रक्षा र पर्यटनमन्त्रीबीच विवाद, मारमा उद्धारको आशामा बसेका प्रवासी नागरिक

A+ A A-

सरकारले कोरोना भाइरसका कारण विदेशमा समस्या परेका नेपाली नागरिकलाई गत जेठ महिनादेखि चार्टर्ड उडानमार्फत उद्धारकार्य सुरु गरिरहेको छ । कोरोनाका कारण ३२ जेठयता विभिन्न देशमा समस्यामा परेका करिब ५२ हजार नेपाली नागरिकलाई उद्धार गरेर स्वदेश ल्याइएको परराष्ट्र मन्त्रालयले जनाएको छ ।

सरकारले विश्वमा फैलिएको कोरोना भाइरस महामारी रोक्न र समस्या समाधान गर्न कोभिड–१९ संकट व्यवस्थापन केन्द्र (सीसीएमसी) गत चैतमै गठन गरेको थियो । हाल सीसीएससीको नेतृत्व उपप्रधानमन्त्री तथा रक्षामन्त्री ईश्वर पोखरेलले गरिरहेका छन् ।

गत जेठ महिनादेखि दैनिक चार्टर्ड उडानमार्फत भइरहेको उद्धारकार्य सीसीएमसीले गत साता क्वारेन्टाइन व्यवस्थापनको समस्या देखाउँदै केही दिनका लागि रोक्न संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयलाई पत्रचार गरेको थियो । सीसीएमसीले पत्राचार गरेपछि पर्यटन मन्त्रालयले अर्को निर्णय नआएसम्म विदेशमा अलपत्र नागरिकको उद्धार कार्य स्थगित भएको कूटनीति नियोग र प्रधानमन्त्री कार्यालयलाई जानकारी गराउँदै विज्ञप्ति निकालेकाे थियो ।

उपप्रधानमन्त्री तथा रक्षामन्त्री ईश्वर पोखरेल र संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री योगेश भट्टराईबीच विदेशमा अलपत्र कामदार उद्धार गर्ने विषयमा विवाद सुरु भएको छ । पयर्टन मन्त्रालयले उद्धारकार्य स्थगित भएको विज्ञप्ति जारी गरेपछि उपप्रधानमन्त्री पोखरेल पर्यटनमन्त्री भट्टराईसँग आक्रोशित भएका थिए ।

उद्धार गर्ने विषयमा दुई मन्त्रीबीच गत सातादेखि विवाद सुरु भएकाे बिहीबार मन्त्रिपरिषद बैठकमै प्रष्ट देखियो । उनीहरूबीच एक सातादेखि नै विवाद सुरु भए पनि बिहीबार मन्त्रिपरिषद बैठकमा दुवै मन्त्री एकअर्काप्रति विरोधमा उत्रिएका थिए ।

दुवै मन्त्रीको विवाद मिलाउन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले हस्तक्षेप नै गर्नुपरेको बैठकमा सहभागी एक मन्त्रीले शिलापत्रलाई जानकारी दिए । २ मन्त्रीको विवाद उद्धारकार्यको भन्दा अरु हुनसक्ने ती मन्त्रीले बताए । उद्धारभन्दा अर्कै समस्या भएजस्तो बुझिन्छ । तर, समस्याको मुख्य चुरो के हो भन्ने नखुलेको उनको भनाइ छ ।

यसरी सुरु भयो विवाद

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सोमबार मन्त्रिपरिषद बैठकमा सीसीएमसीका संयोजक पोखरेललाई कोरोना रोकथाम, नियन्त्रणसम्बन्धी ठोस प्रस्ताव ल्याएर तत्काल सहज वातावरण बनाउन निर्देशन दिएका थिए । प्रधानमन्त्रीको निर्देशनअनुसार उपप्रधानमन्त्री पोखरेलले सीसीएमसीको गत मंगलबार बैठक राखेर नेपालमा कोरोना भाइरसको जोखिम र क्वाइरेन्टाइनको समस्या देखाउँदै केही दिनका लागि उद्धार कार्य स्थगित गर्ने निर्णय गराएका थिए ।

सीसीएमसीको यो निर्णयपछि उपप्रधानन्त्री पोखरेलको सामाजिक सञ्जालमा चौतर्फी विरोध भएको थियो । उद्धारकार्य स्थगित गरेको विषयमा सरकारलाई गाली गर्न र आक्रोश पोख्न, सामाजिक सञ्जाल र विपक्षीहरूसमेत उपप्रधानमन्त्रीमाथि खनिएका थिए । उपप्रधानमन्त्रीलाई मानवता नभएको मन्त्रीसमेत भनेर वैदेशिक रोजगारीमा रहेका कामदारले सामाजिक सञ्जालमा विरोध गरेका थिए ।

बिहीबार मन्त्रिपरिषद बैठक सुरु भएपछि उपप्रधानमन्त्री पोखरेलले सीसीएमसीले केही दिनका लागि स्थगित गरेको उद्धारकार्यको विषयलाई पर्यटनमन्त्रीले ठूलो 'इगो' बनाएको आरोप लगाएका थिए । उनले सीसीएमसीले मन्त्रालयका लागि पठाएको पत्र विज्ञप्ति नै बनाएर हल्ला गरेको आरोप लगाएका थिए ।

