नेपाल विकासशील राष्ट्रमा सूचिकृत हुन २ सूचकमा थप सुधार, आय अझै पुगेन

A+ A A-

नेपालले विकासशील राष्ट्रको सूचीमा पुग्न २ सूचकको थ्रेसहोल्ड पार गरेको छ ।

सन् २०१८ मा पनि २ सूचकमा थ्रेसहोल्ड पार गरे पनि विकासशील राष्ट्रको सूचीमा सूचिकृत नभएको नेपालले त्यसपछि पनि मानव सम्पत्ति सूचक र आर्थिक जोखिम सूचकांकमा सुधार गरेको छ । तर, सुधारको आवश्यक परेको प्रतिव्यक्ति आयमा भने अपेक्षित सुधार देखिएको छैन ।

राष्ट्रिय योजना आयोगले सार्वजनिक गरेको मानव विकास सूचकांकअनुसार विकासशील राष्ट्रको सूचीमा सूचिकृत हुनका लागि प्रतिव्यक्ति आय १ हजार २ सय ३० को थ्रेसहोल्ड रहेकोमा जम्मा ९ सय ११ डलर पुगेको छ ।

तर, अन्य दुई सूचकांकमध्ये मानव सम्पत्ति सूचकांकमा ६६ अङ्क प्राप्त गर्नुपर्नेमा ७२ अङ्क पुगेको छ । आर्थिक जोखिम सूचाङ्कमा ३३ अङ्कभन्दा कम हुनुपर्नेमा नेपालले २५. ४ अङ्क प्राप्त गरेको छ ।

प्रतिव्यक्ति आय, मानव सम्पत्ति सूचकांक र जोखिम सूचकांकमध्ये प्रतिव्यक्ति आय वा अन्य २ सूचकांकमध्ये जुन पूरा गरे पनि विकासशील राष्ट्रको सूचीमा सूचिकृत हुन पाइन्छ ।

नेपालले सन् २०१८ मा प्रतिव्यक्ति आयबाहेकका २ सूचकांकमा लक्ष्य पूरा गरे पनि प्रतिव्यक्ति आयमा धेरै कमी रहेको भन्दै सन् २०२२ सम्मलाई सूचिकृत नहुने जानकारी गराएको थियो ।

योजना आयोगको प्रतिवेदनअनुसार लैंगिक असमानता र मानव विकास सूचकांकमा भने नेपालले उल्लेख्य सुधार गरेको छ । मानव विकास सूचकाङ्कमा नेपाल मध्यम मानव विकासस्तरमा पुगेको छ ।

सन् २०१५ पछि सन् २०१९ को अवधिसम्म नेपालले मानव विकास सूचकाङ्क ०.५६६ बाट बढाएर ०.५८७ मा पुर्‍याएको छ ।

लैङ्गिक प्रतिनिधितवका आधारमा स्थानीय तहमा ४१, प्रदेशमा ३४.४, प्रतिनिधिसभा ३२.७ र राष्ट्रियसभामा ३७ प्रतिशत महिला सहभागिता देखिएको छ ।

राष्ट्रिय आयमा बागमती प्रदेशले मात्रै थ्रेसहोल्ड पूरा गरेको देखिएको छ । सन् २०१९ सम्मको तथ्यांकका आधारमा यो प्रतिवेदन सार्वजनिक गरिएकोमा २०२० मा देखिएको कोरोना भाइरसको प्रभावका कारण नकारात्मक असर पर्न सक्ने आयोगले उल्लेख गरेको छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, मंसिर २९, २०७७ ०९:१०