६३ वर्षकाे उमेरमा घोडा दौडाएकी लक्ष्मी भन्छिन्- डर र थकाइसँग साइनो छैन

A+ A A-

अभिनेत्री लक्ष्मी गिरी ६५ वर्षकी भइन् । उमेरकै आधारमा भन्ने हाे भने उनलाई बुढ्यौलीपनले छोइसकेको छ । तर, उनको जोस, जाँगर देख्ने कसैलाई लाग्दैन, उनी ६५ वर्षकी हुन् । लक्ष्मी अहिले पनि उस्तै फुर्तिली छन्, जति युवा अवस्थामा थिइन् ।

चलचित्रको पर्दामा होस् वा वास्तविक जीवनमा नै किन नहोस्, उनको जोस अलिकति पनि घटेको छैन । भन्छिन्, ‘मलाई थकाइ नै लाग्दैन ।’

आफ्नो जोस र हिम्मतको कुरा उठ्नासाथ लक्ष्मी चलचित्र ‘छक्कापञ्जा ३’ मा घोडा चढेको प्रसंग सम्झिन्छिन् । ‘हेर्नुस् न, मैले ६३ वर्षको उमेरमा घोडा चढेँ । चढेँ मात्र होइन, आफैँले दौडाएँ’, लक्ष्मीले सगाैरव सुनाइन् ।

‘छक्कापञ्जा ३’को एक दृश्यमा लक्ष्मीले घोडा चढ्नुपर्ने थियो । याे सुन्नासाथ उनी उत्साहित भइन्, ‘खोइ, कहिले चड्ने हो घोडा ?’

घोडा चढ्ने दृश्य खिच्न तीन दिन बाँकी थियो । निर्माण पक्षले लक्ष्मीलाई घोडा कुदाउन सिकाउन छायाङ्कन सेटमा घोडा मगाए । तर, लक्ष्मीले तीन दिन सिक्नै पाइनन् ।

लक्ष्मी भन्छिन्, ‘त्यो सिकाउने व्यक्तिले घरि के घरि के बहाना बनाएर मलाई घोडा नै सिकाएन । पछि पो बुझेँ कि, उसलाई पनि घोडा डाेर्‍याएर चलचित्रमा देखिने रहर रै’छ ।’

लक्ष्मीले उक्त कुरा मानिनन् । आफैँ दौडाउने हिम्मत राखिन् । त्यसपछि बल्ल घोडालाई दायाँ-बायाँ कसरी मोड्ने भनेर सिकिन् ।

चलचित्रका निर्माता तथा अभिनेता दीपकराज गिरी डराइरहेका थिए । निर्देशक दीपाश्री निरौला प्रश्न गरिरहेकी थिइन्, ‘दिदी, सक्नुहुन्छ त ?’ लक्ष्मी घाइते भए चलचित्रको छायाङ्कन रोकिने डर उनीहरूमा थियो ।

लक्ष्मीले कसैको कुरा सुनिनन् ।

लक्ष्मी भन्छिन्, ‘मलाई अलिकति पनि डर लागेको थिएन । लडिहालेँ भने पनि टन्नै औषधि बोकेर गएकी थिएँ । त्यहीँ उपचार गर्छु भन्ने लागेर पनि त्यो आँट गरेकी थिएँ ।’

दीपाश्रीले जब ‘एक्सन’ को आवाज दिइन्, लक्ष्मीले घोडा दौडाउन थालिन् । लक्ष्मीले घोडा दौडाएको देखेर सबै चकित परे । उक्त दृश्य राम्रो भयो । सबैले लक्ष्मीको तारिफ गरे ।

‘मैले यस्तो उमेरमा के गर्नु, लडियो भने, ह्याँ-त्याँ भन्ने सोचेको भए त्यो काम नै हुन्न थियो’, लक्ष्मी भन्छिन्, ‘मलाई केही न केही साहसिक काम गर्नु नै थियो । त्यसैले त्यो घोडा चढेँ ।’

०००

‘छक्कापञ्जा ३’ मा लक्ष्मी निकै रिसाहा महिलाको भूमिकामा देखिएकी छन् । उनले गरेको यो भूमिका भने नौलो होइन, उनी प्राय: ‘छुच्ची बुढी’ कै भूमिकामा प्रस्तुत हुन्छिन् ।

चिन्नेहरूले पनि लक्ष्मीलाई छुच्ची बूढीकै रूपमा जान्ने गरेका छन् । कारण, चलचित्रमा उनले निर्वाह गरेको भूमिका नै हो ।

‘मलाई त बाटो हिँड्दा पनि धेरैले छुच्ची बूढी नै भन्नुहुन्छ । मलाई देखेपछि जोकोही पनि डराउनुहुन्छ । अझ बच्चाहरूको अगाडि ठूलो स्वरले बोलेँ भने त थुरुरु नै हुन्छन्’, लक्ष्मीले सुनाइन् ।

वास्तविक जीवनमा पनि छुच्ची नै छिन् त लक्ष्मी ?

