प्रदेश २ मा कोरोना परीक्षण गराउने घटे, विज्ञकाे चेतावनीः लापरवाहीले झन् ठूलाे समस्या ल्याउन सक्छ

प्रदेश २ मा कोरोना परीक्षण गराउने घटे, विज्ञकाे चेतावनीः लापरवाहीले झन् ठूलाे समस्या ल्याउन सक्छ

A+ A A-

केही दिनअघि धनुषाको लक्ष्मीनिया गाउँपालिका–४ का अमित झाको परिवारका अधिकांश सदस्य बिरामी परे ।

उनका आमा-बुवा, श्रीमती, चार वर्षीय छोरा सबैलाई रुघाखोकी तथा ज्वरोले च्याप्यो । एकाएक परिवारका सबैले स्वाद र बास्नासमेत थाहा पाउन छोडे । तर, समाजले नकारात्मक दृष्टिबाट हेर्ने र हेला गर्ने भन्दै उनीहरू परीक्षण गराउन गएनन् ।

चिकित्सकीय परामर्शअनुसार तातोपानी र औषधि खाएर १० दिनपछि सबैजना फेरि समान्य अवस्थामै फर्किए । तर अमितलाई भने निको हुन १५ दिनभन्दा बढी समय लाग्यो ।

‘हामीलाई कोरोनासँगै मिल्दोजुल्दो लक्षण थियो । जचाउँदा पोजेटिभ आउने निश्चित नै थियो । तर, गाउँ-समाजमा फेरि घृणा गर्लान्, मलगायत परिवारका सबैले तनाव झेल्नुपर्थ्याे । त्यसैले जाँच गराएनौँ’, अमितले भने ।

रमानन्द चोकमा होटेल सञ्चालन गरेर बस्दैआएका जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका-८ का ३४ वर्षीय गुड्डु साहलाई पनि गत मंसिरमा अचानक अत्यधिक ज्वरो र रुघाखोकीले नराम्ररी सतायो ।

तीन–चार दिनपछि स्वाद र बास्नासमेत उनले थाहा पाउन छोडे । श्वासप्रश्वासमा हल्का समस्या भयो । कोरोनाको प्रष्ट लक्षण देखिएपछि उनी हतास भए ।

तर, पोजेटिभ रिपाेर्ट अाए मानसिक तनाव थपिने र छरछिमेकसँगै होटलमा आउजाउ गर्ने सबैले घृणा गर्लान् वा डराउलान् भन्ने सोचेर उनी संक्रमण लुकाएर घरमै बस्न थाले ।

चिकित्सकीय परामर्श तथा सञ्चारमाध्यममा सुनेका बच्ने उपाय अवलम्बन गरेर उनी होम आइसाेलेसनमै बेसार, तातोपानी, अधुवालगायतका घरेलु औषधि प्रयोग गर्न थाले । झण्डै दुई सातापछि उनी निको भए ।

‘सबै लक्षण कोरोनाकै थियो । क्वारेन्टाइनमा पनि यस्तै औषधि त दिन्थे । श्वासप्रश्वासमा गाह्रो हुँदा मात्र हस्पिटल जाने मनसाय बनाएको थिएँ’, उनले भने ।

गुड्डु, अमितजस्तै लक्षण बर्दिबास नगरपालिका–१ की ३१ वर्षीया मनिषा खतिवडालाई पनि थियो । उनले पनि घरमै आइसोलेट भएर औषधि उपचार गराइन् । ११/१२ दिनपछि निको भइन् ।

उनका दाईलाई समेत त्यस्तै समस्या देखिएर निको भइसकेका हुनाले नडराई घरेलु तथा चिकित्सकीय परामर्श अनुसारको औषधि खाएर ठीक भएको उनले सुनाइन् ।

‘दाईलाई रुघाखोकी र ज्वरो आउँदा छिमेकमा जाँच गराएका धेरैको कोरोना पोजेटिभ आयो । सबैले तनाव झेलेको देखेर जाँचै गराइनँ’, उनले थपिन् ।

कोरोना संक्रमणको अधिकांश लक्षण देखिएर समेत जाँच नगराउने यी प्रतिनिधि पात्र मात्र हुन् । पछिल्लो समय प्रदेश २ मा संक्रमणलाई हल्का रूपमा लिँदै जटिल किसिमका रोगीबाहेकले जाँचै गराउन छाडेका छन् ।

