प्रदेश २ का कृषिमन्त्री र सचिवबीचको विवाद उत्कर्षमा

A+ A A-

प्रदेश २ को भूमिव्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयमा हाजिर हुन नपाउँदै सचिव सम्झना काफ्ले र मन्त्री शैलेन्द्र साहबीचको द्धन्द उत्कर्षमा पुगेको छ । संघीय कृषि मन्त्रालयबाट सरुवा भएर मन्त्रालय पुगेकी सचिव काफ्लेलाई मन्त्रालयमा हाजिर हुन नदिइएपछि दुबै जनाबीच विवाद चर्किएको हो ।

संघीय मामिला तथा समान्य प्रशासन मन्त्रालयबाट रमाना लिएर बुधबार दिउँसो सचिव काफ्ले हाजिर हुन मन्त्रालय पुगेकी थिइन् । तर, कार्यकक्षमा ताल्चा लागेको देखेपछि उनी मन्त्रालयका कर्मचारीसित परिचयात्मक कार्यक्रममा लागेकी थिइन् । त्यही समयमा बाहिरबाट युवाको समूह आएर होहल्ला गर्दै उनीसहित कर्मचारीलाई दुर्व्यवहार गरेका थिए ।

‘सचिव ज्यू र हामीबीच परिचयात्मक मिटिङ चल्दै गर्दा बाहिरका मान्छे होहल्ला गर्दै आए । अहिले हाम्रो मिटिङ चलिरहेको छ पछि कुरौ गरौँला भन्दा जान मानेनन् । उल्टै हामीलाई धक्का दिन आइपुगे । त्यसैक्रममा एकजना कर्मचारीलाई हातमा चोट लाग्यो,’ मन्त्रालयका एक कर्मचारीले भने, ‘सचिव ज्यूमाथि दुर्व्यवहार हुँदा उहाँ तुरन्तै निस्किनु भयो । तर, ती युवाहरू दुई/तीन घण्टा बसिरहे । उनीहरूले बाहिर निस्के तिमीहरूलाई देखाइदिन्छु भन्दै पटकपटक धम्की दिए । अहिले हामी असुरक्षित महसुस गर्दै छौँ ।’

सचिव आउने थाहा पाएपछि मन्त्री साह मन्त्रालयमा आफू नआएर आफ्ना स्वकिय सचिव झालाई मात्र पठाएका थिए । मन्त्रालय स्रोतका अनुसार सचिव काफ्लेलाई हाजिर हुन नदिन र उनलार्ई समर्थन गर्ने कर्मचारीलाई दुर्व्यवहार गर्ने नियतले झाले नै ती युवालाई मन्त्रालय बोलाएका थिए । होहल्ला मच्चाउँदै दुर्व्यवहार गर्ने आफू निकटका मानिसको पहिचान हुनसक्ने भन्दै झाले त्यसबेला सीसीटीभी नै बन्द गराइसकेका थिए ।

‘होहल्ला र दुर्व्यवहार गर्ने ती मान्छे को हुन भनेर बुझ्न खोज्दा सीसीटीभी क्यामेरा नै बन्द गरिएको रहेछ । यी विषयमा मैले प्रमुख सचिवज्यूलाई जानकारी गराएको छु,’ सचिव काफ्लेले भनिन् ।मन्त्रालयका कर्मचारीका अनुसार मन्त्रीका स्वकिय सचिव झाले नै सचिवको कार्यकक्षमा ताल्चा लगाउँदै हाजिरी रजिष्टर सचिवालयमा लगेका थिए । झाले बारम्बार मन्त्रालयका काममा हस्तक्षेप गरेपछि मन्त्रालयका कर्मचारीसमेत उनीसँग असन्तुष्ट छन् । ‘हामीले विधिसम्मत काम गर्ने हो । तर, जबजस्ती हरेक चीजमा उहाँ पोल्टिक इन्टरफेरेन्स गर्नुहुन्छ । हामी सचिवालयका कर्मचारी त होइन् नि,’ एक अधिकृतले भने ।

मन्त्री साहले आफ्ना प्रिय पात्र मन्त्रालयका उपसचिव शंकर साहलाई निमित्त सचिवमा राख्न खोजेकाले सचिव काफ्लेलाई हाजिर हुन नदिएको बताइन्छ । त्यसैले सचिव काफ्लेलाई कुनै हालतमा हाजिर हुन नदिने उनले अडान लिएका छन् । कृषि ज्ञान केन्द्र धनुषामा समेत कार्यरत साहलाई मन्त्री साहले कृषि मन्त्रालयको खाद्य सुरक्षा महाशाखाको जिम्मेवारी समेत दिएका छन् ।

