डिभी र अमेरिकाले दिएकाे दुःख

A+ A A-

काठमाडौंबाट एउटै जहाजमा आए पनि मैले हङकङ एयरपोर्टमा पहिलोपटक उनलाई देखें । नेपाली लागेर पनि मैले उनीलाई बोलाउने आँट गरिनँ । मंगोलियन मोहोडाका उनी मलिन र उदास देखिन्थे । नजिकै करिब ६ वर्षकी छोरी र करिब तीन वर्षको छोरोलाई सम्हाल्न उनलाई साह्रै सकस परिरहेको थियो ।

उनको शरीरको कपडा अलि मैलो थियो, हप्तौंदेखि निरन्तर लगाएको जस्तो । बच्चालाई कहिले चकलेट दिन्थे, कहिले बोकेर प्लेन देखाउन लैजान्थे । तर, बच्चाहरू झगडा गरिरहन्थे ।

हङकङबाट सिकागोको जहाजका लागि अझै ५ घण्टा प्रतीक्षा गर्नुपर्ने थियो । जहाजका लागि बोर्डिङ हुने गेटको अगाडिपट्टिम पनि सुतिरहेको थिएँ । मेरो छोरा मोबाइलमा पेपा पिग हेरिरहेको थियो । तर ती दुई बच्चा साह्रै रोइरहेका थिए । मेरो चार वर्षीय छोरा भद्र, शालीन र सरल देखिन्थ्यो ।

अझ भनाैं, यात्रा मेरो धेरै सहज थियो । उसलाई मैले एकपटक भनेपछि जे पनि मान्थ्यो । तर, ती दाइले जति भने पनि बच्चाले मान्दैनथे । बरु उल्टै झगडा मात्रै गरिरहेका थिए ।

करिब आधा घण्टा बितिसक्दा पनि दाइ सकी नसकी बच्चा सम्हालिरहेका थिए । बच्चाको आमा भने मैले कतै देखिनँ । सुरुमा म पनि बोलिनँ । झन्डै आधा घण्टासम्म पनि अवस्था नबदलिएपछि म उनी नजिकै पुगे । सामान्य बोलचाल सुरु भयो ।

‘बच्चालाई नसमाती छाडिदिँदा केही सहज पो हुन्छ कि,’ मैले भने ।

उनले त्यसै गरे । दुबै बच्चालाई छाडिदिए । बच्चा दौडेर कहिले एउटा कुनामा कहिले अर्को कुनामा पुग्न थाले । मेरो छोरा भने म नजिकै बसेर मोबाइलमै व्यस्त थियो ।

‘तपाईं एक्लैले बच्चा लिएर हिँड्नुभएको हो ?’ मैले सोधें ।

‘होइन,’ उनले तत्काल जवाफ फर्काए ।

‘अनि भाउजू ?’ नाता लगाएरै सोधें ।

‘भाउजू पनि यही छिन् । पर आराम गरिरहेकी छन्,’ उनले सहजै जवाफ दिए ।

उनी रातभर जहाजमा पनि सुतेका थिएनन् ।

बच्चा दौडिरहेका थिए । सानो बच्चा लड्थ्यो । दाइ दौडिँदै उठाउन जान्थे । फर्केर म नजिकै बस्थे । हामी कुराकानी गथ्र्यौं । हामी लामो समयसम्म गफियाैं ।

उनी चार वर्षअगाडि इलामबाट अध्ययनको सिलसिलामा झापा झरेका रहेछन् । झापामा आएर हाउस वायरिङको काम सिकेका दाइले बिजुलीको सामानको पसल चलाएका रहेछन् ।

करिब आठ वर्ष जति पसल चलाउँदा निकै राम्रो आम्दानी गरेका रहेछन् उनले ।

‘त्यो छोटो समयमा मैले ऋणधन गरेर दमकमा सानो घर, गाउँमा केही खेतसमेत जोडेको थिएँ,’ उनको मुहार चम्किएको थियो ।

