वैदेशिक राेजगारीमा ठगी र सिण्डिकेटको मुद्दा लागेका व्यवसायी बोर्डका विज्ञ !

वैदेशिक राेजगारीमा ठगी र सिण्डिकेटको मुद्दा लागेका व्यवसायी बोर्डका विज्ञ !

A+ A A-

विश्वभर फैलिएको कोरोना भाइरसकाे महामारीका कारण वैदेशिक रोजगारीमा गएका नेपाली कामदार रोजगारी गुमेर विदेशमै भोकभोकै छन् । विदेशमा अलपत्र कामदारहरू आफ्नाे उद्धार सरकारले कहिले गरिदेला भनेर प्रतीक्षा गरेर बसेका छन् ।

देश-विदेशमा रहेका कामदारकाे संरक्षण र हकहितका लागि काम गर्ने जिम्मेवार मन्त्रालय श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयका मन्त्री रामेश्वर राय यादव भने श्रमिकका समस्याप्रति मौन छन् ।

मन्त्री यादव देश-विदेशमा रहेका श्रमिकको समस्याका विषयमा अनभिज्ञ छन् । उनी गतवर्ष सरकारले ल्याएको वैदेशिक रोजगार ऐन संशाेधन र श्रम मन्त्रालयअन्तर्गतका विभागमा विज्ञ नियुक्ति गर्नमै व्यस्त छन् ।

श्रममन्त्री यादवले आइतबार बोर्डमा वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघका पूर्वअध्यक्ष तथा एसओएस म्यानपावर सर्भिसका सञ्चालक हेमराज गुरुङलाई विज्ञका रूपमा मनोनीत गरेका छन् । त्यसैगरी, नेपाली स्वास्थ्य व्यवसायी महासंघका अध्यक्ष कैलाश खड्कालाई पनि विज्ञकै रूपमा मनोनीत गरेको श्रम मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ ।

हाल बोर्डमा विज्ञका रूपमा मनोनीत गरिएका दुवै जना वैदेशिक राेजगार व्यवसाय क्षेत्रका विवादित व्यवसायी हुुन् । वैदेशिक रोजगार ऐनमा बोर्डको सञ्चालक समितिमा विज्ञका रूपमा पुरुष र महिला १/१ जनालाई नियुक्त गर्ने व्यवस्था छ ।

श्रममन्त्री अध्यक्ष रहने बोर्ड २५ सदस्यीय हुने व्यवस्था छ । मन्त्रीले विज्ञका रूपमा २ जना राख्न पाउने ऐनमा व्यवस्था छ । सोहीअनुसार श्रममन्त्रीले गुरुङ र खडकालाई नियुक्ति गरेको श्रम मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ ।

विवादित व्यवसायी गुरुङलाई तालिम सेवा प्रदायककाे तर्फबाट मनोनीत गरिएकाे छ । वैदेशिक रोजगार विशेषज्ञको कोटाबाट खड्कालाई मनोनयन गरिएको श्रम मन्त्री यादवले नै जानकारी दिएका छन् ।

एक मन्त्रीबाट कारबाही, अर्का मन्त्रीबाट विज्ञमा नियुक्त

रोजगारीका लागि मलेसिया जाने श्रमिकलाई ‘थप आर्थिक भार पार्ने गरी स्वास्थ्य संस्थाहरूले सिण्डिकेट खडा गरेको’ भन्दै तत्कालीन श्रममन्त्री गाेकर्ण विष्टले कारबाही गरेका कैलाश खड्कालाई आइतबार श्रम मन्त्री यादवले बोर्ड सदस्यमा नियुक्त गरेका छन् ।

श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले २ जेठ २०७५ मा मलेसियामा श्रमिक पठाउने क्रममा वायोमेट्रिक परीक्षणलगायतका नाममा ४ अर्बभन्दा बढी रकम ठगी गरेको अभियोगमा भीएलएन, माइग्राम, वान स्टप सेण्टर, जीएसजीलगायतका संस्थाहरूलाई अवैध ठहर गरेको थियो । लगत्तै, प्रहरीले छापा मारेर ३९ वटा संस्थाबाट ४८ जनालाई पक्राउ पनि गरेकाे थियाे ।

भीएलएनका सञ्चालक रामप्रसाद श्रेष्ठ प्रहरी हिरासतमा बसेर अदालतको आदेशबमोजिम धरौटीमा छुटे पनि वायोमेट्रिकका मुख्य योजनाकार मानिएका खड्का भने लामो समयसम्म प्रहरीको ‘फरार’ सूचीमा थिए ।

कामदार ठग्ने नै बोर्डका विज्ञमा नियुक्त

मन्त्री रायले आइतबार मनोनीत गरेका दुवै जना व्यवसायी वैदेशिक रोजगारीमा जाने कामदारलाई ठगी गरेको आरोप लागेका व्यक्ति हुन् । उनीहरूले वैदेशिक रोजगारीमा जाने कामदारमाथि सिन्डिकेट र पैसा लिएको आरोपमा वैदेशिक रोजगार विभागमा उजुरी परेका व्यवसायी हुन् । उनीहरू विभिन्न विवादमा मुछिँदै आएका छन् ।

