काठमाडाैंकाे सडकमै बलात्कृत भइन् लली, प्रहरीलाई थाहा छैन

A+ A A-

रातो स्विटर, हरियो कुर्तासलवार र सेतो सल । मलिन अनुहार र कोपरिएका पाखुरा । विक्षिप्त छिन् उनी । बाेल्दा हडबडाउँछिन् । डराउँछिन् । भक्कानिन्छिन् ।

काठमाडाैं साेह्रखुट्टेस्थित बन्दी सहायता नेपालकाे प्राङ्गणमा साेमबार सिन्धुपाल्चोककी २६ वर्षीया लली तामाङ (नाम परिवर्तन) टाेलाइरहेकी थिइन् ।

संस्थाकी अध्यक्ष इन्दिरा रानामगरले उनलाई उपचार गराएर भर्खरै ल्याइपुर्‍याएकी थिइन् । ‘ऐया !’ कुर्सीमा बस्नै लाग्दा ललीले चित्कार गरिन् ।

‘मलाई जाेसुकै केटा देखे पनि डर लाग्छ’, एउटा हात पेटमा राख्दै उनी बाेलिन् ।

गाउँमा ससुरा र अल्लारे केटाहरूबाट जोगिँदै काठमाडौं आइपुगेकाे बताउने ललीका आँखा टिलपिलाइरहेका थिए । 'यहाँ आएपछि मैले इज्जत जाेगाउन सकिनँ’, उनी भक्कानिँदै बाेलिन् ।

'गाउँमा ससुराले पनि राम्राे व्यवहार गर्दैन थिए, बरू अरु केटासँग बात लगाउँथे । दुर्व्यवहार सहन नसकेर भाग्न बाध्य भएँ,' उनले बयान दिइन् ।

दसैँअगाडि उनी काठमाडौं आएकी थिइन् । काठमाडौंमा उनको बस्ने ठाउँ थिएन । न कोही चिनेका नै थिए । उनले सडकलाई नै आश्रय बनाइन् । छ वर्षीया छोरीलाई च्यापेर वीर अस्पतालवरिपरि बस्न थालिन् ।बालबालिका खोजतलास समन्वय केन्द्र (१०४) ले सडकबाट छोरीलाई उठाएर लग्यो । त्यसपछि उनी एक्लिइन् ।

भन्छिन्, ‘छोरीलाई गुह्येश्वरीको एक संस्थामा राखेका छन् । संस्थाको नाम थाहा छैन । म त्यहाँ पुग्न सक्छु ।’

छोरीलाई संस्थामा छोडेर उनी गाउँ फर्किइन्, उतै मेलापात गरेर नै गुजारा चलाउने याेजनासहित । तर, त्यहाँ उनले ससुरा र छरछिमेकबाट साथ पाउन सकिनन् । गाउँमा आफूमाथि झन् दुर्व्यवहार भएकाे उनी बताउँछिन् ।

काठमाडाैं झरेपछि भक्तपुरमा उनले काम खाेजिन् । डाक्टरको घरमा काम पाए पनि श्रीमतीले राख्न नमानेकाे सुनाउँछिन् । तीन दिन भक्तपुरमा बसेपछि फेरि उनी वीर अस्पतालअगाडि आइपुगिन् । वीर उनकाे पुरानाे बासस्थान ।’

दसैँअघि नै केही रात वीर अस्पतालअगाडि बसेकाले त्यो ठाउँ सुरक्षित लाग्थ्यो उनलाई । ‘वीर अस्पतालअगाडि उज्यालो हुने भएकाले अस्पतालको गेटमा बसेँ’, उनी भन्छिन्, ‘अल्लारे केटाहरू यताउताबाट हिँडिरहन्थे । उनीहरूकाे नियत सफा नै हुँदाे हाे तर गाउँमा मैले धेरै जनाबाट दुर्व्यवहार भाेगेकी थिएँ, त्यसैले केही गरिहाल्लान् कि, डर लाग्थ्याे ।’

एक हप्ताजति उनी वीर अस्पतालको आसपास बसिन् । पछि अस्पतालका सुरक्षा गार्डहरूले यहाँ कोरोना सर्छ नबस भनेर धपाउन थाले । उनी राति उज्यालो ठाउँ खोज्दै भाैँतारिन्थिन् । 'सडकमा हिँडिरहेका बेला काेहीकाेही केटाले पछ्याउँथे । दुर्व्यवहार गर्थे ।'

