सडकमा ट्राफिक डमी, तर लाईट जडानको छैन तयारी

A+ A A-

गत २९ असोजमा जिल्ला प्रहरी कार्यालय रुपन्देहीले भैरहवाका तीन स्थानमा ट्राफिक डमी राख्यो । भैरहवाको मिलनचोक, देवकोटा चोक र बर्मेलीटोलमा सचेतनामुलक प्लेकार्डसहितका डमी राखिएको हो ।

टाढाबाट हेर्दा ट्राफिक प्रहरी जस्तै देखिने भएकाले सवारी चालकका साथै पैदल यात्रु समेत सजक र सचेत भएपछि अहिले लुम्बिनी प्रदेश ट्राफिक प्रहरी कार्यालयले प्रदेशका १२ जिल्लामा डमी राख्ने योजना बनाएको छ । भैरहवाका ३ स्थानमा ट्राफिक डमी राखेको प्रहरीले बुटवलमा पनि डमी राख्न सुरु गरेको छ ।

प्रदेश ट्राफिक प्रहरी कार्यालय बुटवलका सूचना अधिकारी एवं प्रहरी नायब उपरिक्षक डिल्लीनारायण पाण्डेले राजमार्ग चौराह, पुष्पलाल पार्क र योगिकुटीमा ट्राफिक डमी राखिएको र विस्तारै प्रदेश भरमा नै यस्ता डमी राखिने बताए ।

सडकमा डमीबाट सवारी चालकलाई मात्र होईन पैदल यात्रीलाई समेत ट्राफिक नियमबारे सचेतना जगाउन सघाउ पुगेको भन्दै ट्राफिक डमी राख्न सुरु गरिएको उनले बताए ।

डमीमा विभिन्न सचेतना मुलक सन्देश समेत लेखिएका छन् । पैदलयात्रु र सवारी चालकलाई ट्राफिक नियमसम्बन्धी सचेतना जगाउने, लेन अनुशासन, जेब्राक्रसिङका बारेमा चेतना अभिवृद्धि गरी दुर्घटना न्यूनीकरण गर्नु प्रमुख उद्देश्य रहेको पाण्डेको भनाई छ ।

सडकमा उभिएको डमी टाढाबाट हेर्दा दुरुस्तै ट्राफिक प्रहरी जस्तै देखिन्छ । ट्राफिक प्रहरीकै टोपी, पेटी, टाई र पोशाकमा सजिएको डमी देखेपछि सवारी नियम सम्झना हुने र सवारी साधनको गति नियन्त्रण गर्न दबाब हुने विश्वास प्रहरीको छ ।

जनशक्ति व्यवस्थापनका लागि डमीको साहारा

लुम्बिनी प्रदेश ट्राफिक प्रहरी कार्यालयका अनुसार अहिले पनि प्रदेशमा आवश्यक ट्राफिक जनशक्ति छैन । सडकमा नियमित सवारी चेकजाँच, दैनिक ड्युटी, दुर्घटनास्थलमा तत्काल पुग्नुपर्ने देखि भीआईपीको आवतजावत निगरानी र मुख्य बजारमा ट्राफिक व्यवस्थापन गर्ने ट्राफिक प्रहरी अहिले लुम्बिनी प्रदेशका १२ जिल्लामा ४ सय ९० जना मात्र रहेका छन् ।

पछिल्लो समय बढ्दो शहरीकरणसँगै सवारी चाप पनि बढेकाले अहिलेकै जनशक्तिले काम गर्न असहज भएको लुम्बिनी प्रदेश ट्राफिक प्रहरी कार्यालय बुटवलका सूचना अधिकारी डिल्ली नारायण पाण्डेले बताए ।

तराईका जिल्लाहरु मात्र होइन पहाडी जिल्लाका सदरमुकामहरुमा समेत सवारी चाप बढ्दै गएकाले पहिलेको तुलनामा जनशक्ति बढि खटाउनुपर्ने भएपनि आवश्यक जनशक्ति नहुँदा अहिलेकै जनशक्ति परिचालन गर्नुको विकल्प नभएको उनले बताए ।

