बेखबर 'कृतिका थारू' बारे लेखिएको खबर पढेपछि...

A+ A A-

मंगलबार अन्नपूर्ण पोष्टमा ‘ट्विटरबाट भाषा सिकाउँदै’ शीर्षकमा एउटा रिपोर्ट छापियो । नछापियोस् पनि किन ? नेता कमल थापादेखि प्रदेश १ का योजना आयोग उपाध्यक्ष सुबोध प्याकुरेलसमेत उनैलाई मेन्सन् गर्दै धन्यवाद दिइरहेका भेटिन्छन् ।

‘नेपालीमान ८’ ट्विटर हेन्डल भएको कृतिका थारू नामको आइडीले भाषा सिकाएको कुरालाई सह्राउनेहरू धेरै छन् । अन्नपूर्णले त्यसैलाई पछ्याएर समाचार छपाएको थियो । यसका संवाददाता थिए, कृष्णराज सर्वहारी ।

पुराना र अनुभवी पत्रकार सर्वहारीले कृतिकाको भनाइसहित समाचार छापेका छन् । त्यो समाचारका अनुसार कृतिकाले सर्वहारीलाई भनिछन्, ‘राजनीतिकर्मी, प्राध्यापक, चिकित्सक र केही सामाजिक अभियन्ता जसलाई नेपाली समाजले बढी सुन्छ र हेर्छ, उनीहरूको स्ट्याटसबाटै सच्याउने अभियान सुरु गरेकी हुँ ।’

के साँच्चिकै सर्वहारीले कृतिकासँग कुरा गरेरै यो समाचार लेखे होलान् त ? प्रश्न यहाँ थियो ।

सर्वहारीले कृतिकासँग भेट वा फोनमा कुरा गरेकै रहेनछन् । उनले हामीसँग यो कुरा स्वीकारे पनि । तर, कृतिकासँग ट्विटर डाइरेक्ट म्यासेज ‘डिएम’ मा भने कुरा गरेको सर्वहारीले बताए । डिएममा नै कुराकानी गरेर केही भनाइहरू राखिएको सर्वहारी बताउँछन् ।

उनी भन्छन्, ‘धेरैजसो कुरा त मैले उहाँको ट्विट र उहाँले गर्नुहुने प्रतिकृयाबाट नै लिएको हुँ । उहाँसँग फोन गर्न खोज्दा नम्बर नै पाइनँ । उहाँले पनि फोनमा कुरा गर्न चाहनुभएन । डिएममात्रै गरौँ भन्नुभयो ।’

सर्वहारीले कृतिकाको विषयमा थप जानकारी भाषाकर्मी केदार शर्मासँग मागेछन् । सर्वहारीले मसँग भने, ‘मलाई कुरा गराइदिने र मेरो स्रोत भनेको केदार सर हुनुहुन्छ । उहाँको कृतिकासँग कुरा हुने, फोन हुने रहेछ । उहाँसँग बुझ्नुस् न ।’

त्यसपछि हामीले केदार शर्मासँग कुरा गर्न खोज्यौं । उनले पनि आफूलाई कृतिकाबारे केही जानकारी नभएको भन्दै पन्छिन खोजे । कृतिकासँग कहिलेकाहीँ डिएममा कुरा भएको भन्दै उनले प्रत्यक्ष चिनजान तथा फोन सम्पर्क नभएको बताए ।

शर्मा भन्छन्, ‘भाषामा रुचि दिने मान्छे हुनुहुँदो रहेछ । त्यसैले होला उहाँले मलाई फलो गर्नुभयो । पछि मैले डिएममा एक्सेस दिएपछि त्यसैमा कुरा भएको थियो । त्यहाँ भाषाकै विषयमा कुरा भएको थियो । व्यक्तिगत जीवन मलाई थाहै भएन ।’

बर्दियामा जन्मिएकी कृतिकालाई झापाको एक परिवारले राखेको जानकारी भने शर्मालाई छ । उनी भन्छन्, ‘हो, कृतिकाको धर्मबुबासँग भने सामान्य चिनजान थियो । एकचोटी कृतिकाले मलाई बुबाकै नम्बरबाट फोन गर्नुभएको थियो । तर, अरुको मतलव नै नगर्ने स्वभावको भएकाले मैले उहाँको नम्बर सेभ गरिनँ । अहिले सम्पर्क नै छैन ।’

