३ लाख तिरेर ४० हजार कमाउन विदेश, ५ लाख ऋण थाप्लोमा बोकेर स्वदेश फर्कँदै कामदार

३ लाख तिरेर ४० हजार कमाउन विदेश, ५ लाख ऋण थाप्लोमा बोकेर स्वदेश फर्कँदै कामदार

A+ A A-

‘अभागीलाई जहाँ गए पनि भत्कोस लाग्छ’ भन्दै कतारदेखि फर्किँदै गरेका धनकुटाका केशव मगर शनिबार बेलुका त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट आफ्नो सामान बोकेर बाहिरिँदै थिए ।

‘देशभित्र रोजगारी पाइँदैन । अर्काको देशमा काम गर्न जाँदा कति बेला खेदाउँछन् ठेगान हुँदैन । बेरोजगार भएर बाँच्न गाह्रो हुँदो रहेछ,’ विमानस्थलबाट निस्किँदै गर्दा मगर गुनासो गरिरहेका थिए ।

कोरोना भाइरसको संक्रमण फैलिएसँगै कम्पनीले ३ महिना तलबविना सामान्य खान दिएर बिदामा राखेपछि बाध्यताले स्वदेश फर्किएको मगरले बताए ।

‘नेपालबाट वैदेशिक रोजगारीमा कतार जाँदा म्यानपावर कम्पनीमा २ लाख २० हजार बुझाएको थिएँ । कतारमा ९ महिना मात्र काम गर्न पाएँ । ९ महिना काम गर्दै जाँदा लागेको सामान्य ऋण मात्र तिरेको थिएँ,’ उनले भने, ‘कतार जाँदा २ लाख ५० हजार ऋण लागेको थियो । कोरोना भाइरसका कारण पैसा तिरेर स्वदेश फर्कँदा ८० हजार ऋण लाग्यो । अब ३ लाख ३० हजार ऋण कसरी तिर्नु भन्ने चिन्ताले नेपाल टेकेसँगै सताउन थालेको छ ।’

कोरोनाका कारण ३ महिना लकडाउनमा बसेको तलबसमेत कम्पनीले नदिएको मगरले जानकारी दिए ।नेपाल फर्किएसँग साहुले ऋणमा घर लग्यो भने सुकुम्बासी हुने उनको भनाइ छ ।

मगर कतारको रालम फनिर्चर प्रालिमा मासिक १ हजार ८ सय रियालमा रोजगारीका लागि म्यानपावर कम्पनीमार्फत गएका थिए ।

यस्तै, १ वर्षअघि सुरक्षा गार्डका लागि यूएई गएका धरानका विक्रम लिम्बू पनि वैदेशिक रोजगारीमा जाँदा लागेको ऋण नतिरी फर्किए ।

कोरोना भाइरसकाे संक्रमण फैलिएसँगै रोजगारी गुमेपछि ३ महिनासम्म कम्पनीको कोठामा बसेर फर्किएको विमानस्थलमा भेटिएका लिम्बूले बताए ।

कोरोना भाइरसका कारण समस्यामा परेर नेपाल फर्किँदा ९० हजार ऋण गरेर आएको लिम्बूले बताए । ‘यूएई रोजगारीमा जाँदा म्यानपावर कम्पनीलाई ३ लाख रुपैयाँ बुझाएको थिएँ । यूएईमा मासिक तलब २ हजार ७ सय दिराम थियो । त्यसमा खाना आफ्नै, बस्ने सुविधा मात्र कम्पनीले दिएको थियो,’ उनले भने, ‘नेपालबाट रोजगारीमा जाँदा नै करिब ४ लाख ६० हजार ऋण लागेको थियो । कोरोनाका कारण रोजगारी गुमेर स्वदेश फर्किंदा ९० हजार ऋण लाग्यो । मेरो थाप्लोमा ५ लाख ऋण छ । अब कसरी तिर्ने हो ?’

