विदेशबाट फर्किएका कामदारको गुनासो : जाँदा म्यानपावरले ठग्यो, फर्कंदा सरकारले

विदेशबाट फर्किएका कामदारको गुनासो : जाँदा म्यानपावरले ठग्यो, फर्कंदा सरकारले

A+ A A-

कोरोना भाइरसका कारण वैदेशिक रोजगारीमा कार्यरत कामदार समस्या र अलपत्र परेर स्वदेश फर्किरहेका छन् ।

रोजगारीबाट फर्किएका कामदार संकटको समयमा स्वदेश फर्कंन पाउँदा खुसी छन् । तर, उनीहरू सरकारले पैसा लिएर उद्धार गरेको प्रति भने दुःखी पनि छन् । वैदेशिक रोजगारीमा जाँदा म्यानपावर कम्पनीले सरकारले तोकेभन्दा धेरै गुणा पैसा लिएर मात्र पठाउँछन् ।

रामेछापका सन्तोष कार्की १४ महिनाअघि रोजगारीका लागि यूएईको फ्रुट उत्पादन कम्पनीमा गएका थिए । कार्कीले यूएई जाँदा म्यानपावर कम्पनीलाई १ लाख ८० हजार रुपैयाँ तिरेर गएको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा भेटिएका कार्कीले जानकारी दिए ।

कार्कीले यूएई गएको ७ महिनाभित्र मात्र विदेश गएको ऋण बल्ल तिरेर बचत गर्न थालेपछि कोरोना भाइरसको महामारीका कारण स्वदेश फर्कन बाध्य भएएको बताए ।

‘विदेश ऋण काढेर गएको थिए । वैदेशिक रोजगारीमा जानुअघि नै २ लाख ५० हजार ऋण लागेको थियो । त्यो ऋण पनि तिर्ने नसकी फर्किए । वैदेशिक रोजगारीमा जाँदा म्यानपावर कम्पनीले र फर्कंदा सरकारलाई पैसा तिरेर आए,’ उनले भने, ‘कमाउन गएको उल्टो ऋण लागेर फर्किएको छु । नेपालमा रोजगारी र केही गर्न पाइन भने छोराछोरी पढाउनसक्ने अवस्था छैन । रामेछापमा भएको खेतीमा उत्पादन हुँदैन । फेरि परिवार पाल्न विदेशिनुपर्ने अवस्था छ ।’

सरकारले उद्धार गरेर स्वदेश ल्याउँदा जहाज खर्च लिएकोमा उनी निकै दुःखी छन् । त्यस्तै, दार्चुलाका सञ्जीव सार्की वैदेशिक रोजगारीमा गएको ९ महिनापछि कोरोनाका कारण कतारबाट आफ्नै खर्चमा फर्किए । रोजगारीका लागि कतार जाँदा म्यानपावर कम्पनीलाई १ लाख ३० हजार तिरेर गएको सार्कीले बताए । ‘श्रम गर्नेलाई जता गए पनि समस्या भोग्नुपर्ने रहेछ । वैदेशिक रोजगारीमा जाँदा म्यानपावरले झुक्याएर सरकारले तोकेभन्दा धेरै गुणा पैसा लिन्छन् । कोरोना कारण रोजगारी गुमाएर स्वदेश फर्किँदा सरकारले समेत पैसा लिएर मात्र उद्धार गर्‍यो,’ उनले भने, ‘देशभित्र रोजगारी पाइँदैन । रोजगारीका लागि विदेश नगएर कता जाऊँ ? परिवार र पेट पाल्नैपर्छ । हामीजस्ता कामदारलाई सरकार र म्यानपावर दुवैले मिलाएर ठग्छन् ।’ भोकै पेट र परिवार पाल्न श्रम गर्ने कामदारलाई कसैले संरक्षण नगर्ने उनको आरोप छ ।

यस्तै, इलामका भुवन अधिकारी यूएई सुरक्षा गार्डमा जाँदा म्यानपावर कम्पनीलाई ३ लाख ८० हजार तिरेर गएको बताउँछन् । विमानस्थलमा भेटिएका अधिकारीले समेत ऋण नतिरी कोरोनाका कारण स्वदेश फर्किन बाध्य भएको बताए । ‘वैदेशिक रोजगारीमा जाँदा लागेको ऋण तिर्न बाँकी थियो । कोरोनाले रोजगादाता कम्पनी बन्द भयो । २ महिना २१ दिन कम्पनीको एउटा सामान्य कोठामा सुतेर फर्किए,’ उनले भने, ‘कोरोनाका कारण समस्या र अलपत्र परेका कामदारलाई सरकारले नै उद्धार गर्छ भन्ने ठूलो आश थियो । तर, आफ्नै पैसा तिरेर फर्किनुपर्‍यो । राज्यले केही गरेन झन् रोजगारदाता देशले के गर्छ । रोजगारदाता देशलाई कामसँग मात्र मतलब छ ।’

सरकारले वैदेशिक रोजगारीबाट रोजगारी गुमाएर स्वदेश फर्किएका कामदारलाई कृषि गर्न ऋण दिए पुन वैदेशिक रोजगारीमा नजान्ने उनको भनाइ छ । कोेरोना भाइरसका कारण धेरै नेपाली यूएईमा समस्यामा परेर स्वदेश फर्कन बाटो कुरेर बसिरहेको अधिकारीले जानकारी दिए ।

उनीहरू त विमानस्थलमा भेटिएका प्रतिनिधि पात्र मात्र हुन् । उनीहरू जस्ता वैदेशिक रोजगारीमा गएका धेरै कामदार कोरोनाका कारण करार अवधि नसकी र विदेश जाँदा लागेको ऋण नतिरी फर्कन बाध्य छन् ।

सरकारले खाडीका देश र मलेसिया जाने कामदारका हकमा फ्रि भिसा र फ्रि टिकट ५ वर्षअघि नै लागू गरेको थियो । तर, यी देश जाने कामदारले भने सरकारले लागू गरेको फ्रि-भिसा र फ्रि-टिकटको लाभ लिन पाएका छैनन् । खाडीका देश र मलेसिया रोजगारीमा जाने कामदारसँग म्यानपावर कम्पनी ठूलो रकम लिएर मात्र पठाउँछन् ।

सरकारले २०७२ सालदेखि लागू गरेको फ्रि-भिसा र फ्रि-टिकट नारा मात्र सीमित छ । खाडीका देश र मलेसिया जाने कामदारसँग म्यानपावर कम्पनीले देशअनुसार ८० हजारदेखि ४ लाखसम्म लिएको उजुरी वैदेशिक रोजगारी विभाग पर्ने गरेको छ ।

वैदेशिक रोजगारीको खोजीमा रहेका र विदेशमा समस्या परेर फर्किएका कामदारले म्यानपावरले ठूलो रकम लिएर पठाएको मासिक २ सयभन्दा धेरै उजुरी विभाग पर्ने गरेको छ ।

खाडीका देश र मलेसिया नेपालबाट ९० प्रतिशत रोजगारीका लागि जाने गरेका छन् । यी देश म्यानपावरले कामदार पठाउँदै आएका छन् ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, असार ९, २०७७ १०:१६