कोरोनाका कारण विदेशमा अलपत्र नागरिककाे उद्धारका नाममा व्यापार

A+ A A-

सरकारले कोरोना भाइरसका कारण विदेशमा अलपत्र नागरिक उद्धार गर्ने विषयमा धेरै छलफल गरेर निर्णय गरेको थियो । विदेशबाट उद्धार गर्ने भनिएका नागरिक आफ्नै खर्चमा स्वदेश फर्किदै छन् । कोरोना भाइरसका कारण स्वदेश फर्कन चाहने नागरिकले सम्पूर्ण खर्च आफू नै ब्यहोर्दै छन् । कोरोनाका कारण विदेशमा अलपत्र नागरिककाे उद्धार गर्दा सरकारको भूमिका भने सहजकर्ताको जस्ताे मात्र देखिएको छ ।

सरकारले आगामी ११ असारसम्म विभिन्न मुलुकबाट करिब २४ हजार नेपाली नागरिक उद्धार गर्ने कार्यसूची सार्वजनिक गरेको छ । विदेशमा अलपत्र परेका नेपाली नागरिकलाई सरकारले २ साताअघि देखि नै फर्काउन थालेको थियो । गत बिहीबार एयर जजिरा पहिलो उडानमा १ सय ५० र दोस्रो उडानमा १ सय ४९ नागरिक फर्किसकेका छन् ।

शुक्रबार पनि एयर जजिराको १ उडानबाट ३ बालबालिकासहित १ सय ४९ महिला नेपाल फर्किएका छन् । उनीहरू कुवेत सरकारको खर्चले स्वदेश फर्किएका थिए । अघिल्लो साता यूएई र बर्माबाट २ सय २ जना स्वदेश फर्किएका थिए ।

अफगानस्तिानबाट आइतबार १८ जना स्वदेश फर्किएका थिए भने आइतबार नै बंगलादेशबाट पनि २ सय ५८ जना अध्ययनका लागि गएका विद्यार्थी नेपाल एयरलाइन्समार्फत् स्वदेश फर्किएको अन्तर्राष्ट्रिय त्रिभुवन विमानस्थलले जानकारी दिएको दिएको छ ।

यूएई र कुवेतबाट फर्किएका नागरिकलाई भने त्यहाँको सरकारले आफनो खर्चमा पठाएको थियो । अन्य देशबाट आएका नागरिकले भने आफ्नै खर्चमा स्वदेश फर्किएका छन् ।

उद्धारको प्रतिक्षामा रहेका नागरिकसँग दोब्बर भाडा

सरकारले कोरोना भाइरसका कारण विदेशमा अलपत्र अवस्था बसेका नेपाली नागरिकलाई स्वदेश फर्काउँदा सामान्य अवस्थाभन्दा दोब्बर भाडादर तोेकेको छ । जसका कारण पैसा नभएका अलपत्र नागरिक फर्कन समस्या भइरहेको गुनासो सामाजिक सञ्जालमा पोख्न थालेका छन् ।

मलेसियाबाट कोरोनाका कारण नेपाल फर्कन चाहने नेपाली नागरिकले ३ सय ७२ अमेरिकी डलर तिर्नुपर्ने छ । सामान्य समयमा एकतर्फी खर्च २ सय ९० डलर मात्र खर्च पर्ने गरेको थियो । यसैगरी, यूएईबाट नेपाल फर्कन नागरिक ३ सय ६० डलर हवाई खर्च ब्यहोर्नुपर्छ ।

सामान्य अवस्थामा ३ सय ५० डलरसम्म खर्च लाग्ने गरेको थियो । यस्तै, साउदीका दमामको ४ सय ६५ र जेद्दाको ५ सय ९० डलर हवाइ खर्च तिर्नुपर्ने भएको छ । सामान्य समयमा ४ सय डलरसम्म हवाई खर्च थियो । साउदी अरब जेदाह ६ सय ७० डलर खर्च सरकारले तोकेको छ । यहाँबाट सामान्य अवस्थामा ५ सय डलरभन्दा कममा उडान हुन्थ्यो ।

ओमान, ३ सय ६८ डलर, बहराइनबाट फर्किने यात्रुले ३ सय ९२ डलरमा हवाइ खर्च ब्यहोर्नुपर्ने भएको छ । कुवेतबाट ४ सय १० डलर, जोर्डनको ६ सय ७५ डलर र साइप्रसबाट ७ सय ३० डलर तिर्नुपर्ने भएको छ । यी देशमा प्राय नेपाली रोजगारीका लागि जाने गरेका छन् । नारिता, जापान ९ सय ३५ डलर, हिथ्रो (युके) १ हजार ३ सय ५० डलर, फ्र्यांकफर्ट (जर्मनी) १ हजार २ सय ५५ डलर, बैंकक, थाइल्यान्ड ३ सय ९० डलर, ढाका, बंगलादेश १ सय ६५, कम्बोडिया ४००, सुडान ९ सय ४०, माले, माल्दिभ्स ५ सय ५, हङकङ ५ सय ५०, दिल्ली २ सय ५, मुम्बई ३ सय १० र बेंग्लोर ३ सय ३५ भाडादर सरकारले तोकेको छ । सामान्य अवस्था यी स्थानदेखि १ सय ५० डलरभन्दा कममा नेपाल उडान भर्ने गरिएको एसोसिएसन अफ टुर एण्ड ट्राभल एजेन्ट्स (नाट्टा)ले जनाएको छ ।

