[अन्तर्वार्ता] निर्वाचन आयोगले थाहा पाओस्, हामी ज्युँदै छौँ : माधव नेपाल

A+ A A-

लामो समय पार्टीभित्रको विवादका बीच प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले संसद् नै विघटनको निर्णय गरेपछि तत्कालीन नेकपा (एमाले) र माओवादी एकता भएर बनेको नेकपामा अहिले व्यावहारिक रूपमा विभाजन भएको छ । पार्टीको वैधानिकताको टुंगो लाग्न सकेको छैन । एक पक्षले पार्टी प्रथम अध्यक्ष ओलीलाई पार्टी अध्यक्षबाट निष्कासन गरेको छ भने ओली प्रथम अध्यक्षकाे हैसियतमा भन्दै केन्द्रीय कमिटी र जनवर्गीय संगठन बिस्तारमा लागेका छन् । लोकतन्त्रको रक्षाका लागि सडकबाट दबाब दिएर भए पनि संसद् पुनर्स्थापना गर्नुपर्ने मागसहित राजनीतिक दलहरू सडकमा आएका छन् । पार्टी विभाजन, संसद् विघटन, अदालत र निर्वाचन आयोगको भूमिकालगायतका विषयमा पार्टी अध्यक्षको जिम्मेवारी लिएका माधवकुमार नेपालसँग शिलापत्रका प्रधानसम्पादक बसन्त बस्नेतले गरेको कुराकानी :

ओली पक्षले फटाफट केन्द्रीय सदस्य घोषणा गरेको छ । तपाईंहरू किन ढिलाे ? हाम्रो नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा)को केपी ओलीजी अहिले अध्यक्ष हुनु हुन्न । उहाँलाई कारबाही गरेर हटाइसकेका छौँ । तर, केन्द्रीय कमिटीको सदस्यमा अझै हुनुहुन्छ । यस हैसियतमा उहाँले कुनै पनि काम गर्ने कुराको अर्थ छैन ।

उहाँ केन्द्रीय कमिटीमा अझै हुनुहुन्छ ?

ओलीजी केन्द्रीय कमिटीमा हुनुहुन्छ । अर्को कुरा भनेको पार्टीको कुनै पनि निर्णय बहुमतले गर्नुपर्छ । कि त सर्वसम्मत निर्णय गराउनुपर्छ, कि त बहुमतले निर्णय गराउनुपर्छ । उहाँसँग गएका मानिसहरूको संख्या साह्रै थोरै छ । २० प्रतिशतको सेरफेरोमा मात्रै छ । त्यसो हुनाले उहाँहरूको कुनै वैधानिकता छैन । वैधानिकताको दाबा लाग्दै लाग्दैन ।

उहाँले प्रथम अध्यक्षको हैसियतले केन्द्रीय कमिटी बढाएर ११ सय ९९ पुर्‍याएको भन्नुभएको छ नि ?

उहाँलाई प्रथम अध्यक्षबाट त हटाइसकियो नि । केन्द्रीय कमिटीको बैठकबाट उहाँलाई पार्टी अध्यक्षबाटै हटाइसकिएकाे छ ।

निर्वाचन आयोगले त तपाईंहरूलाई प्रश्न सोध्यो नि ?

त्यो निर्वाचन आयोगले कुरा नबुझेको हो । त्यो ठीक होइन । निर्वाचन आयोगले सोध्ने तरिका ठीक होइन र म निर्वाचन आयोगलाई भन्न चाहन्छु- तपाईंहरू संविधान, कानुन मात्रै होइन, सबै कुरा हेरेर चल्नुस् । हामी ज्युँदै छौँ । कुरा बुझ्नुस् । हामी कुनै पनि अनुचित कुरालाई मान्नेवाला छैनौँ ।

सर्वोच्च अदालतले चलाएको सुनुवाइ प्रकियाअनुसार कस्तो परिणामको अपेक्षा राख्नुभएको छ ?

मलाई लाग्छ, निर्वाचन आयोगले कुनै दबाबमा नपरीकन निष्पक्ष ढंगले निर्णय गर्छ । किनभने एक समय नेपाली कांग्रेसभित्रको विवादमा निर्वाचन आयोगले उदाहरण प्रस्तुत गरिसक्यो । दबाबलाई झेलेर पनि काम गरेको हो । त्यसैगरी सर्वोच्च अदालतले पूरै संविधानको प्रावधानमा रहेर संविधान (संविधानमा के लेखिएको छ, त्यसका आधारमा, हाम्रो विगतको संविधानका आधारमा केही कुरालाई प्रष्ट गरिसकेका छौँ) का आधारमा निर्णय गर्नेछ भन्नेमा हामी पूर्ण विश्‍वस्त छाैँ । कुनै दबाब, कुनै किसिमका धम्की वा प्रयासबाट सर्वाेच्च अदालत प्रभावित हुने छैन भन्नेमा हामी पूर्ण आशावादी छौँ । सर्वोच्च अदालतको मर्यादालाई रक्षा गर्ने जिम्मेवारी प्रधानन्यायाधीशलगायत सर्वोच्चका न्यायाधीशहरूको हो । संविधानकाे रक्षा गर्नेगरी फैसला होस्, मेरो शुभकामना छ ।

भारतलगायतका मुलुकले असंवैधानिक कदमका विरुद्धमा ऐक्यवद्धता देखाइदिए हुन्थ्यो भन्ने लाग्छ ?

