्कर हात पार्न सक्छन् ।

जुडास एन्ड द ब्ल्याक मसिहा

जुड्स एन्ड द ब्ल्याक मसिहा चलचित्रको केही घटना द ट्रायल अफ सिकागो सेभनमा पनि देख्न पाइन्छ । यो चलचित्रलाई त्यसैको उपकथा मान्न सकिन्छ ।  द ट्रायल अफ सिकागो सेभनमा अदालतमा उपस्थित बबी सिललाई बारम्बार पछिबाट सुझाव दिइ रहने ब्ल्याक पेन्थरका इलिनोइस च्याप्टरका सभापति फ्रेड हाम्टनको कथा नै यो चलचित्रको मुख्य विषयवस्तु हो । 

चलचित्रको नाममा बाइबलको पात्र जुडासको प्रयोग गरेर नै पनि चलचित्र केका बारेमा छ भनेर अनुमान लगाउन सकिन्छ । जुडास जिजसका ती चेला थिए जसले अन्तिम भोज (द लास्ट सपर) का बेला जिजसको बारेमा सुराकी गरेका थिए । परिणामस्वरूप जिजस झुण्ड्याइएका थिए । त्यतिबेला यहुदीहरूले जिजसलाई वास्तविक मसिहा मान्दैन थिए । त्यसैले ढोङ गरे भनेर उनलाई दण्डित गरिएको थियो । त्यस प्रकारको दण्ड त्यो बेला चलनचल्तीमा थियो । रोमनहरूले स्पार्टाकससहितका विद्रोहीलाई पनि काठको जोड चिन्हमा टांगेको कथा त स्टेनली कुब्रिक को स्पार्टाकस मा पनि हेर्न पाइन्छ । त्यस्तै, पछिल्लो पटक गेम अफ थ्रोन्समा पनि दासलाई यस किसिमको सजाय दिएको देखाइएको थियो । 

विलियम ओनिल यो कथाका जुडास हुन् । उनी फ्रेड ह्याम्पटनका सुरक्षा प्रमुख थिए । उनलाई ब्ल्याक पेन्थरको सुराकीको लागि खटाइएको थियो । प्रहरी दमनको विरोध र काला जातिको अधिकारका लागि ६० को दशकमा खडा भएको ब्ल्याक प्येन्थर समूहका बारेमा र काला जातिको अधिकारको यात्राका बारेमा जानकारी दिने यो चलचित्रले पनि ट्रायल अफ सिकागो सेभेनले जस्तै राज्यले कसरी जनताको करको पैसाको दुरुपयोग गरेर झुठो प्रचारबाजी र जनताकै दमन गरिरहेको हुन्छ भनेर प्रष्ट रूपमा देखाएको छ । यो पनि इतिहासको सत्य घटनामा आधारित छ । यसले पनि इतिहासको गर्तमा लुकेको दमनको एक कथामा प्रकाश पारेको छ । 

अधिकारको लडाइमा चासो राख्ने, इतिहासमा रुचि राख्ने अनि राजनीति बुझ्न चाहनेको लागि यो दरो खुराक छ । महत्त्वका हिसाबले यो ट्रायल अफ सिकागो सेभेनभन्दा बढी महत्त्वपूर्ण छ । तर, प्रस्तुतिका हिसाबले ट्रायल अफ सिकागो सेभेन बढी रोचक छ । 

द सिकागो ट्रायल सेभेन

अदालतमा भएको बहसको आधारमा भियतनाम युद्धको विरोधमा त्यतिबेलाका केही युवा समूहले गरेको विरोध प्रदर्शनी र त्यसलाई राज्यले दबाउन रचेको अदालती बहस चलचित्रको कथा छ ।

इतिहास र राजनीतिमा रुचि राख्नेका लागि चलचित्र एकदमै चाखलाग्दाे छ । ब्ल्याक पेन्थरदेखि त्यतिबेलाका अन्य क्रियाशील समूहका बारेमा पनि चलचित्रमा थोर बहुत देखाइएको छ । सत्ताले अदालतलाई र प्रहरी प्रशासनलाई नै प्रयोग गरेर कसरी पीडितलाई नै पीडक भनेर प्रचारित र दण्डित गर्छ यो चलचित्रमा राम्ररी हेर्न सकिन्छ ।