उपप्रधानमन्त्री पोखरेलको आरोपलाई पर्यटनमन्त्री भट्टराईले खण्डन गर्दै उद्धारकार्य स्थगित हुँदा मन्त्रालयसँगै सरकारमाथि पनि नैतिकताको प्रश्न उठेको र उद्धारकार्यको निर्णय सीसीएमसीले तत्काल फिर्ता लिनुपर्ने प्रस्ताव बैठकमा राखेका थिए ।

मन्त्री भट्टराईले विदेशमा कोरोना भाइरसका कारण समस्यामा परेका नेपाली नागरिकले सामाजिक सञ्जाल अथवा व्यक्तिगत लान्छना लगाउन थाले र रोजगारी गुमाएर भोकै बसेका श्रमिकको सामाजिक सञ्जालमार्फत गाली खानुपरेकोजस्ता समस्या आइरहेको बताएका थिए । मन्त्री भटटराईले नागारिकका समस्या बुझेर मात्र उद्धारकार्य रोक्नुपर्ने र सम्बन्धित मन्त्रालयसँग छलफल नै नगरी उद्धारकार्य रोेकेको विषयमा प्रश्न गरेका थिए ।

सरकारले गत साता उद्धारकार्य स्थगित गर्दा स्वदेश फर्कन विमानस्थल पुगेका धेरै नेपाली अलपत्र अवस्थामा बसेका छन् । यूएईमा नेपाल फर्कन विमानस्थलमा प्रवेश गरेका नेपाली उडान स्थगित हुँदा विमानस्थलमै बसेको भिडियो सामाजिक सञ्जालमा भाइरल भएको थियो । यूएईबाट नेपाल आउन लागेका श्रमिकलाई ल्याउन अनुमति नदिएको र त्यसमा रक्षामन्त्रीकै निर्देशनमा उडान रद्द भएको पर्यटन मन्त्रालयको आरोप छ ।

सरकारले गत सातादेखि स्थगित भएको चार्टर उद्धार शनिबारदेखि सुचारु गर्ने भएको छ । बिहीबार बसेको मन्त्रिपरिषद बैठकले शुक्रबार अवस्था र एयरलाइन्ससँग छलफल गरेर उद्धारकार्य सञ्चालन गर्ने भएको छ ।

३५ हजार कामदारको हातमा टिकट

कोरोना भाइरसका कारण विभिन्न देशमा समस्यामा परेका १ लाख ५ हजारभन्दा धेरै नेपालीले स्वदेश फर्किन आवेदन दिएको परराष्ट्र मन्त्रालयले जनाएको छ । आवेदन दिएकामध्ये करिब ९० हजार वैदेशिक रोजगारीमा गएका कामदार रहेको मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ ।

चार्टर्ड उडानमार्फत स्वदेश फर्कन करिब ३५ हजारले टिकट लिएको सीसीएससीले जानकारी दिएको छ । जसमा ४ हजारको यो साता स्वदेश फर्किने टिकट रहेको र उनीहरूलाई सोही टिकटमा ल्याइने सीसीएमसीका सचिव महेन्द्र गुरागाईंले बताए ।

नेपालमा पछिल्लो समयमा बढ्दो कोरोना संक्रमणको अवस्थामा विभिन्न स्थानीय तहहरूले निषेधित क्षेत्र घोषणा गर्ने क्रम बढ्दो छ । उद्धार गरेर ल्याइएका नागरिकलाई होटल क्वारेन्टाइनको राम्रो व्यवस्थापन गर्नका लागि चार्टर्ड उडान केही समयका लागि स्थगित भए पनि पुनःसञ्चालन हुने सीसीएमसीका सचिव गुरागाईंले जानकारी दिएका छन् ।

नेपालमा क्वारेन्टाइनमा राख्ने होटलहरूको पनि व्यवस्थापन भइसकेकाले अब उद्धार गरेर ल्याइएका व्यक्तिलाई राख्न समस्या नभएको उनको भनाइ छ ।

विदेशबाट नेपाल आउने नेपालीले दैनिक ३ हजारदेखि १० हजार रुपैयाँसम्म होटल क्वारेन्टाइन खर्च आफैँले व्यहोर्नुपर्ने भएको छ । विदेशबाट उद्धार गरेर ल्याइएका नेपालीहरू अनिवार्य ७ दिन होटल क्वारेन्टाइनमा बस्नुपर्ने सीसीएमसीले जनाएको छ ।

परराष्ट्र मन्त्रालयले कोरोना भाइरसका कारण विदेशमा समस्यामा परेका करिब ५ लाख नेपालीको उद्धार गर्नुपर्ने जानकारी दिएको छ । यस्तै, वैदेशिक रोजगार बोर्डले पनि ४ लाख ८० हजार नेपाली कोरोनाका कारण विदेशमा समस्यामा परेका र उनीहरूलाई फर्काउनुपर्ने भनेर श्रम मन्त्रालयमा बुझाएको थियो ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, भदौ ५, २०७७ २१:१९