हामीले हाम्रो पार्टी, नेपालका अन्य पार्टी, जनता, नागरिक समाज, नेपाली मिडिया, नेपालका बौद्धिक समुदाय सबै वर्गका जनताको पूरै दृढ अडान छ कि केपी ओलीले चाल्नुभएको कदम असंवैधानिक हो । यो अलोकतान्त्रिक हो । उहाँले पूरै अधिनायकवादी शैली अपनाउनुभएको छ । निरंकुश पारा देखाउनुभएको छ । यसले सिंगो गणतन्त्र धरापमा पर्ने, सिद्धान्त धरापमा पर्ने समावेशिता धरापमा पर्ने र मुलुकको परिवर्तनको यात्रा नै धरापमा पर्ने खतरा देखिएको छ । त्यसो हुनाले पनि सबै शक्ति एकतावद्ध भएर प्रतिगमनको यात्रालाई रोक्दै अगाडि बढ्नुपर्छ भन्ने मेराे मान्यता हो ।

चार दशक लामो सहयात्री ओलीबाट तपाईंलाई व्यक्तिगतस्तरमा आक्रमण भइरहेको छ, किन ?

उहाँले सीमा नाघेर बोल्नुभएको छ । एकदमै तल्लो स्तरमा उत्रेर बोल्नुभएको छ । उहाँका बारेमा म बोल्न केही पनि चाहन्नँ । यसबारेमा जनताले नै हिसाबकिताब गर्नेछन् । उहाँ कुन स्तरको मान्छे हुनुहुन्छ, कति बदलाकाे भावनाले चल्नुहुन्छ, कुन तहसम्म तल झर्न सक्नुहुन्छ भन्ने उदाहरणका लागि उहाँका अहिलेका काम, गतिविधि र अभिव्यक्ति नै काफी छन् ।

चिनियाँ पक्षका अन्तर्राष्ट्रिय विभागका नेताहरू आएर पार्टी एकता फेरि पनि गराउन सकिन्छ कि भन्ने उद्देश्यले छलफल चलाए भन्ने सुन्यौँ, खास कुरा के भएको हो ?

मसँग त उहाँहरूले 'नेपालको आन्तरिक मामिलामा हस्तक्षेप गर्नु छैन । हामीले सद्‍भाव राख्ने हो । सबै मिलेर देशलाई अगाडि बढाउनुस्' भन्ने चाहना हो भन्नुभयो ।

पार्टी एकता गर्न सकिन्छ भन्ने कोणबाटै बहसको प्रयास भएको हो ?

होइन, मसँग त्यस्तो खासै कुरा भएन । तपाईंहरू मिले अगाडि बढ्नुस् । सबै मिलेर अगाडि बढेको देख्न चाहन्छौँ भन्नुभयो ।

कूटनीतिक वृत्तमा बीआरआई र इन्डोप्यासिफिकको स्याडो बक्सिङ नेपालमा देखियो भन्छन् ?

त्यो थाहा भएन । मैले हाम्रो भित्रको समस्याको रूपमा लिएको छु ।

वामदेव गौतमले अहिले पार्टी एकताको प्रयास गरिरहेको छु भन्नुभएको छ, खास कुरा के हो ?

उहाँको एकताको प्रयास इमानदारीपूर्वक हो कि के हो, उहाँबाट देखिने भोलिकै व्यवहारबाट थाहा हुन्छ । पार्टीका लागि उहाँको सदाशय राम्रो होला । तर, त्यो सदाशयअनुसार केपी ओली लचिलो बन्नुहोला, गल्ती महसुस गर्नुहोला, प्रतिनिधिसभाको विघटन गल्ती नै हाे भन्दै पुनर्स्थापनाको पक्षमा उभिनुहोला भन्ने विश्वास मलाई लाग्दैन ।

वामदेवसँगको सहयात्राको सम्भावना छ कि छैन ?

हाेइन, वामदेवजी यो निष्कर्षमा पुगेर केपी ओली भनेका मान्छे बेठीक छन् भन्ने जुन बुझाइ छ, त्यो बुझाइको अन्तिम निष्कर्षमा पुग्नुभयो भने हाम्राे सहयात्रा अवश्य हुन्छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, पुस २३, २०७७ २१:०५