कोरोनाकै नाममा भ्रष्टाचार गर्न मिल्ने, मैले अनशन बस्न नमिल्ने ?

A+ A A-

जुम्लाको चन्दननाथ- ६, रानीचौरमा रहेको बाबिरा मन्दिरको चिसो छिँडी । एउटा मान्द्रो बिच्छ्याइएको छ, छेउमै छ झोला । भित्तामा टाँसिएको ब्यानरमा छसूत्रीय माग लेखिएको छ । ती माग राखेर डा. गोविन्द केसीले १९औँ सत्याग्रहमा बसेका छन् ।

डा. केसी विगत सात महिनादेखि कर्णालीको दूरदराजका गरिबको उपचारमा खटिएका थिए । सोही क्रममा जुम्ला पुगेका केसीले राज्यसँग विगतमा भएको सम्झौता कार्यान्वयन नभएको र केही नयाँ मागसहित सत्याग्रह सुरु गरेका हुन् ।

प्रस्तुत छ, अनशनरत डा. केसीसँग शिलापत्रकर्मी दिनेश गौतमले गरेकाे कुराकानी:

पटक–पटक आमरण अनशनमा बस्नुहुन्छ, विगतमा सरकारसँग सम्झौता भएको थियो । फेरि १९औं पटक अनशन बस्नुपर्ने स्थिति किन आयो ?

प्रत्येक पटक सत्याग्रह गर्छौं । माग राख्छौँ । अनि राज्यसँग सम्झौता हुन्छ । सम्झौताको कार्यान्वयन त परको कुरा, सरकारले नै बारबार उल्लंघन गर्दै र बिर्संदै जान्छ । राज्यले नै सम्झौता उल्लंघन गरेपछि के गर्ने ? राज्यले जे गरे पनि हुने हो ? इमानदार मान्छेले सम्झौता तोड्दैन, उल्लंघन पनि गर्दैन । पटक–पटक सत्याग्रहमा बस्दा पनि सम्झौता कार्यान्वन हुँदैन । यो जस्तो विडम्बना अरु के हुन सक्छ ?

अर्कोतर्फ नेताहरूले राजनीतिलाई सेवाको रूपमा लिनुपर्ने हो तर राजनीतिलाई धनोपार्जन गर्ने, सत्तामा बसिराख्ने, ब्रह्मलुट गर्ने पेसाको रूपमा लिए । राज्य जनताप्रति जिम्मेवार भएन । जनता नै सर्वोपरी हो । केपी ओली प्रधानमन्त्री भएर जनतालाई गुण लगाएको होइन, ओलीजीलाई जनताले गुण लगाइदिएको हो । उहाँले जनताको गुण तिर्नुपर्ने हो । सबै आफ्नो स्वार्थ पूरा गर्न मात्र उद्यत भए ।

१ हजार खाने पक्राउ पर्छ, कराेडाैँ खाने नेतादेखि डनसम्मले उन्मुक्ति पाउन मिल्छ ? अख्तियारका भूपूदेखि वर्तमानसम्मका आयुक्त, प्रमुख आयुक्तसम्मको छानबिन गरेर सम्पत्ति शुद्धीकरण हुनुपर्छ ।

गणतन्त्र आएको वर्षौं भइसक्यो तर मूल्य मान्यता अझै स्थापित भएन । राज्यले मतियार, बिचौलिया र डनको काम गर्ने तर साधारण जनताप्रति जिम्मेवार र जवाफदेहिता नै भएन ।

हामीले पटक–पटक शान्तिपूर्ण अभियान सुरु गरेको हो । हत्या हिंसाबाट सत्ता लिनुपर्छ भनेर आएका मान्छेले अहिंसात्मक आन्दोलनको मर्म बुझेनन् । राज्यले ३ करोड जनामाथि बेइमानी गरेकाले फेरि यो स्थिति आएको हो ।

पहिले उठाउँदै आउनुभएका मागका विषयमा सम्झौता भइसकेको हो, पहिलेको मागभन्दा अहिले के फरक छ ?

