खुलामञ्चमा भोकाहरूको प्रश्न : सरकार ! हामी भोकै मरौँ ?

A+ A A-

खुलामञ्चमा खाना खान पुगेका सिन्धुपाल्चोक ठोकर्पाका ६२ वर्षीय रेशम बुढाथोकी मंगलबार बिहान आक्रोशित देखिन्थे । शारीरक रूपमा अशक्त उनी खाना खान ह्वीलचियरमै खुलामञ्च पुग्थे । तर, काठमाडाैं महानगरले निःशुल्क खाना वितरण राेक्न खाेजेपछि उनले आक्राेश पाेखे, ‘प्रधानमन्त्रीले खान नपाएर कोही पनि जनता भोकै मर्दैनन् भनेका थिए । आज हेर्नुहोस् त यहाँ खान नपाएर मान्छे छटपटिएका छन् । खुलामञ्चमा खान नखुवाउनु रे ! सरकारले हामीलाई भोकभोकै मार्न खोजेको हो ?’

काम छैन, पैसा छैन । बुढाथोकी कोठामा पकाउन सक्दैनन् । एक महिना भयो, उनी खुलामञ्चमै आएर खान थालेको । ‘कतिको रोजगार गुमेको छ । भोकले मान्छे मर्न थालेका छन् । खाना बन्द गरेर सरकारले भोकै मार्न खोजेको हो ?,’ उनकाे प्रश्न छ ।

काठमाडौं महानगरपालिकाका प्रमुख विद्यासुन्दर शाक्यप्रति उनले असन्तुष्टि पाेखे । ‘कस्ताे मेयरसा'ब, खाना खुवाउन रोक्ने रे !’ भन्दै बुढाथोकीले ह्वीलचियर अगाडि बढाए ।

बर्दियाका कुमार केसी भित्तामा आड लगाएर खाना खाँदै थिए । ‘अब भोलिदेखि त यो पनि नपाउने हो कि,’ उनी चिन्तित थिए । घर बनाउने कामका लागि उनी काठमाडौं आएका रहेछन् ।

लकडाउन हुनुअगाडि घर बनाउन ठेकेदारले ल्याएका उनी यतै अलपत्र परे । ‘अहिले ठेकेदार पनि छैनन्, काम पनि छैन । बिहान बेलुका यहीँ खाना खान्छु,’ दु:खेसो पोख्दै उनले भने, ‘अब भोकै मर्नुको विकल्प छैन ।’

काखीमा नाम्लो च्यापेर ओखलढुंगाका कुमार बस्नेत खाँदै थिए तर उनको मन भने कोठामा पुग्छ । ‘कोठामा ७२ वर्षीया आमा हुनुहुन्छ । भारी बोकेर कति नै कमाइ हुन्छ र ? कहिले १/२ सय हुन्छ, कहिले रित्तो हात फर्किनुपर्छ । मैले यहाँ खाएँ भने त कोठामा बच्छ नि,’ दुःख सुनाउँदै उनले भने, ‘ग्यास किन्न पर्‍यो । कोठा भाडा तिर्नुपर्‍यो । भारी बोकेको पैसाले नपुग्ने भयो । आमालाई सन्चो पनि छैन ।’

काठमाडौं महानगरपालिकाले खुलामञ्चमा खाना नखुवाउन निर्देशन दिएसँगै मंगलबार बिहान खुलामञ्चमा भोकाहरू निराश देखिन्थे । अहिले दैनिक ४/५ सयले खुलामञ्चमा खाना खाइरहेका छन् ।

अब के हुन्छ खाना अभियान ?

अघिल्ला दिनझैँ भोकाहरू खानाको प्रतीक्षामा थिए । महानगर प्रहरी रोक्नका लागि खुलामञ्चमा तैनाथ थियो । खाना बोकेर अभियन्ता पुगेलगत्तै प्रहरीले खाना नबाँड्न भनेको थियो तर खाना पर्खिएकाहरूले घेरेपछि प्रहरीको टोली पछि हट्न बाध्य भयो ।

समाजसेवी इन्दिरा रानाले खान अभियान नरोक्ने बताइन् । ‘खाना रोक्नुपर्ने कारण छैन । नियमित खुवाउने हो । जो सडकमा छ, खान पाएको छैन ती व्यक्तिलाई रोग लाग्यो भने रोगसँग लड्ने शक्ति कहाँबाट आउँछ ? कोही पनि भोको नाङ्गो रोगी हुनु भएन,’ उनले भनिन्, ‘फोहोर भए त सरसफाइ गर्ने काम महानगरको पनि हो । मैले प्याकेटमा लगेर दिने गरेको छु । कसैको इगोले हुँदैन । सबैले हातेमालो गर्ने हो, रोक्ने होइन ।’

हाम्रो सानो प्रयास, हाम्रो टिम नेपाल र गोसिप क्वीनले पनि अभियानलाई निरन्तरता दिने भएका छन् । ‘साना दूधे बालबालिकादेखि ज्येष्ठ नागरिकसम्मले खाइरहनुभएको छ । ज्याला मजदुरी गरेर खानेको दैनिकी सामान्य अवस्थामा नफर्किएसम्म निरन्तरता दिन्छौँ,’ हाम्रो टिमका संयोजक विमल पन्तले भने, ‘सरकार वा महानगरले खुवाउँछ भने हामी रोक्न तयार छौँ । कि हामीलाई कुनै ठाउँ तोकिदिए पनि हुन्छ ।’

हाम्रो सानो प्रयासका अभियन्ताले पनि अभियान नरोकिने बताएका छन् । ‘खाना अभियान रोकिँदैन । भोकाहरूको पीडा देखेका छौँ,’ अभियन्ता सबिन कर्माचार्यले भने, ‘टुँडिखेल खाली छ । सभागृह पनि खाली छ । ती ठाउँमा दूरी कायम गरेर खाना खुवाउन भनेका हौँ तर महानगरले नखुवाउनू भन्छ । बाध्य भएर खुलामञ्चमा खुवाएका हौँ । खाना अभियानलाई रोक्दैनौँ ।’

सामाजिक अभियन्ताहरूले कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) का कारण लकडाउन भएदेखि नै गरिब मजदुर र सडकमा रहेकालाई खाना खुवाउँदै आएका छन् ।

महानगरले भन्यो : खुलामञ्चमा होइन, पार्टी प्यालेसमा लगेर खाना खुवाउनू

प्रकाशित मिति: मंगलबार, कात्तिक १८, २०७७ १५:४५