कृषिमा आक्रामक लगानी विस्तारको नीतिमा कृषि विकास बैंक, नेतृत्व दिने गरी मौद्रिक नीतिको तयारी

कृषिमा आक्रामक लगानी विस्तारको नीतिमा कृषि विकास बैंक, नेतृत्व दिने गरी मौद्रिक नीतिको तयारी

A+ A A-

कृषि विकास बैंकले आगामी आर्थिक वर्षबाट कृषिमा आक्रामक लगानी विस्तारको नीतिबाट अघि बढ्ने तयारी गरेको छ ।

लगानी, संरचना विस्तारका साथै लगानी सुरक्षाका विषयमा कृषि विकास बैंक र नेपाल राष्ट्र बैंकबीच आगामी आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिको तयारीको सन्दर्भमा पटकपटक छलफल भइरहेको छ । उसाे त यो बैंक साना किसानको व्यावसायिक प्रवर्द्धनको उद्देश्‍य बोकेर कृषि विकास ऐनअन्तर्गत स्थापना भएको हो ।

अहिले कृषि विकास बैंकले आफ्नो जम्मा पोर्टफोलियोको ३३ प्रतिशत कृषिमा लगानी गरेको छ । अर्थात् कृषि विकास बैंकको १ खर्ब रुपैयाँको पोर्टफोलियो कृषि क्षेत्रमा ३३ अर्ब रुपैयाँ छ ।

सरकारले कृषिमा आत्मनिर्भर हुने गरी अभियानहरू अघि सारेको र कृषिमा लगानीको माग पनि बढेको अवस्थामा सरकारको स्वामित्व रहेको कृषि विकास बैंकमार्फत नै लगानी विस्तारको नीतिअनुसार सरकारले आगामी आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिको तयारी गरेको हो । अहिले वाणिज्य बैंकहरूले जम्मा लगानीको १० प्रतिशत कृषिमा लगानी गर्नुपर्ने सरकारको नीति छ ।

कृषि विकास बैंकका अधिकारीहरूका अनुसार लगानी कसरी विस्तार गर्न सकिन्छ र अन्य बैंकहरूलाई समेटेर कृषि विकास बैंकले कसरी नेतृत्व गर्न सक्छ भन्ने सन्दर्भमा राष्ट्र बैंक र कृषि विकास बैंकबीच पटकपटक छलफल भएको छ ।

'कृषिमा अनुभव लामो भएको अन्य वाणिज्य बैंकहरूले कृषि लगानी विस्तारमा आइडिया नभएको गुनासो पनि गरिरहेको अवस्थामा कृषि विकास बैंकले नेतृत्व लिन सक्छ भन्ने बुझाइ हो', नेपाल राष्ट्र बैंकका डेपुटी गभर्नर चिन्तामणि शिवाकोटीले भने, 'यसो हुँदा कृषिमा अन्य वाणिज्य बैंकले गर्ने लगानी पनि कृषि विकास बैंकलाई उपलब्ध गराएमा उसले आफ्नो योजनाअनुसार लगानी गर्नेछ ।'

आर्थिक वर्ष २०७३/७४ देखि सरकारले सरकारले व्यावसायिक कृषि कर्जामा ब्याज अनुदान दिँदै आएकोमा करिब ५१ अर्ब रुपैयाँको अनुदान गएको छ ।

सरकारको तर्फबाट कृषिक्षेत्रको नेतृत्व जिम्मेवारी निर्वाह गर्ने गरी संरचना विस्तार गर्न सकिने बैंकका प्रवक्ता हिमाल पौडेल बताउँछन् ।

'हाम्रो बैंक पहिलेदेखि नै कृषिमा केन्द्रित हो, कृषिमा निरन्तर लगानी विस्तार पनि गरिरहेका छौँ,' पौडेलले भने, 'नेतृत्व गर्नका लागि ओभरल संरचनामा बैंक काविल छ, केही सुधार गर्ने पक्षमा सुधार गरेर अघि बढ्न सकिन्छ' ।

उनले अहिले पनि बैंकको जनशक्ति तथा कृषकलाई तालिम दिनका लागि पाँचवटा तालिम केन्द्र रहेको बताए । कृषिको नेतृत्व गर्नुपर्दा १० गुणासम्म सेवा विस्तार गर्नुपर्ने प्रक्षेपण बैंकको रहेको छ ।

२०३२/३३ सालमा पनि शाखा कार्यालयबाहेक ४५२ आयोजना संचालन गरेको यो बैंकले अहिले सजिलै नेतृत्व लिन सक्ने आत्मविश्वास राष्ट्र बैंकलाई देखाएको छ । अहिले कृषिमा आश्रित जनसंख्या ६५ प्रतिशत छ भने यीमध्ये ३१ प्रतिशतमा मात्रै वित्तीय पहुँच पुगेको देखिएको छ ।

कृषि विकास बैंकका पूर्वकार्यकारी अधिकृत लीलाप्रकाश सिटौला बैंकलाई कृषिमा केन्द्रित गरेर लैजाने नीति राम्रो भए पनि सुरुवातमा कार्यान्वयन चुनौतीपूर्ण रहेको जनाउँछन् ।

'सरकारले कृषिलाई बढी प्राथमिकता दिएको छ, कृषि विकास बैंकलाई कृषिमा मात्रै केन्द्रित गर्ने कुरा पनि राम्रो छ तर अहिले कृषिमा मात्रै केन्द्रित हुदाँ जोखिम बहनको क्षमता घट्न सक्छ, त्यो विषयलाई ख्याल गर्नुपर्छ,' सिटौलाले भने ।

सिटाैलाले प्रत्येक प्रदेशमा कम्तीमा १० प्रोजेक्टमा लगानी विस्तार गर्ने नीतिसहित अघि बढ्नुपर्ने सुझाव दिए । 'हामीले अघि बढाइसकेको कुरा हो, प्रत्येक प्रदेशमा कम्तीमा १० वटा कृषि मेगा प्रोजेक्टमा लगानी गर्ने र यसका लागि जिम्मेवारी पनि दिइसकिएको हो', सिटौलाले भने, 'अन्य बैंकको लगानी पनि कृषि विकास बैंकमार्फत लगानी गर्दा थप सहज हुनेछ ।'

प्रकाशित मिति: मंगलबार, असार ३०, २०७७ ०९:५०