बोर्ट र द डिक्टेटरको भूमिकाको लागि बढी प्रख्यात सैक्स ब्यारन कोहेनको बिलकुलै नयाँ रूप यस चलचित्रमा देख्न पाइन्छ । अन्य केही परिचित मुहार पनि यहाँ भेटिन्छ ।

चलचित्रमा जिउमा काँडा उमार्ने र भावुक बनाउने थुप्रै दृश्य छन् । साथै संचारमाध्यममा प्रसारित केही पुराना वास्तविक दृश्य पनि श्याम–स्वेत रङमा देख्न पाइन्छ । इतिहास, राजनीति र राजनीतिक क्रियाशीलतामा रुचि राख्ने हर कोहीका लागि चलचित्र रोचक हुन सक्छ । त्यस्तै पुस्तकमा रुचि राख्ने र आफ्नो पठनलाई समावेशी र व्यापक बनाउन चाहनेका लागि केही लेखकको नाम यसमा थपिन्छ । जेम्स बाल्डविन मैले पहिले पनि पढेको थिएँ तर उनको राजनीतिकभन्दा पनि कथाको संगालो पढेको थिएँ । त्यसैमा अबे होफम्यान (साचा ब्यारन भोहेनद्वारा अभिनित) द्वारा लिखित स्टिल दिस बुक पनि थपिएको छ ।

यो चलचित्र र यसको विषयवस्तुका हिसाबले यो अस्करको बलियो दाबेदार भन्न मन लागेको छ ।

मिनारी

ली इसाक चुंगद्वारा निर्देशित यो चलचित्रमा ८० को दशकमा एक कोरियन परिवारको अमेरिकी सपना पछ्याउँदाको संघर्षको कथा प्रस्तुत गरिएको छ । तस्लिमा नसरीनको परिक्रमाको सम्झना दिलाउने यो चलचित्रले प्रवासी संघर्षको कथालाई बोकेको छ ।

मिनारी एक कोरियन साग हो । ओसिलो ठाउँमा या पानीमा हुने जलकुम्भी जस्तै यो सागले साग मात्रै नभए कोरियन पहिचान नै प्रतिनिधित्व गरेको छ । त्यस्तै, यसले प्रवासी जीवन ब्यतित गर्नेहरूको जन्मभूमि प्रतिको लगाव पनि प्रतिनिधित्व गर्छ । बर्सेनि ३० हजारको संख्याले अमेरिकामा प्रवेश गर्ने कोरियनले संघर्षपूर्ण जीवनबाट आफ्नो स्थान बनाउने समयमा मिनारीले पनि अमेरिकामा स्थान बनाउँदै थियो । त्यहि प्रतिकूलतामा मौलाउँदो मिनारीलाई विम्बको रूपमा प्रयोग गरेर यो चलचित्रले अमेरिकामा कोरियन आप्रवासीको संघर्षको कथा उनेको छ ।

निर्देशकको आफ्नै बाल्यकालमा आधारित भनिएको चलचित्र एक पारिवारिक चलचित्र हो । इतिहासको कुनै सन्दर्भ नलिएरै पनि यसको मज्जा लिन सकिन्छ ।

प्रमिसिङ योङ वुमन

अरु चलचित्रभन्दा विलकुलै फरक  चलचित्र रह्यो प्रमिसिङ योङ वुमन । यसले एउटा निकै गम्भीर मुद्दालाई उठान गरेको छ । अथवा त्यो मुद्दालाई पुनरावृत्ति गरेको छ । महिलामाथि हुने यौनहिंसा र बलात्कारका घटनामा प्रायः महिलाको चरित्रलाई कारक मानिने मानसिकता र त्यसले सिर्जना गर्ने समस्या कथाको विषयवस्तु हो । 

समयसँगै सम्भोग र बलात्कारको रेखा झन्झनै प्रष्ट हुँदै गइरहेका छन् । सहमतिविनाको यौन बलात्कार भनेर कानुनले मान्छ । चाहे त्यो श्रीमान-श्रीमतीबीच नै किन नहोस् । सहमतिका लागि विशेष गरी महिला उमेरका हिसाबले वा मानसिक अवस्थाका हिसाबले सहमति दिने अवस्थामा हुनुपर्छ भन्नेसमेत मान्यता स्थापित भइसक्यो । तर, यो सब हुनुभन्दा अघि भएका घटनाका पीडितको हकमा के हुने ?

