१ वर्षमा ८५ अर्ब सावाँ र ब्याज भुक्तानी, २ खर्ब ८५ अर्ब ऋण थपियो

A+ A A-

सरकारले पछिल्लो १ वर्षमा सावाँ र ब्याज गरी ८५ अर्ब रुपैयाँ भुक्तानी गरेको छ । गत आर्थिक वर्ष (आव)मा सरकारले खर्च गरेको रकममा ८ प्रतिशत रकम आन्तरिक र बाह्‍य ऋणको सावाँ र ब्याज भुक्तानीमा सकिएको महालेखा नियन्त्रकको कार्यालयको तथ्यांकले देखाएको छ ।

गत वर्ष आन्तरिक ऋण फिर्ता तथा भुक्तानीमा ३३ अर्ब ९७ करोड रुपैयाँ निकासा गरिएको छ भने आन्तरिक ऋणको ब्याज भुक्तानीमा मात्रै २० अर्ब ८२ करोड लाख रुपैयाँ भुक्तानी गरिएको छ ।

बाह्य ऋणतर्फ सरकारले गत वर्ष न्यून रूपमा मात्रै भुक्तानी गरेको छ । कोरोना महामारीपछि सरकारले सावाँ तथा ऋण तिर्ने समयमा पुनर्तालिकीकरणको माग गरेसँगै कतिपय बहुपक्षीय दातृ निकायहरूले पुनर्तालिकीकरण गरिदिएका कारण कम मात्रै भुक्तानी भएको हो ।

वैदेशिक ऋण फिर्ता भुक्तानीका लागि २३ अर्ब ५६ करोड रुपैयाँ निकासा भएको छ भने वैदेशिक ऋणको ब्याज भुक्तानीका लागि जम्मा ५ अर्ब २३ करोड रुपैयाँ निकासा भएको छ ।

गत वर्ष जम्मा ८५ अर्ब रुपैयाँको ऋण तथा ब्याज भुक्तानी गर्दा सरकारले २ खर्ब ८५ अर्ब रुपैयाँको ऋण थपेको छ । ६९ प्रतिशत आन्तरिक ऋण थपेको छ भने ३१ प्रतिशत वैदेशिक ऋण थपेको छ ।

गत वर्षको बजेट सार्वजनिक गर्ने क्रममा अन्तरिकभन्दा वैदेशिक ऋण तथा सहायता बढी हुने अनुमान गरिए पनि लक्ष्यको २५ प्रतिशत मात्रै वैदेशिक सहायता प्राप्ति गरेको थियो ।

गत वर्ष आन्तरिक ऋण १ खर्ब ९४ अर्ब र वैदेशिक ऋण ९० अर्ब रुपैयाँको प्राप्त भएको छ ।

प्रत्येक वर्ष ऋणको भार बढ्दै गएपछि उत्पादनमुलक क्षेत्रमा ऋणको परिणाम नदेखिनुले भविष्यमा घातक हुन सक्ने राष्ट्रिय योजना आयोगका पूर्वउपाध्यक्ष डा.स्वर्णिम वाग्ले बताउँछन् । हालसम्म नेपालको आन्तरिक र बाह्य ऋण १४ खर्ब रुपैयाँ पुगेको छ ।

विकसित राष्ट्रहरूले पनि ऋण निरन्तर वृद्धि गरेर केहि समयमा त्यसबाट प्रतिफल लिने गरे तापनि नेपालमा वितरणमुखी कार्यक्रममा समेत ऋण लिदा भविष्यमा समस्या पर्ने विज्ञहरूको तर्क छ ।

'दीर्घकालीन प्रतिफल पाउने गरी लगानीको रुपमा ऋण ल्याउनु स्वाभाविक हुन्छ तर प्रतिफल नदिने क्षेत्रमा ऋण विस्तार भयो भने भोलि पूर्वधारमा ऋण खोज्दा नपाउन सकिन्छ,' वाग्लेले भने ।

पूर्वअर्थमन्त्री डा.रामशरण महतले पनि एउटा दायरा कायम गरेर ऋण लिनु पर्ने भए पनि कतिपय क्षेत्रमा दुरुपयोग भएको प्रतिक्रिया दिएका छन् ।

कुनै समय नेपालको वार्षिक बजेटका आधारमा ६० प्रतिशतसम्म ऋण पुगेकोमा २०७४ सालमा २४ प्रतिशत थियो । चालू आर्थिक वर्षका लागि ल्याइएको बजेटको आकारका आधारमा ऋणको हिस्सा ऋण तथा सहायताको हिस्सा ३३ प्रतिशत पुगेको छ ।

गत आवकाे १७ अर्ब १४ करोडको साेधभर्ना अनुदान प्राप्ति भएकोमा साेधभर्ना अनुदानबाट गत वर्ष ११ अर्ब १४ करोड रुपैयाँ खर्च भएको छ ।

त्यस्तै, ऋणतर्फ ६० अर्ब ५८ करोड प्राप्ति भएकोमा ४७ अर्ब १७ करोड रुपैयाँ खर्च भएको छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, साउन २०, २०७७ १५:५६