चलचित्रमा रंगमञ्च कलाकारको वर्चस्व

A+ A A-

रंगमञ्च अभिनयको प्रारम्भिक पाठशाला हो । नेपाली चलचित्रमा स्थापित प्रायः कलाकार रंगमञ्चबाटै उदाएका छन् । पछिल्लो समय त रंगमञ्चबाट चलचित्रमा प्रवेश कलाकारकै वर्चस्व छ ।

कुनै बेला थियटरका कलाकार चलचित्रमा देखिने कुरा नगन्य हुन्थ्यो । तर, अहिले नेपालमा दर्जन हाराहारी थियटर छन् । ती थियटरले सयौं कलाकार जन्माइसकेका छन् । जुन क्रम जारी छ ।

पछिल्लो दशकमा निर्माण भएका र निर्माणाधीन चलचित्रमा थियटरबाट आएका कलाकारले नै अड्डा जमाएका छन् । विगत यस्तो छ कि, जो जो रंगमञ्चबाट पर्दामा उदाए, उनीहरुको अभिनय जीवन्त छ ।

मदनकृष्ण श्रेष्ठ, हरिवंश आचार्य, नीर शाह, वसुन्धारा भुसाल, भुवन शर्मा, शकुन्तला शर्मा, शिव रेग्मी, हरिहर शर्मा, सरोज खनाल, बद्री अधिकारी, रमेश बुढाथोकी, मदनदास श्रेष्ठ, अशोक शर्मा, टीका पहाडी, मोहन निरौला र दीपक क्षेत्रीलगायत लोकप्रिय कलाकार थिएटरबाटै पर्दामा आएर लोकप्रिय भएका हुन् ।

पछिल्लो पुस्ताका नाजिर हुसेन, अंकित खड्का, विजय बराल, कामेश्वर चौरासिया, बुद्धि तामाङ, लक्ष्मी बर्देवालगायत आशालाग्दा कलाकारलाई रंगमञ्चले नै उत्पादन गरेको हो ।

गुणस्तरीय कलाकार उत्पादन गरेकै कारण थिएटरप्रतिको आकर्षण बढ्दो छ । गुरुकुल, सर्वनाम, मण्डला, शिल्पी, कुञ्ज, कौशीलगायत थिएटरले स्थापना कालदेखि नै अभियनमा भविष्य खोजिरहेका युवाका लागि अवसर दिँदै आएका छन् ।

थिएटरले तीन महिनादेखि ६ महिनाको कोर्स सञ्चालन गर्ने गरेको छ । थिएटरले अभिनयका विद्यार्थीलाई फिजिकल फिटनेस, भ्वाइस एन्ड स्पिच, म्युजिक र मार्सल आर्टलगायतका प्रशिक्षण दिइरहेका छन् ।

मण्डला थिएटरकी प्रमुख सिर्जना सुब्बाका अनुसार चलचित्र अभिनयमा जम्ने रहरका साथ अभिनय सिक्न आउनेको संख्या धेरै छ । कहिलेकाहीँ तीन महिनाको कोर्स लम्बिएर एक वर्षको हुने गर्छ । त्यतिबेलासम्म उनीहरुले नाटकमा अभिनय गर्ने अवसर पाइसकेका हुन्छन् । जसले राम्रो कलाकार उत्पादन गर्न सहयोग पुर्याउँछ ।

मण्डलाले वार्षिक २० देखि २५ जना कलाकार उत्पादन गरिरहेको छ ।

‘अभिनय सिक्न आउनेमध्ये ९० प्रतिशतको रहर चलचित्रमा अभिनय गर्ने नै हुन्छ,’ सुब्बा भन्छिन्, ‘नाटकमै जम्ने रहर गर्ने त एकदमै थोरै हुन्छन् ।’