महिला रक्सीको नसामा भएको बेला उनीहरूको सहमति बेगर नै राखिने यौन सम्बन्धले ती महिला स्वयं र तिनका आफन्तको जीवन कसरी प्रभावित पार्छ भन्ने कथालाई विलकुलै फरक ढंगले देखाइएको छ । उसले पढाइमा अब्बल हुँदाहुँदै पनि आफ्नो साथीलाई उसकै प्रेमीले रक्सीको नसामा भएको बेला आफ्ना साथीको साथीको अघि गरेको करणीका कारण मेडिकलको पढाइ छोड्नुपरेको र उसैको हेरचाहका लागि आफूले समेत पढाइ छोड्नुपरेको पात्रले साथीमाथि भएको अन्याय विरुद्ध कुन हदसम्म जान्छे भन्ने चलचित्रमा देखाइएको छ । 

चलचित्र एकदमै रोचक छ । कुनै कुनै ठाउँमा सम्भावित घटना अनुमान लगाउन सकिने पनि छन् । तर, अन्त्य कमभन्दा कम मेरा लागि अनुमानभन्दा बाहिरको थियो । 

यौनहिंसाविरुद्ध चेतना फैलाउनका लागि यो चलचित्र एकदमै प्रभावकारी सावित हुने देखिन्छ । तर, पीडक र पीडितलाई न्यायको हकमा व्यावहारिक हल यसमा प्रस्तुत गरिएको छैन । नामको हकमा सम्भावना बोकेकी महिलाको ठ्याक्कै अर्थ लाउन अलि कठीन देखिन्छ । यसले यौन पीडक पुरुषका लागि सम्भावना बोकेक महिला भनेर नशामा बेहोस महिलालाई पनि जनाएको हुनसक्छ । या त सम्भावना बोकेका महिलाको जीवन कसरी यौनहिंसापश्चात न्याय नमिल्दा तहस नहस हुन्छ भनेर भनिएको पनि हुन सक्छ । दुवै अर्थ सान्दर्भिक लाग्छ । 

अभिनेत्री क्यारी मुलिगानको अभिनय एकदमै सबल छ । पात्रको मनोदशा दर्शकमा सार्न सक्ने उनको क्षमताले उत्कृष्ट अभिनेत्रीका लागि उनको मनोनयनसाई पनि न्यायोचित ठहर्‍याएको छ । 

द फादर

लामो आयू वरदान हो कि अभिशाप ? मान्छे बीचको समय मात्रै आफ्नै बलबुतामा बाँच्न सक्ने हुन्छ । बालक छँदा अभिभावक र उमेर ढल्केपछि सन्तानको साहराले कुनै समय चलेको थियो । समयमा आएको परिवर्तनसँगै न त बाल्यकालमा सन्तानले आमाबाबुको साहरा पाउँछ न नै ढल्कदो उमेरमा सन्तानको साथ हुन्छ । कारण जीवको पार्जनको भागदौडमा मान्छेले उर्वर र ऊर्जाशील समय खर्चन्छ । पहिले गरिखाने योग्यता र पछि गरि खाने ध्याउन्नमै जीवन बित्छ । अनि बुढ्यौली आइ त गयो । 

इ केयर अ लट हेरेपछि सशंकित भएको मनले द फादरको अन्तिमसम्म पुग्दा पनि अनेक उपशंका गरिरह्यो । वृद्ध बाबुको भूमिका निभाएका एन्थोनी हपकिन्स र  छोरीको भूमिका निभाएकी ओलिभिया कोलम्यानको जोरदार अभिनयले चलचित्र अवधीभर एकदमै भाबुक बनाउंछ । एन्थोनी एक वयोवृद्ध पिता हुन् भने ओलिभिया एक अदवैंशे छोरी हो जो सम्बन्धविच्छेदको ५ वर्षपछि अर्को प्रेमीसँग पेरिस जान चाहन्छे । वृद्ध बाबुको हेरचाह या आफ्नो व्यक्तिगत जीवन ? यही दोसाँधकाबीच कथा रोचक किसिमले अघि बढ्छ र रहस्यका अनेक पर्दा उघ्रिँदै जान्छन् । 

