ऐन संशोधन गरेर भिजिट भिसा कडाइ गरिँदै, भिजिटका नाममा मानव तस्करी

A+ A A-

सरकारले भिजिट भिसामा जाने नेपालीको संख्या बढ्न थालेपछि अध्यागमन कार्यविधि संशोधन गरेर केही बुँदामा थप कडाइ गर्न लागेको छ । विमानस्थलबाट भिजिट भिसाकै आवरणमा मानव तस्करी भइरहेको भन्ने विषयमा कडा रूपमा अनुसन्धान भइरहेको अध्यागमन विभागका प्रवक्ता रामचन्द्र तिवारीले जानकारी दिएका छन् ।

अध्यागमन ऐन, २०४९ लाई संशोधनका लागि संसद्‌मा छलफल भइरहेको छ । उक्त ऐनमा संशोधन गर्दा भिजिट भिसालाई व्यवस्थित गर्ने आवश्यक विषय थपिने प्रवक्ता तिवारीले बताए ।

‘रोजगारीका लागि जाने कामदारका हकमा श्रम स्वीकृति, निश्चित समयको बीमा अनिवार्य गर्नुपर्छ । तर, भिजिट भिसामा जाने व्यक्तिका हकमा निश्चित मापदण्ड छैन । यो आवश्यक देखियो,’ उनले भने, ‘भिजिट भिसा भनेर रोजगारीमा कामदार पठाइँदै छ । यो विकृति हो । भिजिट भिसाका नाममा भइरहेको विकृति रोक्नुपर्ने चुनौती देखियो । त्यही भएर अध्यागमन ऐन संशोधन गरेर व्यवस्थित गर्नुपर्छ ।’

म्यानपावर कम्पनी र रोजगारदाता जिम्मेवार हुन्छन् । तर, भिजिट भिसामा जाने नागरिक आफैँ जिम्मेवार भएर जानुपर्दा फर्कन केही समस्या हुँदा असहज भइरहेको उनको भनाइ छ ।

भिजिट भिसामा विदेश जानेका लागि राहदानी र भिसासहित १ हजार अमेरिकी डलर साथमा राख्नुपर्ने, विदेशमा कति दिन बसेर फर्किने हो, नेपालमै प्रष्ट परेर जानुपर्ने, भिजिट (२० लाख) बीमा गरेर जानुपर्ने, कुनै प्रयोजनका लागि जाने हो भने उल्लेख गर्नुपर्ने, आउँदाजाँदा हवाई टिकट विवरण प्रष्ट उल्लेख गरेको हुनुपर्ने र न्यूनतम एसएसलीसरहको शैक्षिक योग्यतासँगै अंग्रेजी बोल्न जान्नुपर्नेजस्ता विषय ऐन संशोधन समेट्न प्रस्ताव गरेको विभागले जानकारी दिएको छ ।

भिजिट भिसालाई व्यवस्थित गर्नु राम्रो पक्ष भए पनि घुम्न जाने नागरिकलाई असहज र उनीहरूको योग्यता अध्यागमन ऐनमै उल्लेख गर्न नहुने सर्वसाधारणले बताउन थालेका छन् । भिजिट भिसाका नाममा रोजगारीमा कामदार पठाउन र यस्तो गतिविधिमा सलंग्न व्यक्तिलाई कारबाहीको दायरामा ल्यानुपर्ने उनीहरूको भनाइ छ । भिजिट भिसामा विदेश जाने व्यक्तिलाई ऐनमा असहज बनाउन नहुने उनीहरूको माग छ ।

भिजिट भिसामा भइरहेको ‘मानव तस्करी’ मुख्य नाका भनेको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलस्थित अध्यागमन कार्यालयको हो । यही कार्यालयका कर्मचारीसँग भिजिट भिसाका तस्करहरूले सेटिङ मिलाएर कामदार पठाउने गरेको आरोप छ ।

म्यानपावर कम्पनी, ट्राभल एजेन्सी, भिजिट भिसाका एजेन्ट, श्रम स्वीकृति कार्यालय र अध्यागमन कर्मचारीकै सेटिङमा भिजिट भिसामा कामदार पठाउने काम भइरहेको आरोप रोजगार व्यवसायीले लगाइरहेका छन् ।

कोरोना भाइरसको महामारी फैलिएसँगै नेपालबाट भिजिट भिसामा खाडीका देश जाने नेपालीको संख्या दिनहुँ बढ्दो छ । यो विषयलाई वैदेशिक रोजगार विभाग र अध्यागमन विभागले अनुसन्धान र भिजिट भिसामा मान्छे पठाउन व्यक्तिसँग संस्थामाथि छानबिनसमेत सुरु गरेको छ ।

भिजिट भिसाका नाममा मानव तस्करी

कोरोना भाइरसका कारण बन्द भएको अन्तर्राष्ट्रिय हवाई सेवा सञ्चालनमा आएपछि म्यानपावर कम्पनी, एजेन्ट र केही व्यक्तिले यूएई भिजिट भिसामा कामदार पठाइरहेका छन् ।

यूएईसँग खाडीका अन्य देशमा समेत ट्राभल एजेन्सी, कन्सल्टेन्सी, म्यानपावर कम्पनी र तिनैका प्रतिनिधि एजेन्टले भिजिट भिसाका नाममा रोजगारीमा कामदार पठाइरहेको पाइएको छ ।

त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल हुँदै भिजिट भिसामा मानव तस्करीले नेपाली महिला घरेलु रोजगारीमा खाडीका देश पुर्‍याइरहेको सूूचना आइरहेको विभागका महानिर्देशक कुमारप्रसाद दहाल बताउँछन् । विभागले भिजिट भिसामा कामदार पठाइरहेका संस्था र व्यक्तिको खोजी गरिरहेको उनले बताए । भिजिट भिसामा कामदार पठाउन मानव तस्करी नै हो र त्यस्ता संस्थासँग व्यक्तिलाई मानव बेचबिखनसम्बन्धी मुद्दा लाग्ने उनको भनाइ छ

भिजिट भिसामा कामदार पठाउन पासपोर्ट संकलन गरिरहेका सिनामंगलस्थित स्काई अफ द वोड, इम्पावर ह्युमेन रिसोर्सेज म्यानेजमेन्ट प्रालि, सुर्खेत ओभरसिज प्रालि र स्काई ब्लु इन्टरनेसनल ओभरसिज प्रालिमा वैदेशिक रोजगार विभागले गत साता आकस्मिक अनुगमनसमेत गरेको थियो ।

विभागले ती म्यानपावरले भिजिट भिसामा कामदार पठाउन प्रयोग गरेको राहदानी र केही महत्त्वपूर्ण कागजात जफत गरेको छ । साथै, विभागले ट्राभल एजेन्सी, कन्सल्टेन्सीले समेत भिजिट भिसामा कामदार पठाइरहेको तथ्य फेला परेको थियो ।

विभागले मल्टिपल ट्राभल एण्ड टुर्स प्रालिले समेत भिजिट भिसामा कामदार पठाउने काम गरिरहेको थाहा पाएपछि उक्त ट्राभलको केही महत्त्वपूर्ण कागजात जफत गरेको थियो ।

खाडीका देश र मलेसियामा मात्र करिब ८० हजार नेपाली भिजिट भिसामा गएर काम गरेको श्रम मन्त्रालयको अनुमान छ । यसरी भिजिट भिसामा गएर काम गरिरहेका मध्ये करिब आधाभन्दा धेरै नेपालीहरू अवैध रूपमा बसेका छन् ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, मंसिर २४, २०७७ ०८:१५