१२ कक्षाको परीक्षा : विज्ञ भन्छन्- विद्यालयलाई नै दिऔँ, बोर्ड अझै अलमलमा

A+ A A-

कक्षा १२ को परीक्षा अनिश्चित भएको छ । माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई)को विद्यालयलाई मूल्याङ्कन गर्न दिइयो भने कक्षा ११ को परीक्षा विद्यालयलाई नै गर्न भनिएको छ । तर, कक्षा १२ को राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डले नै गर्ने भनिए पनि अहिलेसम्म निर्णय भएको छैन ।

गत ८ वैशाखका लागि तोकिएको परीक्षा कोरोना भाइरसका कारण स्थगित भएको थियो । कोरोना भाइरस संक्रमितको संख्या बढेपछि परीक्षा कहिले गर्ने ? के गर्ने ? अन्योल भएको छ ।

१२ को परीक्षा नहुँदा स्नातकको कार्यक्रमसमेत प्रभावित भएको छ । स्नातकको ढोका खुल्नका लागि १२ कक्षाको परीक्षा हुनुपर्ने हुन्छ । १२ कक्षाको परीक्षाका सम्बन्धमा छिटो निर्णय गर्न सरोकारवालाहरूले सरकारलाई आग्रह गरेका छन् ।

यो पनि पढ्नुहोस्

कोमामा शैक्षिकसत्र

बोर्ड अलमलमा

राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डले परीक्षाको विकल्पका विषयमा निर्णय गरेको छैन । ‘बोर्डले अहिलेसम्म केही निर्णय गरेको छैन । बोर्डले परीक्षा लिने भन्ने हो । अन्य विकल्पका विषयमा छलफल भएको छैन’, बोर्डका सदस्यसचिव दुर्गाप्रसाद अर्यालले भने, ‘विद्यार्थीको मूल्याङ्कन गर्ने कुरा पाठ्यक्रम विकास केन्द्रले बोलेको हुन्छ । त्यसैका आधारमा बोर्डले परीक्षा लिने हो ।’

अहिलेको गाइडलाइनभन्दा बाहिर जान बोर्डलाई कानुनी अधिकार नरहेको उनले बताए । ‘गाइडलाइनभन्दा बाहिर जान मिल्दैन । अहिले अपनाएको परम्पराभन्दा भिन्न जानका लागि बोर्डलाई कानुनी अधिकार छैन । अहिलेको महामारीको अवस्थामा वैकल्पिक विषयमा छलफल हुुन भने आवश्यक छ’, उनले भने ।

विश्वविद्यालयमा प्रभाव

विश्वविद्यालय अनुदान आयोगका सदस्यसचिव देवराज अधिकारीले १२ कक्षाको परीक्षा नहुँदा विश्वविद्यालयहरूले स्नातकको कार्यक्रम प्रभावित हुने बताए ।

‘१२ को परीक्षा नहुँदा स्नातकमा विद्यार्थी भर्ना हुन पाएनन् । एउटा क्यालेन्डर नै खेर जान्छ’, उनले भने, ‘मन्त्रालय र राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डले सोचेर निर्णय लिनुपर्‍यो । १२ कक्षाका विद्यार्थीलाई अपग्रेड गरेर लैजाने वा परीक्षा लिने छिटो उच्चस्तरीय निर्णय हुनुपर्छ ।’

१२ कक्षाको परीक्षा नहुँदा स्नातकको विज्ञान, इन्जिनियरिङ, व्यवस्थापन, मानविकी, एजुकेसन सबै सङ्कायका कार्यक्रम प्रभावित भएका छन् ।

परीक्षा प्रणालीमा समस्या

शिक्षाविद् डा. विद्यानाथ कोइरालाले परीक्षा प्रणालीमा समस्या रहेको बताए । पुरानै ढर्राबाट परीक्षा गर्न खोज्दा समस्या भएको उनको बुझाइ छ ।

