मातृशिशु मृत्युदर १७ प्रतिशत बढ्ने, ४ करोड ७० लाख अनिच्छित गर्भवती

A+ A A-

कोरोना भाइरसको कहरले मानिसको जीवनका हरेक पाटामा असर पारिरहेको छ ।

नेपालमा सामान्य अवस्थामा भन्दा करिब २०० प्रतिशत मातृ मृत्युदर बढेको स्वास्थ्य मन्त्रालयनिकट स्रोत बताउँछ ।

पछिल्ला केही वर्षयता सरदर ८० जना सुत्केरीको मृत्यु हुने गरेकोमा लकडाउन अवधिमा मात्रै ३० जनाभन्दा बढी सुत्केरीको मृत्यु भएको तथ्यांक छ । बच्चा जन्मिएदेखि ४२ दिनसम्म हुने मृत्युलाई मातृ मृत्युदर मानिन्छ ।

नयाँ दिल्लीका बिजेन्द्र सिंह आफ्नी गर्भवती पत्नीलाई सुत्केरी ब्यथा लागेपछि १–१ गरेर ८ वटा अस्पतालमा लैजाँदा पनि कोरोनाका कारण कुनैले भर्ना गर्न मानेनन् । अन्त्यमा १५ घन्टामा उनको मृत्यु भयो ।

पपुवा न्युगिनीमा गर्भवती महिला उपचारका लागि अस्पताल पुगिन् । उनलाई रक्तचापको रोग थियो । तर, कोरोनाकाे डरले भर्ना गर्न अस्पतालले मानेनन् । केही समयमा उनले आँखाको ज्योति गुमाइन् र उनको बच्चा पनि बाँचेन ।

संक्रमणको डरले विश्वमा कतिपय महिलाले अस्पताल जानेभन्दा घरमा नै सुत्केरी हुने निर्णय गरे । जुन निर्णय महिलाका लागि निकै कठिन थियो । हालै बंगलादेशको ढाकामा यस्तो घटना बाहिर आएको छ ।

यसबाट ग्रामीण महिलाहरुले सबैभन्दा बढी समस्याको सामना गर्नुपरेको छ । कोरोनाका कारण सरकारी अस्पतालमा ठाउँ या बेड उपलब्ध छैनन् । यतिसम्म कि सुत्केरीले स्थानीय तहमा पाउने उपचारसमेत पाउन सकेका छैनन् ।

संक्रमणको डरका कारण संसारका केही विशेषज्ञले केही समयका लागि गर्भवती नहुन सल्लाह दिइरहेका छन् । किनकि यस समयमा संक्रमणको डर त छ नै, त्यसमाथि पनि राम्रो उपचारसमेत पाइरहेका छैनन् भने यो समयमा जन्मिएका बच्चाहरू खोपबाट समेत वञ्चित छन् ।

एक अध्ययनअनुसार ९६ प्रतिशत कोरोना संक्रमित महिलामा निमोनियाका लक्षण पाइएका छन् । सेन्टर फर डिजिज कन्ट्रोल एन्ड प्रिभेन्सनले हालै अमेरिकामा कोरोना भाइरस संत्रमित गर्भवती महिलामाथि अनुसन्धान गरेको थियो ।

जसअनुसार ३१ प्रतिशत महिलाले कोरोना भाइरसका कारण अस्पताल भर्ना हुनुपरेको छ ।

जसमध्ये १.५ प्रतिशतलाई आईसीयू र ०.५ प्रतिशतलाई भेन्टिलेटरमा राख्नुपरेको थियो । भारतमा ११ प्रतिशत गर्भवती महिलालाई आईसीयूमा राख्नुपरेको थियो ।

कोरोना भाइरसका कारण महिलाले महिना नपुग्दै बच्चा जन्माउनुपरिरहेको छ । कोरोना संक्रमण फैलिनुअघि ११.६ प्रतिशत महिलाले यसरी महिना नपुगी बच्चा जन्माउने गरेका थिए भने अब यो संख्या बढेर २६ प्रतिशत भएको छ ।

संक्रमित महिलाबाट जन्मिएका बच्चामा समेत कोरोनाको असर देखिइरहेको छ । जन्मको समयमा या त्यो भन्दा पनि सम्पर्कमा आउनाले कतिपय बच्चाहरू संक्रमित भइरहेका छन् ।

युनिसेफको रिपोर्ट अनुसार कोरोना संक्रमणको यो समयमा ११ करोड ६० लाख बच्चा जन्मिएका छन् ।

सामान्य रूपमा प्राकृतिक जन्म लिएका २.७ प्रतिशत बच्चामा कोरोना संक्रमण पाइएको छ भने शल्यक्रियाबाट जन्मिएका ५ प्रतिशत बच्चाहरूमा संक्रमण पाइएको थियो । यसको अर्थ करिब ८ प्रतिशत बच्चाहरू आमाका कारण कोरोना संक्रमित भएका छन् ।

कोरोना भाइरसको असर स्तनपानमा समेत देखिएको छ । संक्रमणको डरका कारण आमाहरूले बच्चालाई स्तनपानसमेत गराइरहेका छैनन् । यसको असर बच्चाको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमतामा समेत पर्न सक्नेछ । यद्यपि सीडीसीले स्तनपान गराउँदा कुनै समस्या नहुने स्पष्ट पारेको छ ।

मिडिया रिपोर्टअनुसार कोरोनाकालमा जन्मिएका ८ प्रतिशत बच्चाहरू रेस्पिरेटरी डिजिजको शिकार भएका छन् । कोरोना भाइरस र लकडाउनका कारण महिलाहरू अनिच्छित गर्भको शिकार भएका छन् ।

राष्ट्रसंघीय जनसंख्या कोषको रिपोर्टअनुसार संसारभरमा ४ करोड ७० लाखभन्दा बढी महिला लकडाउनका कारण अनिच्छित गर्भधारण गर्न बाध्य भएका छन् ।

भारतमा मात्रै २३ लाख महिलाले अनिच्छित गर्भधारण गरेका छन् । यसको कारण भनेको लकडाउनका कारण परिवार नियोजनका साधनहरूको अभाव हुनु नै हो । करिब २ करोड जोडीले लकडाउनका समयमा परिवार नियोजनका अस्थायी साधनको समस्या भोग्नुपरेको छ ।

छिमकी देश भारतमा मात्रै हरेक वर्ष १ करोड ५० लाखले गर्भपतन गराउँछन् । लकडाउनका कारण थप १४ लाख यस्ता घटना वृद्धि हुने अनुमान गरिएको छ ।

जसमध्ये ८ लाखभन्दा बढी असुरक्षित गर्भपतन हुनेछन् भने करिब १८ सय गर्भवतीले ज्यान गुमाउने अनुमान गरिएको छ । संसारभरमा मातृशिशु मृत्युदर करिब १७ प्रतिशत बढ्ने अनुमान छ ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, असार १४, २०७७ १०:४०