जापानी बृद्धबृद्धा जेल जान लालायित

A+ A A-

जापानमा वृद्धवृद्धाले गर्ने अपराधको लहर आए झैँ भएको छ । ६५ वर्ष माथिका मानिसले गर्ने अपराधको मात्रा बीस वर्षयता नाटकीय रुपमा बढेको छ ।

हिरोशिमास्थित घरमा पुनस्र्थापित गर्नु अघि राखिने एउटा केन्द्रमा रहेका टोशियो टकाटाले गरिबीका कारण आफूले कानून तोडेको बताए । उनी निःशुल्क बस्ने ठाउँको खोजीमा थिए, जेल भएपनि उनलाई त्यो मान्य थियो । ‘त्यसैले मैले एउटा साइकल लिएर प्रहरी स्टेशन गएँ र त्यहाँ भएका प्रहरीलाई देखाएँ हेर त मैले यो चोरेँ ।’

उनको योजनाले काम गर्यो । त्यो टोशियोको पहिलो अपराध थियो ६२ वर्षको उमेरमा, तर जापानको अदालतले सानोतिनो चोरीलाई निकै गम्भीर रुपमा लिन्छ । उनले एक वर्षको जेल सजाय पाए । सानो गाँठीका, दुब्ला पातला अनि खित्खिताइरहने बानी भएका टोशियो पेशेवर चोर जस्ता लाग्दैनन् । त्यसमा पनि महिलालाई चक्कु देखाएर धम्काउने त हुँदै होइनन् । तर पहिलो जेल सजाय भोगेर निस्केपछि उनले त्यही गरे ।

‘म पार्क गएँ र उनीहरूलाई धम्क्याएँ । म उनीहरूलाई कुनै हानि पुर्याउन चाहन्नथेँ । मैले चक्कु देखाएपछि उनीहरूले प्रहरीलाई खबर गर्नेछन् भन्ने सोचेको थिएँ । एकजनाले त्यसै गरिन् ।’ टोशियो ले जेलको कोठामा आफैँले बनाएका चित्र राखेका छन् । गएको आठ वर्षको करिब आधा समय टोशियोले जेलमा बिताए ।

उनलाई जेल बस्न मन पर्छ र ? भनेर मैले सोध्दा उनले आर्थिक फाइदा देखाए ‘उनी जेलमा बस्दा पनि पेन्सन त आइरहेकै हुन्छ ।’

‘मलाई मन पर्ने भन्ने होइन तर म त्यहाँ सित्तैँमा बस्न पाउँछु ’ उनी भन्छन ‘त्यसैले जेलमा बस्नु त्यति दुस्खदायी लाग्दैन ।’
टोशियो जापानमा बढिरहेको मर्माहत पार्ने प्रवृत्तिको अपराधको प्रतिनिधि उदाहरण मात्र हो ।

कानूनको कडा पालना गर्ने जापानी समाजमा ६५ वर्ष माथिका मानिस अपराधमा संलग्न हुने प्रवृत्ति बढ्दै गइरहेको छ । सन १९९७ मा बीसजना अपराधीमध्ये एकजना यो उमेर समुहका हुन्थे । तर बीस वर्ष यता यो संख्या बीसजनामा पाँचजना भन्दा बढी पुगेको छ ।

जनसंख्याका हिसाबले ६५ वर्ष माथिका मानिसको संख्या एक चौथाइ भन्दा बढी छ । र अपराध गर्नेमध्ये एक चौथाइ ६५ वर्ष माथिका पुगेका छन् । थुप्रै बूढाबूढीहरू दोहोर्याएर कानून तोड्ने गरेका छन् । सन २०१६ मा दोषी सावित भएका २५०० मध्ये एक तिहाइले पाँचपटक भन्दा बढी अपराध गरेका थिए ।

पहिले पहिले छोराछोरीले आफ्ना बाबुआमालाई हेरचाह गर्ने गर्थे । तर आर्थिक अवसरहरू नभएका प्रान्तहरूमा कैयौं युवाहरू बाबुआमालाई आफैँ निर्वाह गर्न छोडेर अन्यत्रै जाने गरेका छन् ।

पेन्सन लिइरहेकाहरू आफ्ना छोराछोरीमाथि बोझ बन्न नचाहाने र राज्यले दिने पेन्सनमा बाँच्न नसकेपछि जेल जानु बाहेक अरु उपाय नरहेको तर्क गर्ने गरेका छन । बूढाबूढीमा आत्महत्या पनि निकै बढिरहेको छ ।

जापानको सरकारले उसको कारागारको क्षमता बढाइरहेको छ । अपराधमा महिलाहरुको संलग्नता बढेपछि जेलमा महिला गार्डको संख्या थपे गर्दै लगेको छ । जेलमा रहेका मानिसको स्वास्थ्य सम्बन्धी खर्च बढेको अनुसन्धानहरुले देखाएको छ ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, माघ २०, २०७५ ११:३१