पसलबाट मासिक झन्डै १ लाख बराबरको आम्दानी हुँदो रहेछ । श्रीमतीलाई डीभी परेछ । डीभी परेपछि अमेरिकावासी नै भइयो भन्ने कुराले निकै उत्साहित भएछन् । गाउँकै भाइ अमेरिकाको सेन्ट लुइसमा बस्दा रहेछन् । ती भाइसँग सम्पर्क गरेछन् । उनले अमेरिकामा टन्न पैसा भए गाडी र घर किन्न सकिने र जीवन गुणस्तरीय हुने भएकाले सकेसम्म बढी पैसा ल्याउन सल्लाह दिएछन् ।

अमेरिकामा बस्नेले भनेपछि नपत्याउने कुरा पनि भएन । घर किन्ने बेलामा सहकारीबाट लिएको ऋण तिर्ने र बाँकी पैसा अमेरिका लैजान उनले घर बेचेछन् । ऋण तिरेर बचेको पैसा हुन्डीमार्फत अमेरिका पठाएछन् ।

‘हुन्डी भन्ने पनि के थाहा र ? भाइले जसोजसो भन्यो, त्यसैत्यसै गरें,’ उदासी मुद्रामा उनले भने ।

अमेरिका जाने उत्साह तथा खुसीमा पसल पनि आधा सस्तो मूल्यमै बेचिदिएछन् । लगभग नेपालमा भएका जग्गा जमिन बेचबिखन गरेर अमेरिका पसेका दाइले चार वर्षको बीचमा जति पाठ पढे, त्यो कुनै हावर्डको अध्ययनबाट सिक्नेभन्दा कम छैन ।

जीवनमै पहिलोपटक जहाज चढेर अमेरिका भित्रिएका उनको परिवारलाई लिन आउने सहमति भएका गाउँले भाइ ६ घण्टा ढिलो गरी एयरपोर्ट आएछन् ।

‘बाटोको ट्रान्जिटभन्दा गाह्रो भयो त्यो ६ घण्टा बिताउन,’ उनले उदासी मुद्रामै सुनाए ।

त्यसपछि ती भाइले आफ्नो अपार्टमेन्टमा पनि लगेनछन् । उनले पहिले नै खोजिदिएको एउटा अपार्टमेन्टमा लगेर छाडिदिएछन् र उनी आफ्नो काम छ भन्दै निस्किएछन् । न त पकाउने ग्याँस चलाउन राम्रोसँग सिकिएको थियो न त आवश्यक अन्य कुनै सामान नै थियो ।

नेपालबाटै ल्याएको चाउचाउ र सुजीको पिठोमा तीन दिन बिताउँदा पनि ती भाइ आएनन् । आफूले पासपोर्टबाट साट्न मिल्ने जम्मा ३ हजार डलर मात्र साथमा बोकेर आएका ती दाइले ठूलो रकम त ती भाइलाई हुन्डीमार्फत पठाएका थिए ।

त्यो पैसाले अमेरिकामा जीवन सहज हुन्छ र केही समयमा टप्प टप्प डलर टिप्ने सपना बोकेका दाइलाई गाउँले भाइ भेट्नै नआउँदा मनमा चिसो पस्नु स्वाभाविकै थियो । झन् भाइबर र फेसबुकमा जति म्यासेज गरे पनि ती भाइले कुनै रेस्पोन्स नगर्दाको पीडा शब्दमा व्यक्त गर्नै सकिँदैन ।

सुरु भयो, अमेरिका यात्राको काला दिन ।

‘राम्रोसँग भाषा नबुझ्नु र बोल्न नसक्नु त सामान्य नै भयो । कहाँ जाने के गर्ने ? कसरी बाँच्ने ? कसरी भाडा तिर्ने ? के खाने अनि बच्चीलाई के खुवाएर पाल्ने ? म ती दिन कसरी भन्न सक्छु र भाइ ?,’ दाइको आँखामा आँसु टिलपिलाउन थालिहाल्यो ।

म गम्भीरतापूर्वक उनका कुरा सुनिरहेको थिएँ । कुनै जवाफ दिन नसक्ने भएको थिएँ । उनको विगतमा आफूलाई राखेर सोचिरहेको थिएँ । दुःखले दुःखीलाई जहाँ गए पनि छाड्दो रहेनछ । कत्रा सपनासहित अमेरिका भित्रिएका दाइभन्दा अगाडि उनको दुःख एयरपोर्टमा ल्यान्ड गरिसकेको रहेछ, त्यो समयमा ।