‘अमेरिकामा नेपालीले अनलाइनबाट पढिरहेका छन् । यहीँबाट जाँच दिन्छन् । यहाँ किन नहुने ? अथवा विद्यार्थीलाई आज प्रश्न दिऔँ । दिनभर लेख्न लगाऔँ । विद्यार्थी जहाँ छन्, त्यहीँ परीक्षा दिन लगाऔं । कापी पालिकामा जम्मा गरायो भने पनि हुन्छ । इच्छा भयो भने धेरै विकल्प छन्’, उनले भने ।

प्रश्नपत्र परिवर्तन गरेर परीक्षा गर्न सकिने उनले बताए । ‘प्रश्नपत्र परिवर्तन गर्न सकिन्छ । विद्यार्थीलाई तपाईंको बारीमा केके फल्छ, त्यो लेख्न भनौँ । बारीमा फलेको काँक्रोबारे के थाहा भयो, लेख्न लगाउन सकिन्छ । अनि काँक्रोको इतिहास, बजार र बिउका विषयमा विद्यार्थीलाई लेख्न लगाऔं,’ उनले भने ।

१२ कक्षाको परीक्षा पनि विद्यालयलाई दिऔँ

उच्च शिक्षालय तथा माध्यमिक विद्यालय संघ नेपाल (हिसान) का महासचिव लोकबहादुर भण्डारीले १२ को परीक्षा पनि विद्यालयलाई नै दिइनुपर्ने बताए ।

‘शैक्षिकसत्रमा संकट आयो । परीक्षा भएन भने शैक्षिकसत्र नै कोल्याप्स हुन्छ । १२ को परीक्षा भएन भने विश्वविद्यालय खाली हुन्छ । एसईईजस्तै १२ कक्षालाई नै बचाउनुपर्छ । १२ को पनि विद्यालयलाई नै जिम्मा दिइनुपर्छ,’ उनले भने ।

अन्तर्राष्ट्रिय मान्यतालाई मानौँ

काठमाडौं वर्नहार्ट सेकेन्डरी स्कुल एन्ड कलेजका प्रिन्सिपल नवराज अधिकारीले अहिलेको महामारीमा अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा भएको परीक्षालाई आधार मानेर गर्न सकिने बताए ।

'क्याम्ब्रिज युनिभर्सिटीको बोर्डले ए लेभलको परीक्षा स्कुललाई नै आधार मानेर नतिजा निकाल्यो । संसारभरका देशमा ए लेभल कोर्स हुन्छ । यहाँ १२ कक्षाको परीक्षा पनि स्कुललाई दिँदा के हुन्छ ? अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा भएको परीक्षालाई आधार मानेर गर्न सकिन्छ,’ उनले भने ।

सरकारले एउटा गाइडलाइन बनाएर विद्यालयलाई नै जिम्मा दिनुपर्नेमा उनले जोड दिए । ‘सिस्टमलाई चलायमान बनाउनुपर्छ । शैक्षिकसत्र रोकिनु हुन्न । गाइडलाइन निकालेर यो महामारीमा नयाँ ढंगले शैक्षिकसत्र चलाउनुपर्छ । विद्यार्थीको भविष्यमाथि खेलबाड गरिनु हुन्न,’ उनले भने ।

क्लस्ट बनाएर परीक्षा लिऔँ

ग्लोबल कलेज अफ म्यानेजमेन्टका प्रिन्सिपल देवराज पनेरूले १२ को परीक्षा बोर्डले नै लिनुपर्ने बताए । 'अन्तर्राष्ट्रिय मान्यताका लागि बोर्डले नै परीक्षा लिएको हुनुपर्छ । तर, अहिले सम्भव छैन,’ उनले भने, ‘बोर्डले कमिटी बनाएर बोर्डकै प्रतिनिधिको रोहबरमा विद्यालयमै क्लस्टर बनाएर परीक्षा संचालन गर्न सकिन्छ ।’

प्रकाशित मिति: मंगलबार, साउन २७, २०७७ २२:३८