विस्मृतिसँग लड्न एन्थोनीले गरेको संघर्ष र त्यसमा हुँदै गएको उनको हारलाई एकदमै फरक किसिमले प्रस्तुत गरिएको छ । झ्यालबाट बाहिर देखिने दृश्यलाई समेत एन्थनीले जीवनको किताबको एक छेकोको रूपमा प्रयोग गरेका हुन्छन् जसले उनलाई उनको स्थान याद दिलाई रहोस् । हातको घडी र घरका सामान पनि त्यसैगरी उनको विस्मृतिबाट फर्कने बाटा हुन्छन् । होस र समृति कायम राख्न गरेको असफल प्रयासको चित्रण एकदमै तारिफ गर्न लायक छ । 

नोमदल्यान्ड

डिसेम्बर ३१, २०११ मा उत्पादनको माग घटेर बन्द भएको यूएस जिप्समका कारण नेभाडाको एम्पायर बस्ती नै उठीबास भयो । त्यही बस्तीको एउटा वृद्ध एकल महिलाको यात्राको कथा नोमदल्यान्डले समेटेको छ ।  

पहिलो दृश्यमै फ्रान्सिस म्याकडोर्मन्ड देख्नेबित्तिकै थ्रि बिग बिल्लबोर्ड याद आउँछ जसका लागि उनले २०२० को उत्कृष्ट अभिनेत्रीको अस्करसमेत हात पारेकी थिइन् । त्यसपछि फ्रान्सिसले फर्न पात्रको माध्यमबाट यात्रा अवधीभर विभिन्न कथा भेट्दै जान्छे । नजिकिँदो वृद्धावस्थासँगै नजिकिने बिमारी, आफन्त गुमाउनुको पीडा, पति वा पत्नी गुमाउनुको पीडा, विगतका याद, आदि थिप्रै कथा बोकेका पात्रसँग भेटिने र छुट्टिने क्रम जारी रहन्छ । 

यो एक जीवनको उत्तरार्धमा रहेकी एकल महिलाको यात्राको कथा हो । उमेर भएकाले चाहेको तर गर्न नसकेको यात्रा फर्नले गरेर देखाउँछे । यात्राका क्रममा विभिन्न बाधा पनि आउँछन् । भावुक बन्ने ठाउँ पनि आउँछन् । उसको यात्रा भने निरन्तर अघि बढिरहन्छ ।

चलचित्र गज्जबको छ । सावादका हिसाबले द फादरजस्तै छ तर बिल्कुलै फरक कथा छ । बुढ्यौलीका  अप्ठ्यारा यसमा पनि देखाइएको छ । समाजमा हराउँदै गएको वृद्धको स्थान र त्यसले सिर्जना गरेको चुनौतीलाई चलचित्रमा गज्जब किसिमले प्रस्तुत गरिएको छ । 

साउन्ड अफ मेटल

यो चलचित्र एक संगीतकर्मीको कथा होऽ जसको श्रवणशक्ति क्षीण भएर जान्छ । कल्पना गर्नुस् तपाईं संगीत क्षेत्रमा हुनुहुन्छ र सुन्न सक्नुहुन्न । रिज अहमदको बेजोड अभिनय रहेको यो चलचित्रमा सुन्ने क्षमता गुमाएको एक संगीतकर्मीको जीवनमा बहिरोपनका कारण आएको उतार चढाव र उसले त्यो अवस्थाबाट निस्कनका लागि गरेका अथक प्रयास समावेश छ । सुन्ने क्षमता भएकाले कतिपय अवस्थामा आफ्नो त्यो क्षमताप्रति बेवास्ता गरेको र सामान्य रूपमा लिएको भान हुन्छ ।

चलचित्रमा रिजको सुन्ने क्षमतामा आएको कमी र त्यसपछिका संघर्षले दर्शकलाई जीन्दगीमा आवाजको महत्त्व के हो भन्ने बुझाउँछ । साथै कतिपय भवितव्यका कुरा टारेर टर्दैन भन्नेतर्फ पनि संकेत गर्छ । आफ्नो स्वास्थ्यप्रति बेपर्वाह हामीलाई शारीरिक ख्याल राख्न अभिप्रेरित गर्छ । यो चलचित्रबाट रिज अहमद अत्कृष्ट अभिनेताका लागि समेत मनोनीत भएका छन् ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, चैत ७, २०७७ १७:०५