कार्कीकाे उडान : ट्राभल एजेन्सीदेखि एयर डाइनेस्टीसम्म

A+ A A-

सन् १९८७ मा पवित्रकुमार कार्की ८ सय तलबमा जागिरमा प्रवेश गरेका थिए । अहिले उनकाे कम्पनीले एकै व्यक्तिलाई १० लाख रुपैयाँसम्म पारिश्रमिक दिन्छ । उनका विभिन्न कम्पनीमा पार्ट टाइम र फुलटाइम काम गर्ने झण्डै साढे २ सय कर्मचारी छन् ।

एयर डाइनेस्टीका सञ्चालक कार्की व्यवसायका हिसाबले परिवारमा भने पहिलो पुस्ता हुन् । रामेछाप स्थायी घर भएका उनले नेपाल एसाेसिएसन अफ टुर एण्ड ट्राभल एजेण्ट्स (नाट्टा) मा विभिन्न पदमा गरी १८ वर्ष काम गरेका छन् ।

नाट्टाका पूर्वअध्यक्ष उनी निजीक्षेत्रका वायुयानहरूको छाता संगठन नेपाल वायु सेवा सञ्चालक संघमा पनि अध्यक्षको जिम्मेवारी निर्वाह गरिसकेका छन् । यसअघि हवाई क्षेत्रको नियामक निकाय नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणको बोर्डमा बसेर काम गरिसकेका छन् ।

पर्यटन क्षेत्र केन्द्रित लगानी

कार्कीले आफ्नो छोटो समयको जागिरे जीवन पनि पर्यटन क्षेत्रमा केन्द्रित छन् । उनका दुई दाजु एक जना नेपाल एयरलाइन्स र अर्को नेपाल आयल निगमका जागिरे थिए । उनलाई पनि सरकारी जागिरमा लाग्न आग्रह गरिएको थियो । तर, उनले सरकारी जागिरमा जाँगर नै देखाएनन् । बीकम पढ्दै गर्दा दाजुहरूकै सहयोगमा ट्राभल एजेन्सीमा काम सुरु गरे ।

एक वर्ष ट्राभल एजेन्सीमा काम गरेका उनले त्यसपछि २ वर्ष ट्रेकिङ एजेन्सीमा काम गरे । प्राइभेट एयरलाइन्स थिएन । नेपाल एयरलाइन्समा सम्बन्ध राम्रो भएकाले उनले धेरै काम गरेर देखाउने अवसर पाए । ट्रेकिङ एजेन्सीमा काम गर्ने क्रममा धरै पर्यटकसँग सम्पर्क भयो । त्यतिबेला युरोपबाट आउने ग्रुप धेरै थिए ।

त्यसपछि भने आफैँ केही गर्नका लागि पनि उनका शुभेच्छुहरूले आग्रह गरे । त्यतिबेला टिकेटिङ गर्न निकै गाह्रो थियो । नेपाल आउने पर्यटकका लागि लुक्ला, जोमसोङ, जुम्ला, डोल्पा, सिमकोटमा टिकटको व्यवस्था गर्नतर्फ लागे ।

सन् १९८८ मा नै टिकट स्टपिङसहितको ट्राभल एजेन्सीको अनुमति पाएको ट्रेकिङ एजेन्सी कम्पनीमा ५० प्रतिशत साझेदारीबाट काम सुरु गरे । उनकाे व्यवसाय निकै फस्टायो, सन् १९९७ सम्म आउँदा उल्लेख्य सफलता हात परिसकेकाे थियाे । पछि उनले आफ्नो एकल कम्पनी बनाए ।

सन् २००० पछि उनी अन्य क्षेत्रमा लगानी विस्तारतर्फ लागे । शिखर इन्स्याेरेन्समा लगानी गरे भने सन् २००० मा नै उनीसहितको टिम एयर डाइनेस्टी चलाउन तात्याे । डाइनेस्टी एभिएसनका रूपमा ज्वाइन्ट भेन्चर कम्पनी चलिरहेको थियो ।