उत्पादित कलाकारलाई नाटकमा टिकाउन ‘ड्रामा स्कुल’ स्थापनाको तयारी भइरहेको सुब्बाले बताइन् । जहाँ कलेजकै शैलीमा अभिनय अध्यापन गरिनेछ । अहिलेका चर्चित कलाकार बुद्धि तामाङ, अंकित खड्का, विजय बराल र नाजिर हुसेन मण्डलाकै उत्पादन हुन् ।

बत्तीसपुतलीस्थित शिल्पी थिएटरमा पनि अभिनय तालिम लिनेको संख्या कम छैन । यहाँ वर्षमा तीनवटा कक्षा सञ्चान हुन्छन् । एउटा कक्षामा १० देखि १५ जना विद्यार्थी हुन्छन् ।

कोर्ष सकिनेबित्तिकै विद्यार्थी चलचित्रको खोजीमा भौंतारिन्छन् । जसमा अधिकांश सफल हुन्छन् । शिल्पी थिएटरका अध्यक्ष कुमार आले भन्छन्, ‘हामीले चलचित्रको आस देखाउँदैनौं । तर, धेरैको चाहना चलचित्रमा जाने नै हुन्छ ।’

नाटक विशुद्ध आर्ट भएकाले चलचित्रको आश्वासन नदिएको आलेको भनाइ छ ।

‘अधिकांश चलचित्रको हिरो र हिरोइनको बन्ने सपना बोकेर अभिनय सिक्न आएका हुन्छन्,’ उनी भन्छन् ।

अहिले चलचित्रको पर्दामा अब्बल मानिएका दयाहाङ राई, सौगात मल्ल, कर्मा शाक्य, खगेन्द्र लामिछाने, भोलाराज सापकोटा, राजन खतिवडा, अरुणा कार्की, लक्ष्मी बर्देवा, दिया मास्के, सिर्जना सुब्बा, सरिता गिरीलगायत कलाकार पनि थिएटरकै उत्पादन हुन् ।
जो रंगमञ्चबाट चलचित्रमा दरिए

चलचित्र ‘अनागरिक’बाट सिने नगरीमा पाइला टेकेका अभिनेता दायाहाङ राई ‘दास ढुंगा’मा अमर लामाको चरित्रले दर्शकको मनमा बस्न सफल भए । त्यसपछि राईले निश्चल बस्नेत निर्देशित चलचित्र ‘लुट’मा गोफ्ले पात्रको भूमिका निभाए । दयाहाङको भूमिकालाई दर्शकले रुचाए । लुटपछि अधिकांश निर्माता÷निर्देशकको रोजाइमा दयाहाङ राई नै परे ।

त्यस्तै, पछिल्लो समय चलचित्रमा बढी ‘डिमान्ड’ हुने अभिनेता हुन्, विपिन कार्की । विपिनलाई नेपाली चलचित्र वृत्तमा बहुआयामिक अभिनेताका रूपमा चिनिन्छ ।

दीपेन्द्र के खनालले निर्देशित चलचित्र ‘पशुपति प्रसाद’मा ‘भष्मे डन’को भूमिकापछि विपिन दर्शकको मनमा बस्न सफल भए ।

खगेन्द्र लामिछाने पनि रंगमञ्चबाट चलचित्रमा आएका कलाकार हुन् । चलचित्र ‘वधशाला’बाट चलचित्र पर्दामा आएका लामिछानेद्वारा लिखित/अभिनित ‘टलकजंग भर्सेज टुल्के’लाई धेरैले रुचाए । ‘पशुपति प्रसाद’मा लामिछानेले निर्वाह गरेको भूमिकाले पनि दर्शकको मन जित्यो ।

नेपालको पहिलो चलचित्र ‘आमा’की नायिका भुवन चन्द पनि रंगमञ्चकै पृष्ठभूमिबाट आएकी हुन् । यस्तै, थुप्रै कलाकार छन्, जो रंगमञ्चको पृष्ठभूमिबाट चलचित्रमा स्थापित भएका छन् ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, वैशाख २१, २०७६ १९:२९