उनी भन्छिन्, ‘म वास्तविक जीवनमा छुच्ची छैन । मसँग संगत गर्नेहरूले म कस्तो छु भन्ने थाहा पाइहाल्छन् ।’

लक्ष्मी आफ्नो वास्तविक जीवनभन्दा बाहिर रहेर अभिनय गर्नुपर्दा जोकोहीले राम्रो गर्ने अनुभव सुनाउँछिन् । ‘म छुच्ची छैन, त्यसैले छुच्चीको रोल राम्रोसँग गर्न सकेको छु’, उनी भन्छिन्, ‘छुच्ची थिएँ भने गर्न सक्दिनथेँ होला ।’

लक्ष्मी दुई कुरामा छुच्ची छन् । पहिलो- समय, दोस्रो- अनुशासन ।

लक्ष्मीलाई तोकेको समयमा काम भएन भने रिस उठ्छ । थर्काइहाल्छिन् पनि । उनी भन्छिन्, ‘मान्छेले समयको महत्त्व बुझ्नुपर्छ । तोकेको समयमा काम भएन भने त्यसको औचित्य हुन्न नि ।’

त्यस्तै, अनुशासन नभएका व्यक्तिहरूसँग पनि लक्ष्मीले छुच्चोपन देखाउँछिन् ।

०००

पुराना पुस्ताका कतिपय कलाकार चलचित्र क्षेत्रमा सम्मान घटेको गुनासो अक्सर गरिरहन्छन् । नयाँ पुस्ताका कलाकारहरूले पुराना पुस्तालाई नपत्याएकाे उनीहरूकाे भनाइ छ ।

तर, यसरी गुनासाे गर्नेहरूलाई लक्ष्मी प्रश्न गर्छिन्, ‘खोइ कहाँ घट्यो सम्मान ? सम्मान खोज्नेहरूले दिन पनि त जान्नुपर्‍यो नि । म सिनियर हो भनेर गमक्क परेर बसेर हुन्न नि ।’

लक्ष्मीचाहिँ नयाँ पुस्ताका कलाकारहरूलाई आफैँले बोलाउने गर्छिन् । नचिन्नेलाई परिचय दिन्छिन् । नयाँलाई निकै माया र सहयोग गर्छिन् ।

‘मलाई कोही कसैले चिन्नुभयो भने नमस्कार गर्नुहुन्छ । म राम्रैसँग उहाँहरूलाई नमस्कार फर्काउँछु’, लक्ष्मी भन्छिन्, ‘मलाई कसैले चिनेन भने त्यो उसको गल्ती होइन । म आफैँ उसलाई बोलाएर सम्मान गर्छु । त्यसपश्चात् उसले सधैँ सम्मान गरिहाल्छ नि ।’

सम्मानको संस्कार आफैँले नै सिकाउने भएकाले यसमा कसैले गुनासो गर्न नहुने लक्ष्मीकाे भनाइ छ ।

अवार्ड, सम्मान र पुरस्कारबारे

लक्ष्मी बेला-मौकामा प्रश्न उठाउने गर्छिन्, 'यो अवार्ड, सम्मान तथा पुरस्कार के मूल्याङ्कनमा दिइन्छ ?'

'यहाँ त सबै सम्मान तथा अवार्डहरू त किनुवा हुदाँ रहेछन्', लक्ष्मीले यस्तै धारणा बनाएकी छन् । यस्तै बुझेकी छन् ।

लक्ष्मी अब आफूलाई सम्मान नचाहिएको बताउँछिन् । सम्मान नामको ओढाइदिने त्यो दोसल्लाले उनको मन भर्न सक्दैन । ताम्रपत्रको नाममा दिइने त्यो प्लास्टिकको पत्र उनी आफ्नो घरको भित्तामा टाँस्न चाहन्नन् ।

उनी भन्छिन्, 'त्यो दोसल्ला न बाहिर ओढेर हिँड्न मिल्छ, न त्यो प्लास्टिकको पत्रले खान दिन्छ । त्यो सब बेकार लाग्छ मलाई ।'

लक्ष्मी पुराना पुस्ताका कलाकारलाई सम्मान होइन, आर्थिक रूपमा पुरस्कृत गर्नुपर्ने बताउँछिन् । त्यो पनि राम्रो व्यक्तिले दिने हो भने मात्र लक्ष्मीले स्वीकार्छिन् ।

'मलाई कसैले भैरव अर्यालको नाममा पुरस्कार दिन्छ भने त्यो लिन्छु । नत्र जो पायो त्यही व्यक्तिको नाममा दिइने पुरस्कार मलाई स्वीकार्य छैन', लक्ष्मीले सुनाइन् ।

कतिपय स्मृति पुरस्कार त श्राद्धमा दिइने दक्षिणाझैँ लाग्ने उनी बताउँछिन् ।

उनी प्रश्न गर्छिन्, 'कसैको स्मृतिमा बाहुनलाई टीका लगाएर दिइएको चाहिँ दक्षिणा हुने, अनि सोही व्यक्तिको सम्झनामा दिएको पुरस्कारलाई दक्षिणा भन्न नहुने ? कि के हो ?'