कार्कीको त्यो कम्पनी विदेशी साझेदारसँग भएकाे हेलिकोप्टर फिर्ता गरेर एभिएसन नै बन्द गर्ने निर्णयमा पुगेको थियो । तर, मिलेर उनीहरूले एयर डाइनेस्टी चलाए । अहिले पनि विदेशी साझेदार उनीहरूसँगै छँदै छन् । अहिले एयर डाइनेस्टीसँग पाँचवटा हेलिकोप्टर छन् ।

कोरोना महामारीको यो समस्या नभएको भए संख्या बढाउने तयारीमा थिए उनी ।

उनको लगानीमा ३० मेगावाटको खानीखोला- २ जलविद्युत आयोजना निर्माणकाे अन्तिम चरणमा छ । चार वर्षदेखि काम अघि बढाइएको पाँचतारे होटल 'मेची क्राउन'काे निर्माण पनि अन्तिम चरणमा पुगेकाे उनी बताउँछन् ।

झापाकाे धुलाबारीमा नेपालीका साथै बंगाली, भारतीय तथा भुटानी सेवाग्राहीलाई केन्द्रित गरी साे हाेटल निर्माण सुरु गरिएको हाे । ८ सय विगाह क्षेत्रफलमा बनाइँदै गरेका साे हाेटल प्रदेश १ कै पहिलो पाँचतारे होटल हुनेछ ।

बैंकिङ क्षेत्रमा पनि उनले लगानी विस्तार गरेका छन् । सिटिजन बैंकमा पाँच वर्ष उनले निर्देशकको रूपमा जिम्मेवारी निभाए । 'मेरो विशेष चासो र सोख पर्यटन क्षेत्र नै हो तर लगानी विस्तारका हिसाबले राज्यले प्राथमकिता दिएका सबै क्षेत्रमा चासाे छ,' उनले भने ।

रोजगारी बढाउने साेख

कुनै समय आफैँ मासिक ८ सयको जागिर खाने कार्कीकाे एयर डाइनेस्टीमा मात्र १ सय ३० जना काम गर्छन् । हाइड्रो, होटल, ट्रेकिङ एजेन्सीमा थप १ सयलाई राेजगारी दिएकाेमा सन्ताेष लाग्ने उनी बताउँछन् ।

उनको टिमले सञ्चालनको तयारी गरेको मेची क्राउन होटल क्यासिनोसहित 'फुलफेज' मा सञ्चालनमा आउँदा ५ सय जनाले रोजगारी पाउनेछन् । अहिले सुरुवात भने ५५ जनाबाट गर्न थालेको छ ।

'आफ्नो जीवन सुखसँग बिताउन त ट्राभल एजेन्सी नै काफी थियो । थप लगानी विस्तार गर्नु र रोजगारी बढाउनु साेख नै हुँदो रहेछ,' कार्कीले भने 'अझै रोजगारी वृद्धिको योजनामा छु ।'

उनले सरकारले रोजगारी सिर्जनाका लागि अहिले पनि आवश्‍यक सहयोग गर्न नसकेको गुनासो गर्छन् । विगतका कानुनी झन्झटहरू विस्तारै कम हुँदै गए पनि नयाँ काम गर्न व्यावहारिक झमेला भने बढ्दै गएको उनको अनुभव छ । होटल संचालनमा ल्याउने क्रममा पनि यस्तै आरोह अवरोहको सामना गर्नुपरेको उनको गुनासो छ ।

'अहिले पनि यति धेरै बेरोजगारी छ, हामी लगानी गर्छौं, रोजगारी बढाउछौँ भन्दा सबै तहका सरकारले सहयोग गर्नुपर्ने हुन्छ,' उनले भने, 'नीतिगत रूपमा समस्या नदेखिएजस्तो लागे पनि व्यावहारिक रूपमा भने समस्यै छ ।'

फोटो : सुशील श्रेष्ठ

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, असोज २, २०७७ १६:५२