सरकारले ६२ हजार भाडा तोकेको अवस्थामा ओमानको दूतावासले सलाम एयरमार्फत ३४ हजार रुपैयाँमा नै कामदार स्वदेश फकाउन सक्ने विज्ञप्ती निकालेको थियो । दूतावासको विज्ञप्तीमा ले सरकारले तोकेकोभन्दा आधा सस्तोमै चार्टर्ड उडान भर्ने जनाइएको थियो ।

यस्तै, अन्य देशबाट स्वदेश फर्कन चाहने नागरिकले समेत दोब्बर भाडा तिरेर आउनुपर्ने बाध्यता छ । ओमानको दूतावासले विज्ञप्ती जारी गरेपछि सरकारले उद्धारका नाममा दोब्बर भाडा नागरिकसँग लिन लागेको तथ्य खुलेको थियो । यस्तै, अन्य देशबाट उद्धार गर्ने नागरिक हकमा पनि सरकारले सामान्य समयमा भन्दा दोब्बर भाडा चार्टर गर्दा तोकेको नेपाल एसोसिएसन अफ टुर एण्ड ट्राभल एजेन्ट्स (नाट्टा)ले आरोप लगाउन थालेको छ । लकडाउन खुलेपछि चार्टरकै भाडादर एयरलाइन्सले जाहाजको हवाइ भाडा बढाउने नाट्टाले जनाएको छ ।

कोरोना भाइरसका कारण विदेशमा अलपत्र परेका नागरिक चार्टर गरेर उडान भर्नुपर्ने भएकाले केही देशका हकमा भाडा महँगो पर्ने गएको संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालय प्रवक्ता रुद्रसिंह तामाङले जानकारी दिए । सरकारले सकेसम्म कम भाडादरमै ल्याउन विषयमा छलफल गरिरहेको उनको भनाइ छ ।

२ एयरलाइन्सको ५१ करोडको व्यापार

नेपाल वायुसेवा निगमका २ वटा २३ उडान भर्दै छन् । न्यरोबडी र वाइडबडी जाहाजले ३९ करोड २५ लाख भाडा उद्धार गर्ने नागरिक उठाउँदै छन् । यसैगरी, हिमालय एयरलाइन्सले १९ उडान भर्ने जिम्मा पाएको छ । पहिलो चरणमा २४ हजार नागरिकको उद्धारमै ५१ करोड २१ लाखको २ वटा एयरलाइन्सले व्यापार गदैछन् । हिमालय एयरलाइन्सले मात्र विदेशबाट नागरिक उद्धार गर्दा करिब १२ करोडको व्यापार गर्दै छ ।

कमाई छ तिरेर आउँछन्ः श्रममन्त्री यादव

विदेशमा रहेका नागरिकसँग स्वदेश फर्किनका लागि खर्च गर्नेसक्ने क्षमता भएको श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्री रामेश्वर राय यादवले बताएका छन् । मन्त्री यादव पछिल्लो समय विभिन्न सञ्चारमाध्यममा विदेशमा कोरोनाका कारण अलपत्र परेका नागरिकसँग सरकारले तोकेको भाडा तिरेर फर्कनसक्ने अवस्था भएको बताइरहेका छन् । श्रमिकका समस्या नै हेदै आएका मन्त्रालयका मन्त्रीले यस्तो अभिव्यक्ति दिएपछि विदेशमा कोरोना भाइरसका कारण अलपत्र परेका कामदारले सामाजिक सञ्जालमा आक्रोश व्यक्त गर्ने थालेका छन् ।

मन्त्री यादवमाथि श्रमिकका समस्याप्रति केन्द्रीत भएर काम नगरेको विदेशमा कार्यरत श्रमिकले आरोप लगाइरहेका छन् । कोरोनाका कारण विदेशमा हजारौँ श्रमिक समस्यामा पर्दासमेत सान्तवाना नदिएको श्रम मन्त्री यादवमाथि कामदारले सामाजिक सञ्जालमार्फत् आरोप लगाइरहेका छन् । मन्त्री यादवले भने विदेशमा कोरोनाका कारण अलपत्र नागरिकले पैसा तिरेर फर्कन सक्ने बताइरहेका छन् । विदेशमा रहेका श्रमिक उद्धार गर्ने जिम्मा पर्यटन र परराष्ट्र लिएका कारण यो विषयमा श्रम मन्त्रालय जवाफदेहता नुहने उनले बताउँदै आएका छन् ।

रोजगारीका लागि आएका कतिपय कामदार हवाइ खर्च तिरेर फर्कन सक्ने अवस्थामा नभएको विभिन्न देशका कुटनीतिक नियोगले परराष्ट्र मन्त्रालयमा जानकारी गराइरहेको पाइएको छ । कतिपय देशबाट स्वदेश फर्कनुपर्ने कामदारसँग खान/बस्न समस्या भइरहेका बेला आफ्नै पैसा तिरेर फर्कन नसक्ने दूतावासले बताइरहेका छन् । तर, मन्त्रालयले यस्ता श्रमिकका समस्या समाधान गर्ने ध्यान नदिएको कामदारको गुनासो छ । हाल वैदेशिक रोजगारीमा कार्यरत करिब ९ लाख नागरिक स्वदेश फर्कन चाहेको परराष्ट्र मन्त्रालयले जनाएको छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, असार १, २०७७ ०८:३३