हरेक व्यक्तिको थाप्लोमा ४२ हजार ऋण

A+ A A-

नेपालको सार्वजनिक ऋण १३ खर्बनजिक पुगेको छ । चालू आर्थिक वर्ष (आव)मा मात्रै २ खर्ब ६५ अर्ब रुपैयाँ ऋण थपिएसँगै सरकारले तिर्नुपर्ने ऋण १२ खर्ब ७० अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी पुगेको सरकारी आयव्ययको विवरण राख्ने निकाय महालेखा नियन्त्रककाे कार्यालयको तथ्यांकले देखाएको छ ।

सरकारले तिर्नुपर्ने ऋणमध्ये ५१.७० प्रतिशत वैदेशिक र ४९.३० प्रतिशत आन्तरिक छ । चालू आवमा उठाएको ऋण र फिर्ता गरेको ऋण घटाउँदा सरकारले हालसम्म बाह्‍य ऋण ६ अर्ब ६९ अर्ब १४ करोडभन्दा बढी पुर्‍याएको छ भने आन्तरिक ऋण ६ खर्ब ३६ अर्ब १५ करोड रुपैयाँभन्दा बढी पुगेको छ ।

त्यसो त बजेटमा राखिएको लक्ष्यअनुसार आन्तरिक ऋण विगतका वर्षहरूमा नउठाउने गरेको भए पनि चालू आवमा भने राजस्वमा परेको दबाब ८ असारअघि नै लक्ष्यको ९८ प्रतिशत आन्तरिक ऋण सरकारले उठाएको छ । चालू आवमा १ खर्ब ९३ अर्ब रुपैयाँको ऋण उठाउने लक्ष्य राखिएकोमा १ खर्ब ९१ अर्ब रुपैयाँ ऋण उठेको छ भने २ अर्ब रुपैयाँ ऋण उठाउने प्रकियामा सरकार छ । गत आवमा १ खर्ब ७२ अर्ब रुपैयाँको आन्तरिक ऋण उठाउने लक्ष्य राखिएकोमा ९६ अर्ब रुपैयाँ मात्रै उठाइएको थियो ।

आन्तरिक ऋणतर्फ सरकारले चालू आवमा ७ अर्ब ३३ करोड ९४ लाख रुपैयाँ सावाँ भुक्तानी गरेको छ ।

चालू वर्षको ११ महिनाको अवधिमा विदेशबाट सरकारले ७३ अर्ब ६ करोड ९७ लाख रुपैयाँभन्दा बढीको वैदेशिक ऋण लिएको छ भने पहिले लिएको ऋणमा ११ महिनाको अवधिमा ३ अर्ब ३५ करोड ४२ लाख रुपैयाँ भुक्तानी गरेको छ । ७३ अर्ब रुपैयाँ ऋण थपेर ३ अर्ब रुपैयाँ भुक्तानी गरी चालू आवमा वैदेशिक ऋण ६९ अर्ब ५३ रुपैयाँ थपिएको छ ।

११ महिनाको अवधिमा बहुपक्षीय ऋण ५२ अर्ब ३९ करोड ९२ लाख रुपैयाँ र दुईपक्षीय ऋण २० अर्ब ६७ करोड ५ लाख रुपैयाँ आएको छ । त्यस्तै, ११ महिनाको अवधिमा १ अर्ब ८३ करोड ५८ लाख रुपैयाँ बहुपक्षीय र द्वीपक्षीय १ अर्ब ६९ करोड ८३ लाख रुपैयाँ सावाँ तिरिएको छ ।

हरेक व्यक्तिको थाप्लोमा ४२ हजार ऋण

देशको ऋण १२ खर्ब ७० अर्ब रुपैयाँ माथि पुगेसँगै एक नेपालीको भागमा औसत ४२ हजार २ सय ऋण पुगेको छ । तथ्यांक विभागका अनुसार अहिले नेपालकाे जनसंख्या ३ करोडभन्दा बढी पुगेको छ ।

आव २०७३/७४ मा प्रतिव्यक्ति ऋण २४ हजार रुपैयाँ थियो भने आव २०७४/७५ मा ३१ हजार पुगेको थियो । आव २०७५/७६ मा ३५ हजार ५ सय रुपैयाँ ऋण पुगेको थियो । यस हिसाबले पछिल्लो ३ वर्षमा मात्रै एक नेपालीको भागमा १८ हजार ऋण बढेको छ ।

ब्याज तिर्दै सकियो २३ अर्ब रुपैयाँ

सावाँको औसतमा ३ प्रतिशत ब्याज नेपालले तिरेको छ । ११ महिनाको अवधिमा सरकारले ऋणको ब्याजबापत २२ अर्ब ७९ करोड ८८ लाख रुपैयाँ तिर्नका लागि खर्च गरेको छ । यो गत आवसम्ममा ल्याएको ऋणको ब्याजबापतको भुक्तानी हो । गत आवसम्म नेपालको ऋण १० खर्ब ५२ अर्ब ८३ करोड रुपैयाँ थियो ।

चालू वर्ष तिरिएको ब्याजमध्ये बहुपक्षीण ऋणमा २ अर्ब ७८ करोड २ लाख द्वीपक्षीय ऋणमा ७७ करोड ९७ लाख गरी ३ अर्ब ५६ करोड रुपैयाँ ब्याजबापत भुक्तानी भएको छ । तर, आन्तरिक ऋणतर्फ १९ अर्ब २३ करोड ८७ लाख रुपैयाँको ब्याज भुक्तानी भएको छ । आन्तरिक ऋणमा करिब साढे ४ प्रतिशत ब्याज दिएको छ । कोरोना भाइरस र त्यसले अर्थतन्त्रमा देखिएको प्रभावका कारण वैदेशिक ऋणको ब्याज तिर्ने भाखा सारिएका कारण बाह्य ऋणमा कम ब्याज देखिएको छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, असार १७, २०७७ १७:४२