‘जाने हो भन्दै कसैले १ हजार त कसैले २ हजार मूल्य ताेक्थे । सुरुमा त केही बुझिनँ । पछि थाहा पाएँ, उनीहरू शारीरिक सम्बन्ध राख्नका लागि पैसाकाे लाेभ देखाइरहेका रहेछन् । म मिन्स भएकी छु, बिरामी छु भनेर फुत्किन्थे', उनी स्मरण गर्छिन् ।

शहरमा कति दिन भाग्नु, कति दिन लुक्नु, अर्कातिर पेट पाल्नुपर्ने बाध्यता पनि थियाे ! उनी अलपत्र परिन् । भोक लाग्थ्यो । काम नै नभएकाले पैसा हुने कुरै थिएन । उनी सडकमा पैसा माग्न विवश हुन्थिन् । ‘दया लागेर काेहीकाेहीले पैसा दिन्थे । त्यसले चिउरा किनेर पानीसँग खाएँ । सडकमा फालेको भात पनि खाएँ’, भोकसँग ललीको संघर्ष छुट्टै थियो ।

के दिन, के रात सडकमै हुन्थिन् उनी । पछि दिन पनि कहालिलाग्दो रातझैँ लाग्न थाल्यो उनलाई । वीर अस्पतालबाट उनी कमलादी मन्दिरमा पुगिन् । मन्दिरमा अरू महिला पनि थिए । त्यसैले उनलाई लाग्याे- यहाँ म सुरक्षित छु । कति औँ दिन थियाे, उनलाई ठ्याक्कै थाहा छैन, एक अपरिचितले उनलाई खानाको प्रस्ताव गर्‍याे । भोकले छटपटिएकी ललीले खानेकुरा खाइन् । उनलाई जुस पनि पिलाइएको थियो ।

‘जब जुस पिएँ, त्यसपछि रिगंटा लाग्यो । अनि के भयो, मलाई थाहै भएन । खान दिने मान्छे हेर्दा केटीजस्तै लाग्थ्याे । होसमा आउँदा बिहान भइसकेकाे थियाे । त्याे मान्छे पनि त्यहीँ थियो, पुरुषजस्तो पनि लाग्ने, महिलाजस्तो पनि लाग्ने, मैले ठम्याउन सकिनँ । पछि कहाँ गयो थाहा छैन’, ललीले लामो सास लिइन् ।

केही बेरपछि उनको पेट र योनी दुख्न थाल्यो । 'केटीको भेषमा त्यो केटा त थिएन !', उनी झस्किइन् ।

‘गाउँमा ससुरा र अरु केटाबाट जोगिएर आएकी थिएँ । तर, यहाँ मैले अस्मिता जाेगाउन सकिनँ । र, ममाथि अत्याचार गर्ने काे थियाे, मैले त्याे पनि थाहा पाउन सकिनँ’, गाउँमा आफूलाई अरुले चिथाेरेको दाग देखाउँदै उनले भनिन्, ‘हेनुस् त, मेरो अनुहार र हातमा चिथोरेका छन् । अब कहाँ बाँकी छ र !’

आफ्ना पीडा कहाँ, कसलाई भन्ने उनी बेचैन भएर सडकमै भौँतारिइरहेकी थिइन् ।

१२ मंसिर रातको ८ बजे सडक किनारामा बसेकाहरूका लागि खाना बोकेर इन्दिरा रानामगर ललीसामु पुगिन् । मन्दिरको छेउमै थिइन् लली । उनले खानाको लागि हात थापिन् । ललीलाई अरूभन्दा फरक देखिन् इन्दिराले । शहरीया पनि होइन । सडकमा बस्ने पनि होइन । गाउँलेजस्तो ।

‘तिमी कहाँबाट आएकी ?’, इन्दिराले सोधिन् ।

‘गाउँबाट आएकी । बच्चा पनि छ । छोरीलाई भेट्न आएकी’, ललीको जवाफ थियो ।

‘हेर्दा राम्री देखेँ । यिनी राम्राेसँग हिँड्न पनि नसक्ने अवस्थामा थिइन् । थाकेकी थिइन् । त्यहीँ छोडेर जान मन मानेन । राति नै पुलिस र डाक्टरसँग कुरा गरेर वीर अस्पतालको असहाय बेडमा भर्ना गरेर घर फर्किएँ’, इन्दिरा भन्छिन्, ‘सडक असुरक्षित छ । जे पनि हुन सक्छ भनेर अस्पतालमा राखेकी हुँ ।’

