बर्दघाट–चोरमारा सडकमा यात्रुलाई सास्ती, धुलोले दिउँसै अन्धकार

A+ A A-

बिहीबार साँझ बुटवलबाट काठमाडौं हिँडेका विज्ञान शर्मा बुटवल-नारायणगढ सडकखण्डको बर्दघाटदेखि चोरमारा क्षेत्रमा १० घण्टा सवारी जाममा परे । दुई दिन मौसमको खराबीका कारण आन्तरिक उडान प्रभावित भएपछि सडकमार्ग हुँदै काठमाडौं हिँडेका शर्मा बर्दघाटदेखि चोरमारा क्षेत्रमा १० घण्टासम्म जाममा त परे नै, धुलो र सडकको अवस्थाले पनि आजित भए । रात्रिकालीन यात्रा तय गरेका उनी त्यो यात्रा अविस्मरणीय र दुःखदायी भएको बताउँछन् ।

शुक्रबार बिहान ७ बजे अरुणखोलाबाट बुटवल हिँडेका नवलपरासी तमासपुरका हरि लम्साल दिउँसो १२ बजे मात्र बुटवल आइपुगे । एक, डेढ घण्टामै बुटवल आउन सकिने भए पनि उनी ५ घण्टाको कष्टपूर्ण यात्रापछि बुटवल आइपुगे । दिदी बिरामी भएपछि भेट्न आएका लम्सालले भने, ‘सडकको अवस्था देख्दा यात्रा गर्नु नपरे पनि हुन्थ्यो भन्ने लाग्छ ।’

शर्मा र लम्साल मात्र होइन, बुटवल–नारायणगढ सडकखण्डमा यात्रा गर्ने जोकाेही पनि अहिले बर्दघाटदेखि चोरमारासम्म कष्टपूर्ण यात्रा गर्न बाध्य छन् । धुलो र सवारी जामका कारण सडकमा यात्रा गर्ने यात्रु मात्र होइन, त्यहाँका स्थानीयले पनि सास्ती व्यर्होनुपरेको छ ।

एक वर्षअघिदेखि सडक विस्तार भइरहेको बर्दघाट–चोरमारा सडकखण्डको दाउन्नेदेखि दुम्कीबाससम्म सडक धुलाम्मे भएको छ । साँघुरो सडक र निर्माणाधीन अवस्थामा भएकाले सडकमा लामो जाम हुँदा यात्रुहरूले लामो समय सडकमै रोकिनुपरेको छ ।

सडकमा उड्ने धुलाेका कारण दाउन्ने–चोरमारा क्षेत्र दिउँसै पनि अन्धकार देखिने गरेको छ भने जंगलक्षेत्रसमेत धुलाम्मे हुने गरेको छ । बुटवल–नारायणगढ सडकलाई चार लेनमा विस्तार गर्ने योजनाअनुसार अहिले दाउन्ने चोरमारा क्षेत्रमा सडक विस्तारको काम भइरहेको छ ।

सडक विस्तार भइरहे पनि सडक निर्माणको जिम्मा पाएको चिनियाँ स्ट्रेट इन्जिनियरिङ कम्पनीले दैनिक सडकमा पानी नहाल्दा सो सडक प्रयोग गर्दै यात्रा गर्नेहरू धुलोले आजित भएका छन् ।

धुलोकै कारण सडक किनारका कतिपय चिया पसल पनि बन्द भएका छन् । धुलोका कारण सवारीसाधन नरोक्ने र पसल खोल्नै नसक्ने अवस्था आएपछि चिया पसल बन्द गर्नुपरेको दुम्कीबासका स्थानीय जीतबहादुर गुरुङले बताए ।

हाल दुई लेनमा रहेको यो सडकखण्डलाई चार लेनमा स्तरोन्नति गर्ने गरी २०७५ सालमा सडक मर्मतका लागि चिनियाँ निर्माण कम्पनी चाइना स्टेट कन्स्ट्रक्सन इन्जिनियरिङ कर्पोरेसनले ठेक्का पाएको थियो । तर, ठेक्का सम्झौता डेढ वर्षअघि सकिइसकेको भए पनि सडक विस्तारको काम पनि सुस्त गतिमा अगाडि बढेको छ ।

धुलाम्मे सडकमा मालबाहक र सवारी साधनसँगै गुड्दा दुर्घटनाको अत्यधिक जोखिम बढेको छ । धुलोले गर्दा सडक पूरै ढाकिएपछि सवारीसाधनले दिउँसै बत्ती बालेर हिँड्ने गरेका छन् ।

बुटवल–नारायणगढ सडक विस्तार आयोजना पूर्वी कार्यालयका इन्जिनियर कृष्ण आचार्यले सडकको निर्माण पाएको ठेकेदार कम्पनीले नै सडकमा पानी राख्नुपर्ने भए पनि कम्पनीकै लापरबाहीका कारण सो सडक प्रयोग गर्ने सबैले सास्ती व्यहोर्नुपरेको बताए ।