हामी अङ्ग्रेजी भाषा लेख्दा कतै व्याकरण मिलेन कि वा शब्द अशुद्ध लेखिन्छ कि भनेर बडो सावधान भएर लेख्छौँ। त्यति नै सावधानी अपनाएर नेपाली (आफ्नो) भाषा लेखिदिए भाषाको गरिमा बढ्ने थियो भने नेपाली भाषाले पनि अभ्युदय हुने मौका पाउने थियो।
— Kritika Tharu(कृतिका थारू) (@NepaliMaan8) September 11, 2020

सर्वहारी र शर्मा दुवैलाई हामीले कृतिकासँग कुरा गराइदिन आग्रह गर्यौँ । तर, दुबै उक्त कुराबाट मज्जैले पन्छिए ।

सर्वहारीले भने, ‘मैले अन्नपूर्णमा लेख लेखेपछि उहाँलाई डिएममा पठाए । उहाँले ओहो, थाहै नपाई यस्तो आएछ वा यो राम्रो भयो, त्यो नराम्रो भयो भन्नुहुन्छ होला भनेको केही रेस्पोन्स नै गर्नुभएन । मसँगै कुराकानी भएको छैन अहिले, तपाईंलाई कसरी कुरा गराऊँ ?’

सर्वहारीको सम्पर्कसम्म भने शर्माले नै ल्याइदिएका थिए । त्यसैले उनैलाई हामीले पनि आग्रह गर्यौँ। उनले पनि अहिले नै कुराकानी गराउन नसक्ने बोले । उनले भने, ‘मेरो नै कुराकानी नभएको धेरै भयो । त्यहीँ सर्वहारीजीले खोज्नुभएको छ भन्ने कुरापछि बोलचाल नै छैन ।’

कृतिकाको थप विषय कोसँग बुझ्न सकिन्छ भन्ने प्रश्नमा पनि शर्मा नाजवाफ भए । धेरैले कृतिका थारू को हुन् भन्ने विषयमा जिज्ञाषा राख्ने गरेका छन् । ट्विटरमा कृतिकाले विभिन्न तस्वीरहरू पोष्ट गरे पनि आफ्नो तस्वीर पोष्ट गरेकी छैनन् । केही समयअगाडि नै धेरै चासो भएपछि एक तस्वीर पोष्ट गरेकी थिइन्, अर्को प्रोफाइलमा भएको तस्वीर ।

आफ्नो दुई मात्र तस्वीर पोष्ट गरेकी कृतिकामाथि धेरैले शंका गरिरहेका छन्, ‘कतै यो आइडी नै फेक त होइन !’

शर्मालाई पनि धेरैले यो कुरा सोधिरहन्छन् । तर, शर्मा कृतिका आफ्नो फेक आइडी नभएको ठोकुवा गर्छन् । उनी भन्छन्, ‘मलाई फेक आइडी चलाउन जरुरी नै छैन नि । यदि थियो भने पनि मलाई स्विकार्न के गाह्रो छ र ?’

शर्माले कृतिका थारू आफ्नो फेक आइडी नभएको स्पष्टीकरण धेरैलाई दिनु परेको रहेछ । ‘मलाई धेरैले नै सोध्नुहुन्छ । मैले मेरो निकटस्थलाई भने मेरो होइन भनेर भन्छु, अरुलाई भन्दै हिँड्न जरुरी पनि रहेन ।’

सर्वहारीले आफ्नो समाचारमा नै कृतिकाको केही इतिहासको विषयमा लेखेका छन् । उनले लेखमा कृतिका बर्दियामा जन्मिएको, झापाको परिवारले एडप्ट गरेको,अमेरिकामा पढेकोजस्ता कुराहरू समेटिएको छ ।

सर्वहारी भन्छन्, ‘कृतिकाको विषयमा मैले पाएको जानकारी यत्ति नै थियो । त्यसैले उहाँको विषयमा तीनै कुराहरू लेखे । उनी बर्दियाको कहाँ जन्मिइन्, झापाको कस्तो परिवारले उनलाई एडप्ट गर्‍यो, अमेरिकामा के विषय पढिन् भन्ने विषयको जानकारी मलाई भएन ।’

