खुलामञ्चलाई विपन्नकाे भान्साघर बनाउने सारथि

A+ A A-

कोभिड–१९ को विश्वव्याधि, फैलिँदो संक्रमण र मृत्युका खबरले बितेका सात महिना नेपाली जनजीवन नराम्ररी खल्बलियो । आर्थिक-सामाजिक सम्बन्धहरू तहसनहस भए । खबर नै नबनेका घरघरका संकट त कतिकति ! यो स्थिति कहिलेसम्म लम्बिने हो, अनुमान गर्न कठिन छ । आमनागरिकलाई महामारीबाट जोगाउन र अहिलेका संकट पार लगाउन सरकार करिब–करिब असफलजस्तै देखियो ।

यस्तोमा बादलमा चाँदीको घेरा बनेका केही त्यस्ता पात्रहरू हामीले खोजेका छौँ, जसले चरम निराशाका बीच पनि आशाको सञ्चार गरेका छन् । चौतर्फी नकारात्मक खबरका बीच सकारात्मक सन्देश प्रवाह गरेका छन् । यस वर्षको दसैँ विशेषमा हामी तिनै आशाका आधारशिला पस्किनेछौँ । - सम्पादक

०००

समाजसेवी इन्दिरा रानामगर लकडाउनको केही दिनपछि वीर अस्पतालअगाडि पुगेकी थिइन् । अस्पतालअगाडि एक महिला खान नपाएर तड्पिरहेको उनले देखिन् । सडकमा रहेका बालबालिका भोकले छटपटिइरहेको दृश्यले उनलाई नै स्तब्ध बनायो । अनि भोलिपल्टबाट उनले सुरु गरिन्, खुल्लामञ्चमा भोकाहरूलाई खाना खुवाउने अभियान ।

उनी भन्छिन्, ‘भोकले छटपटिइरहेका महिला र बालबालिकाले मलाई घरमा बस्न दिएनन् । पहिलो दिन २० जनाका लागि खाना प्याकिङ गरेर लगेकी थिएँ, पुगेन । अर्को दिन ३० जनाका लागि लगेँ, फेरि पुगेन । ओहो ! सडकमा कति भोका रहेछन् ।’

एक हप्तामै ५० जनाभन्दा बढी भए । विस्तारै भोकाहरूको संख्या बढ्दै गयो । अहिले दैनिक ७ सयभन्दा बढीलाई उनले बेलुका खुवाइरहेकी छिन् ।

गत १० माघमा नेपालमा पहिलो कोरोना संक्रमित देखिएका थिए । दुई महिनापछि १० चैतमै दोस्रो कोरोना संक्रमित भेटिएसँगै नेपालमा पनि लकडाउन भयो । त्यतिबेलासम्म छिमेकी देश चीन, भारत र युरोप अमेरिकामा कोरोना तीव्र गतिमा फैलिन थालेको थियो । नेपालमा कोरोना नियन्त्रण र रोकथामका लागि ११ चैतमा लकडाउन भयो ।

लकडाउनको उद्देश्य थियो– कोरोना नियन्त्रण । तर लकडाउनका कारण गरिब मजदुरहरू बिचल्लीमा परे । दिउँसो काम गरेर बिहानबेलुका पेट भर्ने श्रमजीवी वर्गको चुल्हाे नै निभ्यो । कति मजदुर रातारात पैदल नै गाउँ फर्किए । हिँड्न नसक्नेहरू सडकमै अलपत्र परे । भोक र प्यासमा सडकमै पल्टिन थाले । त्यस्ताेमा इन्दिराले खाना खुवाउने अभियान थालेकी थिइन् ।