ट्राफिक व्यवस्थापन चुस्त दुरुस्त र दुर्घटना न्यूनीकरणका लागि आवश्यक ट्राफिक प्रहरीको जनशक्ति कम भएकै कारणले पनि ट्राफिक डमी सडकमा राखिएको उनले बताए ।

पछिल्लो समयमा प्रदेशका १२ वटै जिल्लाहरुमा सडक सञ्जालको विस्तार भएका कारणले पनि दुर्घटना बढ्नुका साथै नियमित चेकजाँच बढेकाले जनशक्तिको अभाव भएको उनले बताए ।

सडक विभागको तथ्याङक अनुसार लुम्बिनी प्रदेशमा ११ हजार ६ सय १ किलोमिटर सडक निर्माण भएको छ । यस प्रदेशमा ७ सय ५७ किलोमिटर मुख्य सडक र ९ सय ६१ किलामिटर सहायक सडक निर्माण भएको छ ।

मुख्य र सहायक सडकमा सवारी चाप हुने गर्दछ । यस हिसाबले एक ट्राफिक प्रहरीले सरदर २४ किलोमिटर सडक र त्यसमा चल्ने सवारी साधनको निगरानी गर्नुपर्ने अवस्था छ । तर जनशक्ति भने पर्याप्त गर्छन् ।

४ वर्ष देखि जनशक्ति माग गरिएको भएपनि अहिलेसम्म जनशक्ति थप नभएको समेत उनले बताए ।

‘अन्तर्राष्ट्रिय अभ्यास हेर्ने हो भने हाम्रो जनशक्ति ठीक हो । तर विदेशमा जस्तो स्टम हामीकहाँ नहुँदा जनशक्ति अभाव हुन आउँछ । जनशक्ति थप गर्नुका साथै आवश्यक उपकरणको व्यवस्था भएमा पनि ट्राफिक व्यवस्थापन राम्रो हुन्छ,’ उनले भने ।

किन चासो दिईदैन ट्राफिक लाईट राख्न ?

ट्राफिक व्यवस्थापनलाई चुस्त बनाउन ट्राफिक लाइटको महत्वपूर्ण भूमिका हुन्छ । सवारी साधनको बढी चाप हुने चोकमा ट्राफिक लाईट जडान गर्नुपर्ने भएपनि विकसित सहरहरुमा समेत यसतर्फ भने ध्यान गइरहेको छैन ।
बुटवल उपमहानगरपालिकाका मुख्य बजार क्षेत्रका चोकहरु राजमार्ग चौराह, बसपार्क, अस्पताललाईनमा ट्राफिक लाईटको आवश्यकता भएपनि यसलाई जडानका लागि अहिलेसम्म कसैले पनि चासो दिएका छैनन ।

लुम्बिनी प्रदेश ट्राफिक प्रहरी कार्यालयका सूचना अधिकारी पाण्डेले लाईट जडानमै सडक विभागले सोच्नुपर्ने बताए ।

‘यसमा खर्च अलि महंगो हुन्छ । विभागले सोचेर योजना ल्याए अरुले पनि साथ दिन्छन्,’ उनले भने । उनले यातायात व्यवस्था ऐनले पार्किङ तोक्ने, जेब्रा क्रसिङ बनाउने काम सडक विभागको रहेपनि यसमा कम चासो दिएको बताए ।

बुटवल–बेलहिया व्यापारिक आयोजनाकी सूचना अधिकारी सुभेच्छा सारुले व्यापारिक आयोजनाले अहिले ट्राफिक लाईट राख्नेबारे कुनै सोच र योजना नबनाएको बताईन् ।

‘सडकको डिजाईनमा पनि यो छैन । काठमाडौंमा पूर्ण रुपले सफल नभएकाले विभागले यस तर्फ ध्यान नदिएको हुन सक्छ,’ उनले भनिन्, ‘मैले यो कुरालाई सुझावको रुपमा विभागमा राख्छु ।’

प्रकाशित मिति: बुधबार, मंसिर १७, २०७७ १२:०१