समाजमा कोरोना संक्रमितलाई घृणाको दृष्टिले हेर्ने, नराम्रो व्यवहार गर्ने जस्ता समस्या अझै पनि विद्यमान रहेको र आफैंलाई समेत मनौवैज्ञानिक त्रास हुने हुँदा जाँच गराउन छोडेको उनीहरू बताउँछन् ।

कतिपय व्यक्ति संक्रमित हुँदा समेत चेकजाँच नगराएर लापरवाही गर्दै घुमफिर समेत गर्ने गरेका छन् । लकडाउन, हाटबजार, विद्यालय खुलेर भीडभाड बढेको छ ।

मास्क, सेनिटाइजर प्रयोग गर्नेको कमी, हात नधुनेजस्ता लापरवाही पनि व्याप्त छ । प्रदेश सरकारको तथ्यांकअनुसार संक्रमित तथा जाँच गराउनेको संख्या एकदमै न्यून हुँदै गएको छ ।

गत कार्तिक मसान्तदेखि दैनिक एक सयभन्दा कम संक्रमित भेटिन थालेको यस प्रदेशमा पछिल्लो समय दिनको दुई जनासम्म मात्र संक्रमित भेटिने गरेका छन् ।

सामाजिक विकास मन्त्रालयका अनुसार मंगलवार संकलन गरिएको ६० जनाको स्वाब परीक्षणमा दुई जनामा मात्र संक्रमण पुष्टि भएको छ ।

हालसम्म पुष्टि भएका १७ हजार ९९ जना संक्रमितमध्ये १६ हजार ६ सय २५ जना निको भइसकेका छन् ।

मन्त्रालयको तथ्यांकअनुसार ६ जना आइसाेलेसन र २ सय ५९ जना होम आइसाेलेसनमा बसेका छन् । ४ जना धनुषा र दुई जना पर्साको आइसाेलेसनमा छन् ।

संक्रमितका लागि तयारी अवस्थामा राखिएका २ हजार ६ सय १९ बेड खाली छन् । यस्तै महोत्तरीमा ३० जना क्वारेन्टाइनमा बसिरहेका छन् ।

यद्यपि, लकडाउन खुलेसँगै हाटबजार, विद्यालय, प्रदर्शन तथा राजनीतिक भेला दिनानुदिन बढ्दै गएको र सतर्कता नपनाई लापरबाही गरिएकाले वास्तविक संक्रमितको संख्या कम नभएको अधिकारीहरू बताउँछन् ।

सरकारले तोकेको मापदण्डअनुसार जाँचको दायरा नै कम भइसकेकाले संक्रमितको संख्या घटेको प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालयका वरिष्ठ अधिकृत विजय झाले बताए ।

‘पहिलो संक्रमित भेटिँदा उसको सम्पर्कमा गएका व्यक्तिहरूलाई ट्रेसिङ गरी अनिवार्य परिक्षण गरिन्थ्यो । तर, अहिले सरकारले नै बढी समस्या हुने व्यक्तिलाई मात्र परीक्षण गर्ने नियम बनाएको छ’, उनले भने, ‘पछिल्लो समय संक्रमणको प्रभाव र लक्षणबिनाको संक्रमित भएरसमेत संख्या घटेको देखिन्छ ।’

पहिलेको मापदण्डअनुसार परीक्षण भए धेरै संख्यामा संक्रमित भेटिने उनको दाबी छ । जाडो याममा कोरोना भाइरस बढी सक्रिय हुने भएकाले यसलाई समान्य रूपमा नलिइ सावधानी अपनाउन वरिष्ठ अधिकृत झाले आग्रह गरे ।

कोरोनाको त्रास घटेको र समान्य रूपमा लिन थालिएकाले जाँचको दायरा घट्दा संक्रमितको संख्या कम देखिएको प्रदेश सरकारलाई संक्रमण नियन्त्रणका लागि सुझाव दिन गठित समितिको सदस्य रहेका डा. रामकेवल साहले बताए ।

‘पहिलेभन्दा अहिले लापरवाही बढेकै हो । भीडभाड पनि बढेको छ । मास्क सेनिटाइजरको प्रयोग पनि भइरहेको छैन । यद्यपि, तथ्यांकमा संक्रमित कम देखिएका छन् । यो परीक्षण नै कम भएर हो’, उनले भने ।

तर, संक्रमणलाई समान्य रूपमा लिएर अहिले लापरवाही गरे भोलिका दिन भयावह हुनसक्ने उनको चेतावनी छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, पुस १५, २०७७ १३:०८