ऋण तिर्नैका लागि पनि फेरि एक पटक विदेश जानैपर्ने अवस्था भएको लिम्बूको भनाइ छ । यसैगरी, १४ महिनाअघि कुवेतको विमानस्थलमा रोजगारीका लागि पुगेका तनँहुका विनोेद उपध्यायकाे समस्या पनि उस्तै छ ।

कोरोना भाइरसका कारण अन्तर्राष्ट्रिय उडान बन्द हुँदा ३ महिना लकडाउनमा बसेर स्वदेश फर्किएको उपाध्याय बताउँछन् ।

म्यानपावरले सप्लाई कम्पनीमा पठाएका कारण लकडाउन अवधिभरको तलब कम्पनीले नदिएको विनोदले बताए ।

‘म्यानपावर कम्पनीलाई १ लाख ९० हजार बुझाएर कुवेत रोजगारीका लागि गएको थिएँ । मासिक नेपाली ३५ देखि ४० हजार मात्र कमाइ हुन्थ्यो । कोरोनाका कारण रोजगारी गुमेपछि आफ्नै खर्चमा स्वदेश फर्किएँ,’ उनले भने, ‘कुवेत रोजगारीमा जाँदा लागेको ऋण तिर्न बाँकी थियो । कोरोनाका कारण समस्यामा परेर फर्किँदा ७० हजार ऋण थपियो । रोजगारीमा जाँदा लागेको ऋण तिर्नै बाँकी थियो । फर्किँदा थपियो, कसरी ऋण तिर्ने होला ?’

विदेशबाट पनि पैसा नकमाई फर्किँदा परिवार पाल्न समस्या भएकाे उनको भनाइ छ । कोरोना भाइरस नियन्त्रण भएपछि ऋण तिर्नैका लागि पनि फेरि एक पटक वैदेशिक रोजगारीमा जाने विनोदले बताए ।

मगर, लिम्बू र उपाध्यायजस्तै रोजगारीका लागि मलेसिया गएका काभ्रेका दिनेश क्षत्री पनि कोरोना भाइरसका कारण ८ महिनामा फर्किए । मलेसिया जाँदा म्यानपावर कम्पनीलाई १ लाख ३० हजार तिरेर गएको क्षत्रीले बताए ।

मलेसियाको जुस उत्पादन केन्द्रमा रोजगारीका लागि पुगेकाे ५ महिनापछि कोरोनाका कारण काम बन्द भएको उनले बताए । ऋण तिर्नै नपाई कोरोना भाइरसका कारण रोजगारी गुमेर फर्कनुपरेकाे उनकाे भनाइ छ ।

उनीहरू त विमानस्थलमा भेटिएका प्रतिनिधि पात्र मात्र हुन् । उनीहरूजस्ता धेरै नेपाली काेराेनाका कारण रोजगारी गुमेपछि आफ्नै खर्चमा स्वदेश फर्किँदै छन् । वैदेशिक रोजगारीमा जाँदा लागेको ऋण तिर्न बाँकी हुँदै रोजगारी गुमेर धेरै कामदार बाध्यताले फर्किएको बताएका छन् ।

कोरोनाका कारण समस्यामा परेपछि कमाउन गएका कामदार हाल वैदेशिक रोजगारीबाट फर्किइरहेका छन् । यसरी फर्किएका कतिपय कामदारले विदेश जाँदा लागेको ऋणसमेत तिर्न सकेका छैनन् ।

स्वदेशमा रोजगारी नपाए पुन: ऋण तिर्न भए पनि कोरोना नियन्त्रण भएपछि वैदेशिक रोजगारीमा जाने उनीहरूले बताए ।

कोरोनाका कारण विदेशमा अलपत्र परेका करिब १६ हजार नेपाली नागरिकलाई उनीहरूकै खर्चमा सरकारले उद्धार गरेर स्वदेश ल्याएको छ ।

कोरोनाका कारण उद्धार गरेर ल्याएकामध्ये ७५ प्रतिशत वैदेशिक रोजगारीमा गएका कामदार भएको श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ ।

परराष्ट्र मन्त्रालयले कोरोनाका कारण विदेशमा अलपत्र परेका २४ हजार नागरिक फर्काइरहेकाे छ ।कोरोनाका कारण विदेशमा रोजगारी गुमेर बसेका कामदार उद्धार गर्ने निर्देशिका श्रम मन्त्रालयले बनाए पनि लागू भएको छैन ।

कोरोना भाइरसका कारण रोजगारी गुमेका करिब ४ लाख नेपाली श्रमिक स्वदेश फर्कन सरकारको प्रतीक्षा गरिरहेको वैदेशिक रोजगार प्रवर्द्धन बोर्डले बताएको छ ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, असार २१, २०७७ १०:३०