मैले पहिलेको भन्दा अहिले केही फरक माग उठाएको छैन । जनताको शिक्षा स्वास्थ्यकै कुरा हो । यसअघि सम्झौता भए तर कार्यान्वयन नभएका बुँदाहरू छन् । तीनै सम्झौतालाई कार्यान्वन गर्न भनेको हुँ ।

अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगको कुरा पहिले पनि उठाएको हुँ । अख्तियारले साना माछालाई समात्ने, ठूला माछालाई उन्मुक्ति दिने । १ हजार खाने पक्राउ पर्छ, कराेडाैँ खाने नेतादेखि डनसम्मले उन्मुक्ति पाउन मिल्छ ? अख्तियारका भूपूदेखि वर्तमानसम्मका आयुक्त, प्रमुख आयुक्तसम्मको छानबिन गरेर सम्पत्ति शुद्धीकरण हुनुपर्छ ।

आफूलाई भ्रष्टाचारविरोधी भन्ने ओलीजीले नै भ्रष्टहरूको संरक्षण गर्नुभएको छ । उहाँ प्रधानमन्त्री भएर आएपछि प्रत्येक दिन घोटाला, अपराध, नेपोटिज्म, दण्डहीनताले प्रश्रय पाएको छ । ब्रह्मलुट नै ओलीजीबाट सुरु भएको छ । भ्रष्टाचारीलाई संरक्षण र प्रोत्साहन भएको छ ।

अख्तियारले काम गर्न स्वतन्त्र आयुक्त नै पाएन । आफ्नो पार्टीको आफ्नो मान्छेलाई आयुक्त बनाइयो । आफूले गरेको कुकर्मबाट जोगिन आफ्नालाई ठाउँ दिइयो । त्यसैले अहिलेसम्म भएका राज्यलक्ष्मी गोल्छा घूस काण्ड, वाइड बडी काण्ड, सेक्युरिटी प्रेस खरिद काण्ड, दरबारमार्गको जग्गा, ओम्नी समूहको औषधि खरिद काण्ड सबैको छानबिन गरी दोषीलाई कारबाही गर्न भनेका छौँ । दोषीलाई राज्यले कारबाही नगरी उन्मुक्ति दिन मिल्छ ? मेरो प्रश्न यही हो ।

तत्कालै सम्बाेधन गर्नुपर्ने मागचाहिँ के नि ?

सातवटै प्रदेशमा मेडिकल कलेज खोल्ने भनेर सम्झौता भएको थियो । पाँच पटक सत्याग्रह ओलीजीकै समयमा भएर सम्झौता भएको हो । अहिलेसम्म पनि कार्यान्वयन भएन । कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रष्ठिानमा एमबीबीएसलगायतका कार्यक्रम सञ्चालन हुनुपर्ने हो । ओलीजीले नै रोकेर राख्नुभएको छ । यहाँका जनताको हकहितलाई उहाँले बन्धक बनाउने काम गर्नुभयो ।

गेटा मेडिकल कलेज र राप्ति स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानमा पठनपाठन सुरु गर्नुपर्ने, प्रदेश २ र गण्डकी प्रदेश तथा डोटी, डढेल्धुरा, उदयपुर, इलाम वा पाँचथरमा मेडिकल कलेज खोल्नुपर्ने माग राख्दै आएका हौँ । किन सुरु भएन ? सम्झौता गर्ने अनि बिर्सन मिल्छ ? यो जनताप्रति धोका भएन ?

चिकित्सा शिक्षा ऐन संशोधन गर्नुपर्ने हो । त्यो पनि भएको छैन । अहिले पनि हाम्रो माग यही छ । त्रिवि चिकित्सा अध्ययन संस्थानमा वरिष्ठतमका आधारमा नियुक्ति हुनुपर्ने हो । पार्टीको कार्यकर्तालाई ल्याएर नियुक्ति गर्न मिल्छ ? यसलाई सच्याएर वरिष्ठतमका आधारमा नियुक्ति गर्नुपर्छ ।

सञ्चारकर्मीसामु आफ्ना माग प्रस्तुत गर्दै डा. गोविन्द केसी । तस्वीर : रासस

अछामको बयलपाटामा एउटा अस्पताल छ । विदेशीको सहयोगमा चलेको थियो । विदेशी सहयोग कम हुनेबित्तिकै अस्पताल बन्द हुने स्थितिमा पुगेको छ । अस्पतालमा गरिब जनताले नि:शुल्क सेवा पाएका छन् । अस्पताल बन्द हुन लाग्यो, नियमित सेवा दिनुपर्छ भन्दा स्वास्थ्यमन्त्रीले बन्द भए हुन्छ भन्न मिल्छ ? गरिब जनताले उपचार सेवा नपाएर मर्नुपर्ने हो ?

