स्वदेशी फूलले धान्दैछ यसपालिको तिहार

तस्वीर : विकाश पराजुली/शिलापत्र

A+ A A-

विश्वव्यापी फैलिएको कोरोना भाइरसको प्रभाव यस वर्ष चाडपर्वमा समेत परेको छ । कोरोनाका कारण दोस्रो महान चाड तिहारमा यो वर्ष विदेशबाट फूलको माला आयात नहुने भएको छ ।

कोेरोना महामारीका कारण तिहारमा फूल मालाको व्यापार विगतका वर्षमा जस्तो नहुँदा विदेशी फूलको आवश्यक नपर्ने फ्लोरिकल्चर एसोसिएसनले जनाएकाे छ । एसोसिएसनका अनुसार तिहारका समयमा भारतबाट करिब २६ करोडको फूल भारतबाट नेपाल भित्रिने गरेको छ ।

यसपालिको तिहारमा १३ देखि १५ लाख सयपत्री फूलको माला बजारमा आवश्यक पर्ने एसोसिएशनले जनाएकाे छ । उपत्यकाका लागि गोदावारीमा उत्पादन भएको ४ लाख सयपत्री र मखमली फूलको मालाले पर्याप्त हुने एसोसिएशनले जनाएकाे छ ।

गत वर्षको तिहारमा देशभर करिब २५ लाख मालाको कोरोबार भएको थियो भने ३० लाख माला बजारमा माला खपत एसाेसिएशनका अध्यक्ष कुमार कसजु श्रेष्ठले बताए ।

‘यस वर्षको तिहारमा विगतकाे तुलनामा १३ देखि १५ लाख फूल आवश्यक पर्ने एसोसिएसनको अनुमान छ । सबैभन्दा धेरै बाग्मती प्रदेश र प्रदेश नम्बर २ मा फूलको मालाको माग हुन्छ । यसपालिको तिहारमा यी क्षेत्रमा फूलकाे माग कम छ,’ उनले भने, ‘धेरै मालाको माग उपत्यकामा हुन्छ । तिहार मनाउने धेरै उपत्यका नागरिक गाँउमा छन् । यो वर्ष तिहारका लागि ठूला उद्योग सपिङ मल खासै सिंगारिँदैन । जसकारण नेपालमै उत्पादन भएको फूलको मालाले तिहार धान्छ ।’

पुष्प व्यवसायीसँग तिहारका लागि जम्मा १५ लाख तयारी अवस्थामा रहेको र उक्त मालाको मूल्य ११ करोड हुने उनले जानकारी दिए । तिहारका बेला २७ देखि ३० करोडको फूलको व्यापार हुने उनको भनाइ छ ।

गत आर्थिक वर्षमा २६ करोड र अघिल्लो आर्थिक ११ करोड तिहारका लागि फूल भारतबाट आयात भएको थियो । गत वर्ष नेपालमा सयपत्री फूलको माग धेरै भएपछि २ लाख माला भारतबाट आयात भएको थियो । तर, नेपालबाट भने भारत मखमली फूलको माला भने निर्यात हुने गरेको एसोसिएसनले जानकारी दिएको छ ।

हाल देशभर सात सय पुष्प व्यवसायी छन् । जसमा तीन सय बाग्मती प्रदेशमा पुष्प व्यवसायी रहेको एसोसिएसनले जनाएको छ । नेपालका ३२ वटा जिल्लामा व्यावसायिक रूपमा फूलको खेती हुँदै आएको छ ।

तिहार लक्षित २७ करोडभन्दा धेरै फूलको मालाको व्यापार हुने अनुमान गरिएकाे छ । नेपालमा पछिल्लो समय युरोपका देश, भारत, चीनलगायतका देशबाट फूल आयत हुने गरेको एसोसिएसनले जानकारी दिएको छ ।

नेपाल फूलमा आत्मनिर्भर बन्दै

नेपाल फूल व्यापारमा आत्मनिर्भर बन्दै गएको कृषि तथा पशुपंन्छी विकास मन्त्रायले जनाएको छ । मन्त्रालयका अनुसार हाल नेपाल ९१ प्रतिशत फूलमा आत्मनिर्भर भएको छ ।

नेपालमा उत्पादन भएको फूल विदेशमा निर्यात गर्ने वातावरण निर्माण हुँदै गएको कृषि मन्त्रालयका प्रवक्ता डा. हरिबहादुर केसीले जानकारी दिए । सरकारले नेपालमा फूल खेती र उत्पादन बढाएर विदेशी बजारमा निर्यात गर्ने योजनाका साथ काम गरिरहेको मन्त्रालयका प्रवक्ता डा. केसीले जानकारी दिए । सरकारले पुष्प खेतीलाई पनि आत्मनिर्भर खेतीका रूपमा लिएको उनको भनाइ छ ।

कोरोनाले एक अर्बकाे नोक्सान

कोरोना भाइरका कारण पुष्प व्यापार एक अर्ब घाटा लागेको एसोसिएसनले जनाएको छ । गत आर्थिक वर्षको तुलनामा चालू आर्थिक वर्षमा नेपालमा साढे तीन रुपैयाँ बराबरको फूलको कारोबार हुने एसोसिएसनको अनुमान थियो ।

कोरोना महामारीकाे सात महिनादेखि मठमन्दिर बन्द, पूजाव्रत, विवाह, पार्टीप्यालेस बन्द हुँदा एक अर्ब नोक्सानी भएको एसोसिएसनका अध्यक्ष श्रेष्ठले जानकारी दिए । कोरोनाका कारण पुष्प व्यवसायीमा ठूलो नोक्सानी भएको र सरकारले केही सहयोग नगरेको उनको आरोप छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, कात्तिक २५, २०७७ १४:३७