हाल बोर्डमा नियुक्ति एसओएस म्यानपावरका सञ्चालकसमेत रहेका गुरुङले सयौँ कामदारलाई ठगेका उजुरीहरू विभागमा अहिले पनि छन् । कतार जाने कामदारको सम्पूर्ण प्रक्रिया एकै ठाउँमा गर्ने भन्दै कतारी भिसा सेन्टरसमेत ठूलो खर्च गरेर सञ्चालन गर्दै आएका गुरुङले कतार जाने कामदारमाथि सिण्डिकेट लगाएको आरोपमा उजुरी गरेको छ ।

गुरुङका कति मुद्दा अहिले पनि विभागमा विचारधीन अवस्थामा रहेको विभागले जानकारी दिएको छ । गुरुङ गत मंसिरमा राजस्व अनुसन्धान विभागले समेत उनीको म्यानपावरमा छापा हानेको थियो । उनको सम्पत्ति शुद्धीकरणमा समेत मुद्दा परेको छ ।

त्यसैगरी, बाेर्डकाे सदस्यमा मनोनीत अर्का विज्ञ खड्काले मलेसिया वैदेशिक रोजगारीमा जाने कामदारललाई विदेश जान मेडिकल गर्ने संस्थाहरूले नै ‘सिन्डिकेटधारी’ संस्था सञ्चालन गरेर ठगी गर्दै आएका छन् । खड्काविरुद्ध २०७५ सालमा वैदेशिक रोजगारीमा मलेसिया जाने कामदारलाई ठगी गर्ने संस्था खोलेको आरोपमा प्रहरीले धरपकडसमेत गरेको थियो ।

उनीहरूविरुद्ध कामदार ठगीको मुद्दासमेत चलेको छ । उनी हाल पनि प्रहरीकाे फरार सूचीमा छन् । उनीले चलाएको मेडिकलमार्फत मलेसिया जाने कामदारलाई विभिन्न नाममा १८ हजार रुपैयाँ थप शुल्क लिने गरिएको थियो । खड्कालाई मलेसिया जाने कामदारको स्वास्थ्य परीक्षणसहित भिसा प्रक्रियाका लागि खडा गरिएको बायोमेट्रिक प्रणाली भित्याएर ठीलो पैसा कमाएको आरोपमा सम्पत्ति शुद्धीकरणमा समेत मुद्दा परेको छ । याे मुद्दा विचाराधीन अवस्थामा छ ।

खड्काविरुद्ध मलेसिया जाने कामदारमाथि सिण्डिकेट लगाएर कामदार ठगी गरेको आरोपमा अघिल्लो वर्ष मुद्दा परेको थियो । उनले मलेसिया जाने कामदारसँग ५ वर्षमा ४ अर्बकाे ठगि गरेकाे प्रमाणसहितको मुद्दा परेको थियो । तत्कालीन श्रममन्त्री विष्टले श्रमिकहरूको शोषणका लागि खडा गरिएका तथा अवैधानिक भन्दै खारेजी गरिएका ती संस्थाहरूले बदनियतपूवर्क काम गरेको नदेखिएको भन्दै अदालतले भने खड्का, श्रेष्ठलगायतलाई सफाइ दिइसकेको छ ।

योग्य व्यक्ति ल्याएको हुँ : मन्त्री यादव

श्रममन्त्री यादवले बोर्डमा मनोनीत गरेका दुवै जना वैदेशिक रोजगारी क्षेत्रका लागि योग्य व्यक्ति भएको बताएका छन् । मन्त्री यादव सरकारले सबै पक्षलाई समेट्ने गरी बोर्डमा मनोनीत गरेको जानकारीसमेत दिए ।

‘हिजो व्यवसाय गर्दा उनीहरू ठीक, आज श्रममन्त्रीले वैदेशिक रोजगार व्यवसायीको सिफारिसमा नियुक्त गर्दा बेठीक भन्ने हुन्छ र ? मैले वैदेशिक रोजगारकाे क्षेत्रलाई व्यवस्थित बनाउन उनीहरूलाई योग्यताका आधारमा नियुक्त गरेको हुँ,’ उनले भने, 'सबैलाई खराब नजरले मात्र हुर्नु हुँदैन । कहिलेकाहीँ राम्रो पनि सोच्नुपर्छ । हिजो नराम्रो व्यक्ति अब राम्रो भएर काम गर्न सक्छ ।’ उनीहरूले वैदेशिक रोजगारकाे क्षेत्रलाई व्यवस्थित बनाउन आगामी दिनमा सहयोग गर्ने उनको भनाइ छ ।

कामदारको रकममार्फत कल्याणकारी काम गर्न बनेको बोर्डमा व्यवसायीहरूको उपस्थिति बलियो भएको छ । सोहीअनुसार व्यवसायीले बोर्डमा जम्मा रकम मनपरी खर्च गर्न आफ्नो उपस्थिति बलियो बनाउन सफल भएको वैदेशिक रोजगार विज्ञको भनाइ छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, असार २२, २०७७ १५:५०