‘हामीलाई पनि धेरैले गुनासो गरेपछि धेरै धुलो उड्ने ठाउँमा पानी राख्न र मिल्ने ठाउँमा छिटो कालोपत्रे गर्न निर्माण कम्पनीलाई ताकेता गरेका छौँ,’ उनले भने । सडक विस्तारका क्रममा धुलो हुनु स्वाभाविक भए पनि काम गर्नुपुर्व धुलोलाई उड्न नदिने गरी काम गर्न कम्पनीलाई बारम्बार आग्रह गरिएको उनले बताए ।

२०१८ सालमा तत्कालीन राजा महेन्द्रले शिलान्यास गरेको सडक ५७ वर्षपछि अर्थात् ८ चैत, २०७५ मा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले बुटवलको प्रदर्शनीस्थलमा ठूलो तामझामका साथ बुटवल–नारायणगढ सडक विस्तार कार्यको शिलान्यास गरेका थिए ।

तोकिएकै मितिमा सक्ने भनेर उद्घोष गरेको सडक विस्तारको काम अहिले कछुवा गतिमा अगाडि बढेको छ ।

सडक विस्तार समयमै नसकिने संकेत

बुटवल–नारायणगढ सडकखण्ड शिलान्यास भएको २० महिनासम्म पनि कामको गति बल्ल २ प्रतिशत मात्र भएको छ । यसले ताेकिएको मितिमा सडक विस्तारको काम सम्पन्न नहुने देखिएको छ ।

३६ महिनामा अर्थात् २२ साउन २०८० सम्म निर्माण सक्नेगरी १ सय १३ किलोमिटर लामो नारायणगढदेखि बुटवलसम्मको सडक दुुई प्याकेजमा विस्तारको काम चाइना स्टेट कन्स्ट्रक्सनले पाएको छ ।

गैँडाकोटदेखि दाउन्नेसम्मको ६४.४ किलोमिटर पूर्वी खण्ड (प्याकेज एक) ९ अर्बको लागत र दाउन्नेदेखि बुटवल, चौराहासम्मको ४८.५ किलोमिटर पश्चिम खण्ड (प्याकेज दुई) ७ अर्ब गरी कुल १५ अर्बको लागतमा चिनियाँ कम्पनीले निर्माणको जिम्मा पाएको हो ।

समयमै रुख कटानको आदेश नहुँदा अहिले दुवै खण्डको काम कछुवा गतिमा अगाडि बढेको छ । बुटवल–नारायणगढ सडक विस्तार आयोजना पूर्वी कार्यालयका इन्जिनियर कृष्ण आचार्यले शिलान्यास भएको लामो समयसम्म पनि सडक विस्तारका क्रममा कटान गर्नुुपर्ने रुखको आदेश ढिलो आउँदा र विद्युत्‌का पोल स्थान्तरण छिटो हुन नसक्दा कामले गति लिन नसकेको बताए ।

सडक निर्माण सम्पन्न हुँदा यो सडक सडक शहरी क्षेत्रमा ६ लेन, जंगलमा चार लेन र दाउन्ने खण्डमा तीन लेनमा विस्तार हुनेछ ।

बर्दघाटको प्रतीक्षालयदेखि दुम्कीबाससम्म १४ किलोमिटरको सडक अप्ठ्यारो ठाउँ भएकाले त्यहाँ तीन लेनको सडक बनाउन लागिएको छ । यसअनुसार बस्तीक्षेत्रमा सडक २७ मिटरसम्म फराकिलो हुनेछ ।त्यस्तै, अन्य क्षेत्रमा भने २२ मिटरको हुनेछ । सडकका दायाँबायाँ १.५/१.५ मिटरको सोल्जर पनि बनाइनेछ ।

‘सुरुमा काम गर्न साइट क्लियर भएन । पछि काम अगाडि बढ्नै लाग्दा कोरोनाले ठप्प भयो । त्यसपछि वर्षा लाग्यो । त्यस कारणले पनि आशा गरे अनुसार कामको प्रगति भएन,’ इन्जिनियर आचार्यले भने ।

उनले सुरुवातमा वातावरणीय प्रभाव मूल्याकंनमा जम्मा ९ हजार रुख कटान गर्नुपर्ने देखिएको भए पनि काम सुरु गर्दा ५० हजारभन्दा बढी रुख कटान गर्नुपर्दा पनि काममा ढिलाइ भएको हो । अहिले रुख कटानको आदेश आइसकेकाले सबै साइटमा काम सुरु भएको उनले बताए ।

सडक क्षेत्रभित्र पर्ने ५० हजार रुखमध्ये हालसम्म जम्मा ३ हजार रुख मात्र कटान भएको र बाँकी कटानको क्रममा रहेको बताए । १७ अर्बको लागतमा निर्माण हुन लागेको यो सडक एडीबीको ८५ प्रतिशत ऋणमा बन्न लागेको हो ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, मंसिर ३०, २०७७ ०९:०३