अहिले कोभिडको आतंक छ । कोभिडले भन्दा अन्य रोगले उपचार नपाएर मान्छे मरिरहेका छन् । भोकले मरेका छन् । अनि लकडाउन कहिलेसम्म गरेर राख्ने ? विश्व स्वास्थ्य संगठनले अझै दुई वर्षसम्म महामारी रहन्छ भनेको छ । अब दुई वर्षसम्म नै लकडाउन गरिरहने ?

झाडापखालाको औषधि छ । प्रत्येक वर्ष १० हजारको मृत्यु हुन्छ । हृदयाघातबाट ३० हजारको मृत्यु हुन्छ । सर्ने नसर्ने रोगबाट मान्छे मरेका छन् । अरु रोगको उपचार नपाएर मान्छे मरेका छन् । लकडाउनले ठेलागाडा ठेलेर खानेको अवस्था के भएको छ ? लकडाउनले देशमा कति आर्थिक क्षति भएको छ ? जनस्वास्थ्यका मापदण्ड मास्क लगाउने, हात धुने र दूरी कायम गर्ने हो भने लकडाउन लगाउनै पर्दैन ।

गरिब जनताका लागि जुम्लामा नै सत्याग्रह सुरु गरेको हुँ । कतिले मेरो शरीरको चिन्ता गर्नुभएको छ । मेरो शरीर ठूलो होइन, ३ करोड जनता ठूला हुन् । जनताको माग पूरा नभएसम्म मन्दिरको छिँडी छोड्ने छैन

कोरोना भाइरस कोभिड–१९ को महामारी छ । कोरोनाले विश्व नै ठप्प छ । यो रोकथाम र नियन्त्रण गर्नुपर्ने समय हो । सत्याग्रहको समय सन्दर्भ मिलेन कि ?

कोरोनाकै नाममा राहत रकममा घोटाला, भ्रष्टाचार, अपराध गर्न मिल्ने । मैले सम्झौता भइसकेका जनताका साधारण माग पूरा गर भन्दा कोरोनाले छेक्ने हो ? अनशन बस्न नमिल्ने हाे ? भर्ती गरेका कार्यकर्तालाई राजीनामा दिन लगाए भयो नि, किन रोकेर राखेको ? सम्झौता भएका विषय कार्यान्वयन गरे अनशन बस्नै पर्दैनथ्याे । यो मेरो रहर होइन । सत्याग्रहमा पनि मैले जनस्वास्थ्यको मापदण्ड पालना गरेर बसेको छु । जनतालाई मास्क लगाउन, भौतिक दूरी कायम गर्न, हात धुन सचेत गराउँदै हिँडेको हुँ । अनशनस्थलमा कोही पनि नआउनुहोला भनेर सबैलाई भनेकै छु ।

अनशनका लागि जुम्ला नै किन ?

अनशन बस्न नदिनलाई प्रदेश सरकारदेखि जिल्लाले पनि अवरोध गर्न खोजेको हो । त्यसैले म मन्दिरमा आएर बसेको हुँ । सात महिनादेखि कर्णालीका विभिन्न जिल्लामा उपचारमै खटिएको थिएँ । एक जिल्लाबाट अर्को जिल्लामा हिँडेर नै काम गर्दै आएको हुँ । फेरि लकडाउनले यतै रोकिएँ ।

अनशन जुम्लामा बसे पनि माग सबै ठाउँको छ । दुई वर्षअघि पनि जुम्लामा बसेको थिएँ । कर्णाली क्षेत्र उपेक्षित क्षेत्र हो । प्रजातन्त्र, गणतन्त्र जे आए पनि यहाँका जनता उपेक्षित छन् । अहिले प्रजातन्त्र होइन, ओलीतन्त्र छ । त्यसैले तीनै गरिब जनताका लागि जुम्लामा नै सत्याग्रह सुरु गरेको हुँ । कतिले मेरो शरीरको चिन्ता गर्नुभएको छ । मेरो शरीर ठूलो होइन, ३ करोड जनता ठूला हुन् । जनताको माग पूरा नभएसम्म मन्दिरको छिँडी छोड्ने छैन ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, भदौ ३१, २०७७ २१:५४