स्मृति पुरस्कार दिँदा 'ओम गणपते... ' मात्र नभनिने लक्ष्मीको तर्क छ ।

३५ वर्षसम्म निरन्तर अभिनय

पशुपतिक्षेत्रमा विभिन्न चाडपर्वमा विभिन्न सांस्कृतिक कार्यक्रम भइरहन्छन् । पशुपतिक्षेत्रमा नै हुर्किएकी लक्ष्मीले ती सम्पूर्ण कार्यक्रम हेर्न पाइन् । त्यसै बेलादेखि उनलाई कलाकारितामा रुचि बढ्यो ।

विद्यालयमा हुने विभिन्न सांस्कृतिक कार्यक्रममा पनि लक्ष्मीले सहभागिता जनाउन थालिन् । नाच्नेदेखि नाटकमा अभिनय गर्नेसम्म उनको भागमा पर्न थाल्यो । तर, उमेर केही ठूलो भएपछि उनीमाथि प्रश्न उठ्न थाले, 'यत्रो ठूली भइसकी, के नाचेर हिँडेकी हाे ?'

लक्ष्मीसँग जवाफ दिने साहस थिएन । तर, उनकी हजुरआमाले जवाफ फर्काइदिन्थिन्, 'उत्ताउली भए मेरै नातिनी हुन्छे । तिमीहरूलाई के चासो ?', हजुरआमाको यस जवाफमाथि तर्क गर्ने आँट कसैले गरेनन् ।

बालकलाकारको रूपमा २१ सालसम्म लक्ष्मीले काम गरिन् । तर, त्यसपश्चात् उनले लामो समय कलाकारितामा ब्रेक लिनुपर्‍यो । कारण केही पारिवारिक थिए, केही सामाजिक ।

२०२८ सालमा लक्ष्मी राष्ट्र बैंकको जागिरे भइन् । २०३० सालमा त विवाह भइहाल्यो । जसका कारण उनले कलाकारितालाई झनै समय दिन सकिनन् ।

२०३८ सालमा राष्ट्र बैंकले रजत जयन्ती मनाउने भयो, जसमा लक्ष्मीलाई नाटकका लागि अफर गरियो । अभिनयको भोको भएर बसेकी लक्ष्मीले उक्त प्रस्तावलाई सहज स्वीकारिन् । श्रीमान्‌ले पनि लक्ष्मीलाई अभिनयका लागि अनुमति दिए ।

राष्ट्र बैंकको उक्त कार्यक्रममा लक्ष्मीले मदनकृष्ण श्रेष्ठ र हरिवंश आचार्यसँग सहकार्य गर्न पाइन् । महजोडीले लक्ष्मीकाे अभिनयकाे तारिफ गरे ।

लक्ष्मी भन्छिन्, 'उहाँहरूले मेरो काम मन पराउनुभयो । उहाँहरूले स्याबासी पनि दिनुभएको थियो । पछि २०४३ सालमा विज्ञापन नाटकमा अफर गर्नुभयो । त्यसपश्चात् कलाकारितामा पछाडि फर्केर हेर्नुपरेको छैन ।'

लक्ष्मीले २०५० सालमा कलाकारिताकै लागि राष्ट्र बैंकको जागिर छोडिन् ।

भन्छिन्, 'त्यसबेला मेरा केही चलचित्र हिट भइसकेका थिए । मलाई त कलाकारिताको नशा लागिहाल्यो नि ! अब राष्ट्र बैंककाे जागिरसँगै कलाकारितालाई समय दिन नसक्ने भएपछि मैले राजीनामा दिएँ ।'

कलाकारितामा लक्ष्मीले नाटक मात्र होइन, विज्ञापन, टेलिफिल्म, चलचित्रसम्ममा काम गरेकी छन् । उनी अभिनयमा सन्तुष्टि भेट्छिन् । त्यसैले पनि अहिलेसम्म निरन्तर कलाकारितामा टिकेको उनी बताउँछिन् । उनी भन्छिन्, 'मलाई अभिनयमा सन्तुष्टि छ । त्यही सन्तुष्टिले नै ३५ वर्ष निरन्तर कलाकारिता क्षेत्रमा छु । अझै कलाकारिता नै गर्नेछु ।'

०००

लक्ष्मीको मनमा एउटा रहर छ- आवाजविहीनहरूको विषयमा बनेको चलचित्रमा काम गर्ने । लक्ष्मी भन्छिन्, 'मलाई आवाजविहीनहरूको आवाज बन्ने रहर छ । उनीहरूको विषयमा बन्ने चलचित्रमा काम गर्ने मन छ ।'

लक्ष्मीले केही सांकेतिक भाषा सिकेकी छिन् । केही बुझेकी छन् । अझै केही थप ज्ञान लिएर सांकेतिक भाषाको चलचित्रमा काम गर्न पाए आफ्नो कलाकारिताले थप सार्थकता पाउने लक्ष्मीले आस छ ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, माघ २४, २०७७ ०६:४५