सर्वहारीको सूचनाको स्रोत शर्मा पनि आफूलाई यत्ति कुरा मात्र थाहा भएको बताउँछन् । कुन विश्वविद्यालय पढेको पनि थाहा छैन, के पढेको पनि थाहा छैन । फेक आइडी होइन भन्नु पनि परेको छ । तर, वास्तविकता खुट्याउने खास आधार बेगरै समाचार छापिइसक्यो ।

अमेरिका पढेको कुरा सुनाए पनि कृतिकाले शर्मालाई समेत आफूले पढेको विषय सुनाएकी छैनन् रे ! शर्मा भन्छन्, ‘भनिहाले म अरुको विषयमा खासै चासो नदिने मान्छे । त्यसैले थप कुराहरू मलाई पनि थाहा भएन ।’

शर्माको बुझाइमा कृतिका मध्यबीस जति उमेरकी युवती हुन् । उमेर नै त्यस्तै भएकाले विभिन्न प्रोपोगाण्डाहरू पनि मच्चाउने गरेको शर्माले बुझेका छन् । शर्मा भन्छन्, ‘जे जस्तो भए पनि मलाई कृतिका सिम्पल, नखरा नपार्ने केटी जस्तो लाग्छ ।’

किन हिट कृतिका ?

कृतिका थारूले ट्विटरमा विभिन्न नेता तथा चिनिएका अनुहारको ट्विटरमा कमेन्ट गर्ने गर्छिन् । त्यहाँ उनले भाषिक शुद्धताको विषयमा विभिन्न प्रतिकृया दिइरहेकी हुन्छिन् । सुकिला खालका राजनीतिक टिप्पणी पनि गर्छिन् तर, उनको टिप्पणी अविश्वसनीय लाग्छ ।

केही नेता र केही सेलिब्रेटीले अशुद्ध ट्विट गरेको खण्डमा कृतिकाले त्यहाँ प्रतिकृया जनाउने गर्छिन् । धेरै जना नेताहरू उनको विषयमा जानकार भइसके । उनले भाषासम्बन्धी ट्वीट गर्छु भने पनि ध्यान भने हिज्जेतिरै हुन्छ ।

ट्विटरमा पनि कृतिकाले साढे १३ हजार बढी फलोअर्स कमाएकी छिन् । त्यसको कारण पनि त्यही हिज्जे नै हो । उनीसँग भाषा सिकिने आशमा उनलाई फलो गर्नेहरू धेरै छन् ।

तर, यो कुरालाई शर्मा उत्ति राम्रो मान्दैनन् । ‘भाषा सच्याउनु त राम्रो कुरा हो नि’, शर्मा भन्छन्, ‘तर, क-कसलाई जिस्काउनु ? कति चोटी जिस्काउनु ?’

यति पढिसकेपछि तपाईंलाई पनि जिज्ञासा लाग्यो होला, यो फेक आइडी नै हो रहेछ भने पनि समाजलाई के बेफाइदा भयो र ?

पंक्तिकारसँग पनि यसको सिधा जवाफ छैन । एउटा जिज्ञासाचैँ अझै बाँकी छ, किन नेपालका विद्वान महोदयहरू मखुन्डो लगाएर प्रतिवाद गर्नु परे थारु जातिलाई नै भिडाउँछन् ? किन आफैँ सग्लो परिचयसहित उभिन सक्दैनन् ?

जस्तो कि, रवीन्द्र मिश्रले मनुज चौधरी बनेर नेपाल म्यागजिनमा लेखे । कुसुम भटटराईले पंकज चौधरी बनेर रातोपाटीमा लामै समय लेखे । भोगिराज राईले संग्राम थारु बनेर मूल्यांकन पत्रिकामा । अनि ट्वीटरमा यी नयाँ पात्र कृतिका थारु ?

सम्भवतः यसको जवाफ भने 'कृतिका'बाटै आउला । केही छुटफुट भए समाचारदाता सर्वहारीले देलान् ।

नत्र हामीले मान्नुपर्ने हुन्छ, अर्को अनुजा बानियाँ काण्ड घटेछ । अनुजा कान्डमा के भएकाे थियाे, यहाँ भनिराख्नु नपर्ला ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, भदौ ३०, २०७७ २३:५७