अब उनलाई लगभग निधो नै भइसकेको थियो, गाउँले भाइले आफूलाई ठगेको ।

पाँच दिन भाइको आशामा टोलाएका आँखा फेवातालझैं थिए । कयौंचोटि बाँध फुट्यो । कयौंपटक जबर्जस्ती बाँध बाँधे उनले ।

गुन्द्रुक र सुजीको पिठो अनि चाउचाउमा पाँच दिन बिताएपछि अब बाहिर निस्किनु र काम खोज्नुको कुनै विकल्प थिएन । आँट गरेर उनी बाहिर निस्किए । बिस्तारै बिस्तारै हेर्दै हिँड्न थाले । गुगल म्यापबाट विभिन्न लोकेसन खोज्दै अघि बढे । करिब १५ दिन भौंतारिएपछि एउटा जागिर भेटेछन् ।

‘त्यसपछि नयाँ जीवन पाए,’ अलि उज्यालो चेहेरामा दाइले सुनाए, ‘जे भए पनि अब खानै नपाएर मर्दैनौ कि भन्ने लाग्यो ।’

घण्टाको ७ डलरमा उनले काम सुरु गरे । हरेक दिन १४ घण्टा जति काम गरे । नियमित रूपमा मन लगाएर काम गरे ।

‘के काम गरे भन्ने कुराको कुनै अर्थ छैन, जे काम पाए त्यो मेरो जीवनमा सञ्जिवनी बुटी नै बनेर आयो,’ उनले सुनाए ।

चार वर्षको अवधिमा उनले अमेरिकामा सामान्य जीविकोपार्जनको आधार बनाएका छन् । अमेरिका पुगेको अर्को वर्ष उनको सानो छोरा पनि जन्मियो । अहिले श्रीमान् श्रीमती दुवै जनाले पालैपालो बालबच्चा हेर्छन् र पालैपालो काम गर्छन् । बच्चाहरू हुर्किँदै छन् ।

यति सबै सुनिसक्दा पनि मेरो मनमा ती भाइलाई भेटे कि भेटेनन् ? पैसा के भयो होला ? भन्नेमा बढी ध्यान थियो ।

‘भाइलाई पछि भेट्नुभएन ?’ मैले सोधे ।

‘अहँ, कहिल्यै भेटिनँ । गाउँतिर खोजी गर्दा पनि ऊबारे कसैले केही भनेन । फेसबुकमा मलाई ब्लक गरिदिएछ,’ उनले लामो श्वास तान्दै भने, ‘ती भाइ सेन्ट लुइस छाडेर अर्कै सहर गइसक्यो होला । सेन्ट लुइसमा हुने नेपालीको भेलामा पनि मैले कहिल्यै उसलाई भेटेको छैन ।’

‘कति पैसा खाएर गयो त दाइ ?’ मैले सोधें ।

‘कति भनौं भाइ ? त्यति पैसा चार वर्ष अमेरिकामा बस्दा पनि मैले जोगाउन सकेको छैन,’ उनले भने ।

‘अनि अमेरिकाले तपाईंलाई के दियो त ?’ मैले सोधें ।

‘के दिनु भाइ । अमेरिका आउने खुसियालीमा दमकमा बेचेको घर फेरि किन्नुप¥यो भने अमेरिकामा १० वर्षमा जोगाउने पैसाले पनि नभ्याउला जस्तो भएछ,’ उनले भने ।

कुराकानीकै क्रममा उनको सानो छोरा दौडिँदै गर्दा लड्यो । रुन थाल्यो । दाइ छोरो उठाउन दौडिँदै त्यता गए । म सिकागो उड्न तयारी हुँदै गरेको जहाजलाई हेरेर टोलाइरहें । विदेशको सफलता देख्नेहरू धेरै छन् । विदेशमा मात्र सम्भावना छ भन्ने बुझाइमा हराउनेको संख्या नेपालमा झन् धेरै छ ।

कति नेपाली ‘दाइ’को मनमा यस्तै पीडाको आँधीबेहरी होला ? कसलाई के थाहा अनि के वास्ता ?
[email protected]

प्रकाशित मिति: आइतबार, चैत २४, २०७५ ०१:१४