भोलिपल्ट इन्दिरा ललीलाई भेट्न अस्पताल पुगिन् । ३ घण्टा बढी इन्दिराले ललीसँग कुरा गरिन् । अघिल्लो रात नै लली मन्दिरनजिकै बलात्कृत भएको इन्दिराले थाहा पाइन् । त्यसपछि उनको उपचार सुरू भयो । वीरबाट प्रसुतिगृहमा लगेर इन्दिराले जाँच गराइन् । मेडिकल रिपोर्टमा पिसाबमा खराबी देखियो । यही रिपाेर्टबाट पुष्टि भयो लली बलात्कृत भएको ।

‘रेप होला भनेर सेफ राख्न अस्पताल पुर्‍याएँ । अघिल्लो राति नै रेप भइसकेको रहेछ’, ललीसँगै इन्दिरा पनि अफसाेचमा छिन्। ललीको पीडामा इन्दिराले साथ दिइन् ।

‘मेरी छोरीलाई मार्छन्’, लली झस्किइन् । उनको मन छोरीतिरै दौडिरहेको छ ।

‘कसले के गर्छ र ?’

‘ससुराले’ ! उनी ससुराप्रति त्रसित थिइन् ।

सात वर्षअघि ललीको प्रेम विवाह भएको थियाे । उनले छाेरी जन्माइन् । लली ज्यामी काम गर्थिन् । श्रीमान् गाडी चलाउँथे । राम्रो सम्बन्ध थियो । काठमाडौंको गोकर्णमा बस्थे । गाउँ गएको माैका छाेपेर कसैले उनका श्रीमान्‌लाई कुरा लगाइदियाे । श्रीमान् टाढिन थाले । 'अन्तत : श्रीमान् बैरी बने', उनले भनिन् ।

उनका श्रीमान्‌ले दाेस्राे विवाह गरे । 'अहिले कहाँ हुनुहुन्छ, थाहा छैन । त्यसपछि परिवारबाट तिरस्कृत हुन पुगेँ', उनले पीडा पाेखिन् ।

‘म तीन वर्षको हुँदा नै आमा कहाँ जानुभयो, थाहा छैन । सौता आएको भनेर निकालेको रे । बुबाको पनि मृत्यु भयो । माइती जाने ठाउँ छैन । जेठी आमाका कारण मेरो श्रीमान्‌सँग सम्बन्ध नराम्रो भएको हो’, उनले भनिन् ।

प्रहरीमा उजुरी

इन्दिराले नै पहल गरेर बलात्कार गर्नेलाई कारबाहीको माग गर्दै प्रहरीमा उजुरी दिएकी छन् । ‘ललीले दिएको हुलियाका आधारमा उजुरी हालेका छाैँ । बलात्कार गर्ने तेस्राे लिङ्गी भएको आंशका गरिएको छ । प्रहरीले छानबिन गर्ने आश्वासन दिएकाे छ’, इन्दिराले भनिन्, ‘लली मात्र होइन, सडकमा धेरै महिलाले ललीकाे जस्तै नियती झेल्नुपरेकाे छ । यो विषयमा कसले चासो दिने ?’

गल्लीगल्लीमा सीसी क्यामेरा राखेर निगरानी गर्नुपर्ने उनी बताउँछिन् । ‘काठमाडाैंमा घर नभएका मानिसहरू मठ मन्दिरमा आश्रय लिन्छन् । तिनकाे सुरक्षा महानगर, प्रहरी र सरकारले गर्नुपर्छ । कति महिला सडकमै सुत्छन् । नत्र महिला कहाँ सुरक्षित छन् ?’, उनले प्रश्न गरिन् ।

‘लली बलात्कृत भएनजिकै रानीपोखरी, दरबारमार्ग र कमलपोखरीमा प्रहरी चौकी छ । तर, यस्ता घटनाबारे ती निकाय बेखबर छन् । सडकमा अझै कति महिलाको अस्मिता लुटिने हो ?’, इन्दिरा चिन्तित छिन् ।

ललीको पुनर्स्थापना

सीप सिकाएर ललीका आमा र छोरीलाई सँगै राख्न पहल गर्ने इन्दिराले बताइन् । उनले भनिन्, ‘आमाछोरीलाई सँगै राख्नुपर्छ । केही सीप सिकाएर पुनर्स्थापनाको पहल गर्छु ।’

जीवनमा अनगिन्ती हण्डर खाएकी ललीकाे जीवनमा इन्दिरा मल्हम बनेकी छन् । लली पनि यही मल्हमकाे सहारामा उज्यालो दिन देख्न पाउने आशामा छिन् । लली केही दृढ सुनिइन्, ‘मेरो शरीर केही नहोस् । जस्ताेसुकै दुःखकाे काम हाेस्, गर्छु र छोरीलाई पढाउँछु ।’

प्रकाशित मिति: बुधबार, मंसिर १७, २०७७ १३:३३