हरियो तरकारीको ‘कालो कथा’

A+ A A-

बजारमा जथाभावी बेच्न राखिएका हरियो तरकारी खानयोग्य नहुने चिकित्सकले बताएका छन् । उनीहरू यस्ता तरकारीमा विषादी प्रयोग हुने तथा धुलो लाग्ने र झिँगा भन्किने हुँदा यसले मानव स्वास्थ्यमा गम्भीर असर गर्ने बताउँछन् ।

काठमाडौं उपत्यकामा भित्रिने तरकारी परीक्षणका लागि कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजारमा विषादी परीक्षण केन्द्र स्थापना गरिएको छ । यस केन्द्रले कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजारमा आएका शंकास्पद तरकारीको मात्रै परीक्षण गर्दै आएको छ ।

तर, काठमाडौं उपत्यकामा व्यापारी तथा किसानबाट सिधैं भित्रिने तथा बेचबिखन हुने तरकारीको परीक्षण गर्न सकेको छैन । त्यसैले उपत्यकावासी परीक्षण नगरिएका तरकारी तथा फलफूल खान बाध्य छन् ।

कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार व्यवस्थापन समितिका उपनिर्देशक विनोद श्रेष्ठ व्यवसायीबाट सिधै बजारमा आउने तरकारीमा विषादीको परीक्षण नगरिएको हुनाले यस्ता तरकारी उपभोग गर्दा विशेष ध्यान दिनुपर्ने बताउँछन् ।

कालीमाटी तरकारी बजारमा विषादी परीक्षण प्रयोगशाला स्थापना भएपछि विषादीयुक्त तरकारीको आयात शून्यजस्तै भएको कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजारका उपनिर्देशक श्रेष्ठले बताए । उनका अनुसार गत आर्थिक वर्षमा तरकारी परीक्षण गर्दा दुईवटा मात्रै खान अयोग्य भेटिएको थियो ।

त्यस्तै, शंका लागेका तरकारीको मात्र परीक्षण गर्ने गरिएको कालिमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार बिकास समितिले जनाएको छ ।

उपनिर्देशक श्रेष्ठका अनुसार काठमाडौं उपत्यकालाई आवश्यक पर्ने तरकारी मध्ये ६०–७० प्रतिशत तरकारी कालीमाटी तरकारी बजारले पूर्ति गर्दै आएको छ ।

माग पूरा गर्न काठमाडौं उपत्यकामा छिमेकी जिल्ला तथा चीन र भारतबाट समेत तरकारी आयात गरिन्छ । प्याज, कागती, आलु र फलफुल विदेशीबाटै आयात गर्नुपर्ने अवस्था छ ।

६० प्रतिशत नेपालको उत्पादनले पूर्ति गर्ने र बाँकी विदेशमा निर्भर हुनुपर्ने उपनिर्देशक श्रेष्ठले बताए । २०४२ सालबाट सञ्चालित कालीमाटी तरकारी बजार बढ्दो जनसंख्याले अस्तव्यस्त हुँदासमेत विस्तार हुन सकेको छैन ।

कालीमाटी तरकारी तथा फलफूल बजारका समस्या

– फोहरमैला व्यवस्थापन र डम्पिङ साइट नहुनु
– कृषि उपज ढुवानी गर्ने सवारीसाधनलाई निर्बाध रूपमा बजार प्रवेश दिइनु
– बजार क्षेत्रभित्र कार्यरत व्यवसायी तथा कर्मचारीको कार्य दक्षता अभिवृद्धि समयसापेक्ष नहुनु
– हयान्डलिङ, प्याकेजिङ र ग्रेडिङसम्बन्धी प्रविधि तथा साधनको प्रयोग न्यून हुनु
– आन्तरिक ढुवानी र ओसारपसारमा समस्या ।

पछिल्लो समय तरकारीको विषादी परीक्षण गरे पनि व्यवसायीबाट सिधै बजारमा आउने तरकारीको परीक्षण हुन नसक्दा उपभोक्ताको स्वास्थ्य जोखिम छ ।

चिकित्सकहरू हरियो तरकारीमा विषादी प्रयोग गर्नै नहुने बताउँछन् । तर, विषादी प्रयोग गरिएमा कम्तीमा एक हप्ताभित्र त्यस्तो तरकारी नखान सल्लाह दिन्छन् ।

तर विषादी प्रयोग भएको एक दुई दिनभित्रै तरकारी तथा फलफूल उपभोक्तासम्म पुग्छ । यसले मानव स्वास्थ्यमा गम्भीर असर गर्ने देखिन्छ । कालीमाटीमा दैनिक १ हजार टन तरकारी, फलफुल, माछालगायतका खाद्य वस्तु भित्रिन्छन् ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, वैशाख २६, २०७६ २०:४५