‘तपाईं दसैँमा त आउनु हुन्न होला है ? हामी भोकै पर्ने भयौँ । अब कसले खुवाउँछ ?,’ सडकमा रहेका भोकाहरू यस्तो प्रश्न गर्छन् । उनीहरूलाई भोकै राखेर उनी कसरी दसैँ मनाउन सक्थिन् र ? भन्छिन्, ‘घरमा ९७ वर्षको आमालाई भेट्न पाएको छैन । मेरो खुसी नै भोकाहरूको खुसी हो । उहाँहरूको पेट भरिए पुग्छ । दसैँभर उहाँहरूलाई मासुभात नै खुवाउँछु ।’

लकडाउन भएसँगै मजदुरहरू पैदल घर फर्किन थाले । बाटोमा भोकभोकै हिँडिरहेको देखेपछि हाम्रो सानो प्रयासले सातै प्रदेशमा खुवाउने अभियान सुरु गरेको थियो । सात महिना पुग्यो, यसले निरन्तर खाना खुवाइरहेकाे छ । खुल्लामञ्मा हाम्रो सानो प्रयास, हाम्रो टिम नेपाल र गोसिप क्वीनले संयुक्त रूपमा खना खुवाइरहेको छ । अहिले दैनिक १५ सय भोकालाई उनीहरूले खाना खुवाइरहेका छन् ।

‘पहिलो लकडाउनदेखि नै सुरु गरेका हौँ । दैनिक १५ सयलाई खुवाएका छौँ,’ हाम्रो सानो प्रयासका संयोजक पुकार बमले भने, ‘साथीभाइ मिलेर एक हप्ता १० दिनका लागि सुरु गरेका थियौँ । तर लकडाउनसँगै मजदुरहरूको जागिर गुम्यो । भोकले मानिस नमरून् भनेर हामीले अहिले पनि निरन्तर जारी राखेका छौँ ।’

हाम्रो टिम नेपालले सडकमा रहेका नागरिकका लागि काम गर्दै आएको थियो । जब देशका संकट पर्छ, तब हाम्रो टिम नेपाल सडकमा उत्रन्छ । ११ चैतमा लकडाउन भएसँगै १४ गतेदेखि नै हाम्रो टिम नेपालले भोकाहरूलाई खुवाउन सुरु गरेको हो ।

‘हुनेले दिने, नहुनेले लिने भनेर हामीले अभियान सुरु गरेका हौँ । यो स्वतन्त्र समूह हो । हामी आफैँ-आफैँ मिलेर पैसा उठाएर नहुनेका लागि केही गरौँ भनेर सुरु गरेका हौँ,’ हाम्रो टिम नेपालका संयोजक विमल पन्तले भने, ‘ज्यालामा काम गर्ने, दिउँसो काम गरेर बेलुका खानेहरूकाे बिच्चली भएपछि हामीले सुरु गरेका हौँ । अझैँ निरन्तर जारी राख्छौँ ।’

प्रदीप घिमिरेको परिवारले मैतीदेवी, पुरानो बानेश्वर, बत्तीसपुतली र पशुपतिक्षेत्रमा खाना खुवाउने कामलाई निरन्तरता दिएको छ । कोठामा आफैँ पकाएर प्याकिङ गरेर बेलुका प्रदीपको परिवार सडकमा निस्कन्छ ।

‘भोकले कोही पनि नमरून् भनेर खुवाउन सुरु गरेका हौँ । हामीले आफैँ कोठामा पकाउने हो । हामीले व्यक्तिगत रूपमा गरेको हो । सहयोगी मनहरूले पनि सहयोग गर्नुभएको छ । सबैलाई आफ्नो शरीरको मात्र माया लाग्छ । यो काम सरकारले गर्नुपर्ने हो,’ उनले भने, ‘भोकले कोही पनि मर्नु हुन्न । खान र बाँच्न पाउने जोकोहीको पनि अधिकार छ ।’

यी पात्रहरू जसले कोरोना महामारीमा पनि आशाको दियो जगाए । खुल्लामञ्च र सडकमा जब यी पात्रहरू खाना बोकेर पुग्छन् तब भोकाहरूको मुहारमा खुसी देखिन्छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, कात्तिक ४, २०७७ १०:४५