निमित्त सचिव विजय महतोलाई हटाएर उनले शंकरलाई निमित्त सचिव बनाउन पहिलादेखि नै प्रयास गरिरहेका भए पनि सफलता पाउन सकेका थिएनन् । त्यतिकैमा संघीय सरकारले सचिवको जिम्मेवारीसहित काफ्लेलाई सरुवा गरेर पठाएपछि मन्त्री झन् क्रुद्ध भएर उनलाई हाजिर हुनबाट रोकेको कर्मचारी बताउँछन् । तर, समान्य प्रशासन मन्त्रालयले पठाएको कार्यालयमा जानैपर्ने भएकाले विधिसम्मत तरिकाले मन्त्रलायमा हाजिर हुन आएको सचिव काफ्लेको भनाइ छ ।

‘हाजिर नहुँदा मन्त्रालयले किन नखटेको प्रश्न गर्नेछ ? यहाँ हाजिर हुन दिइराखेको छैन् । प्रमुख सचिव र मन्त्रीलाई म आउन लागेको कुरा पहिल्यै भनिसकेको थिएँ । त्यो बेला उहाँले नआउनुस् भन्नु भएन । मेरो सरुवा उही रोकेको भए म आउँदैन थिए,’ उनले गुनासो पोखिन्, ‘के कारणले मलाई हाजिर हुन नदिएको हो मलाई भन्नु पर्‍याे नि । मन्त्रालयमा मन्त्रीले कर्मचारीलाई पाखा लगाएर आफूखुसी काम गर्न लाग्या होलान् । तर, म ती कुरा जान्दिन ।’

सचिवसँगको विवादपछि मन्त्री साहले समाजिक सञ्जालमा फेसबुकमा लेखेका छन्, ‘म जनादेशको पालना गर्छु, होइन भन्ने जिम्मेवारी छोडछु । म कसैको आदेश पालक होइन् ।’ विस्तृत बुझ्न खोज्दा उनीसित सम्पर्क हुन सकेनन् ।

‘महिनैपिच्छे सचिव फेरेर प्रदेश सरकारलाई अस्थीर पार्ने नीतिको विरोध’

भूमि व्यवस्था कृषि तथा सहकारी राज्यमन्त्री योगेन्द्र राय यादवले सचिवलाई व्यक्तिगत नभइ यो संघीय सरकारको नीतिको विरोध गरेको बताए । मुख्यमन्त्री लालबाबु राउत र मन्त्रीबीचको संवादपछि यो सांकेतिक विरोध गरिएको उनको भनाइ छ । ‘यो खास व्यक्ति र सचिवसँगको अन्तरसंघर्ष नै होइन् । यो प्रदेश र संघीय र प्रदेशसरकारबीच नितीगत संघर्ष हो,’ राज्यमन्त्री यादवले भने, ‘महिनैपिच्छे सचिव फेरेर संघीय सरकारले प्रदेश सरकारलाई अस्थिर पार्ने नीतिको विरोध गरेका हौँ । सरकारलाई सचेतनाका लागि यो कदम चालिएको हो ।’

प्रदेश सरकारको कामकारबाही र मन्त्रालयको संस्थागत विकासको निम्ति राष्ट्रसेवक कर्मचारीले स्थायीत्व रूपमा मन्त्रालयमा समय बिताउनुपर्ने बताउँदै उनी मन्त्रालय स्थापना भएयता ६ जना सचिव फेरिएकोमा संघीय सरकारको आलोचना गरे । संघीय मामिला तथा समान्य प्रशासन मन्त्रालयले मुख्यमन्त्री कर्यालयमा पहिले कर्मचारी पठाउने र मुख्यमन्त्री कार्यालयले सम्बन्धीत मन्त्रालयमा ती कर्मचारीलाई खटाउनुपर्ने व्यवस्था हुनुपर्ने उनको माग छ ।

सरकारले महिनैपिच्छे सचिव फेरिरहे यसप्रकारको सांकेतिक विरोध जारी रहने उनले चेतावनी दिए । तर, सचिव काफ्ले भने आफू सामान्य प्रक्रियाबाट आएकाले मन्त्रालयमा काम गर्न पाउनुपर्ने अडानमा छिन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, असोज ९, २०७७ १८:३४