विदेशबाट २ सातामा ३७ हजारकाे उद्धार गर्नुपर्ने, २ हजार राख्न क्वारेन्टाइन तयार भएन

विदेशबाट २ सातामा ३७ हजारकाे उद्धार गर्नुपर्ने, २ हजार राख्न क्वारेन्टाइन तयार भएन

A+ A A-

सरकारले भाेलि शुक्रबारदेखि कोरोना भाइरसका कारण विदेशमा अलपत्र नागरिककाे उद्धार गर्ने कार्य सुरु गर्ने भएको छ । पहिलो चरणमा बर्मा र यूएईबाट १ सय ९६ जना नेपालीकाे उद्धार गर्ने तयारी भइरहेको परराष्ट्र मन्त्रालयले जनाएको छ, जसका लागि सम्बन्धित देशका सरकारसँग छलफल भइरहेको छ ।

यूएईबाट १ सय ७० र बर्माबाट २६ जना नेपाली नागरिककाे उद्धारका लागि उडान गर्न नेपाल एयरलाइन्स र हिमालय एयरलाइन्सलाई संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयले तयारी अवस्थामा बस्न निर्देशन दिएको छ ।

१७ जेठमा कोरोना भाइरस रोकथाम, नियन्त्रण र उपचारसम्बन्धी उच्चस्तरीय समन्वय समितिको बैठकले नेपाली नागरिकहरूलाई स्वदेश ल्याउनेसम्बन्धी कार्य याेजना २०७७ पारित गर्दै १० दिनभित्र विभिन्न देशमा रहेका करिब २३ हजार नेपाली नागरिकलाई नेपाल ल्याउने निर्णय गरेको थियो ।

तर, परराष्ट्र मन्त्रालयले प्रधानमन्त्री कार्यालयमा बुझाएको तथ्यांकमा २ साताभित्र ३७ हजार नागरिककाे उद्धार गर्नुपर्ने बताइएको छ । जसका आधारमा परराष्ट्र मन्त्रालयले २ साताभित्र ३ हजार विदेशबाट नागरिक उद्धारका लागि विभिन्न एयरलाइन्ससँग सहमति गर्ने जिम्मा संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयलाई दिएको थियो । सोहीअनुसार पर्यटन मन्त्रालयले नेपाल र हिमालय एयरलाइन्सलाई तयारीमा बस्न निर्देशन दिएको छ ।

वैदेशिक रोजगारीका लागि गएका कामदार करार अवधि सकिएर रोजगारी गुमाएका, कोरोनाबाहेक अन्य स्वास्थ्यको दृष्टिकोणले अस्वस्थ भई उपचाररत, गर्भवती महिला (अवस्था हेरेर), सुत्केरी तथा बालबालिका, ज्येष्ठ नागरिक र रोजगारीका क्रममा अपाङ्गता भएका व्यक्तिलाई पहिलो चरणमा नेपाल ल्याउन कार्यविधि बनेको छ ।

यसैगरी, कोरोनाबाहेक गम्भीर स्वास्थ्य समस्या भएका, सुत्केरी तथा गर्भवती महिला, बालबालिका, ज्येष्ठ नागरिक, अध्ययन तथा तालिममा गएर अड्किएका सरकारी कर्मचारी, अध्ययन सकिएका विद्यार्थीहरू तथा कलेज बन्द भएर वा संक्रमणका कारण फर्किनुपर्ने अवस्थामा पुगेका विद्यार्थीहरू, पारिवारिक पुनर्मिलनका लागि गएका, पर्यटक तथा व्यापारिक भिसामा गएर अड्किएकाहरूलाई पनि पहिलो चरणमा उद्धार गर्ने कोरोना रोकथाम तथा नियन्त्रण उच्चस्तरीय समन्वय समितिले जनाएको छ ।

सरकारले यसअघि नै विदेशमा अति नै समस्यामा परेका नेपालीलाई पहिलो चरणमा उद्धार गर्ने निर्णय गरिसकेको छ । खाडी, मलेसिया र अरु देशमा रहेका नेपाली दूतावासले फर्कने नेपालीको विवरण संकलन र समन्वयको काम गरिरहेका छन् । कोरोना भाइरसका कारण अलपत्र नेपाली नेपाल र हिमालय एयरलाइन्सकाे उडानबाट ल्याउने जनाइएको छ ।

क्वारेन्टाइनका विषयमा मन्त्रालयबीच हानाथाप

सरकारले प्रत्येक दिन ३ हजार ५ सय जनाकाे दरले भारत र अन्य देशमा कोरोना भाइरसका कारण अलपत्र परेका नेपाली नागरिकको उद्धार गर्ने गृहकार्य पूरा गरेको परराष्ट्र मन्त्रालयले जनाएको छ । तर, उद्धार गरेर ल्याइएका कामदार व्यवस्थापन गर्ने क्वारेन्टाइन नभएका कारण समस्या भइरहेको परराष्ट्र मन्त्रालयका एक कर्मचारीले बताए ।

विदेशबाट उद्धार गरेर ल्याएका २ हजार जना राख्ने क्वारेन्टाइन अहिलेसम्म निश्चित नभएको ती कर्मचारीले जानकारी दिए । उनले भने, 'विदेशबाट उद्धार गरेर ल्याएर मात्र भएन, यहाँ क्वारेन्टाइनकाे व्यवस्थापन पनि त गर्नुपर्‍याे नि ।'

क्वारेन्टाइन, खानबस्न र अन्य तयारीविना फर्काउँदा समस्या जटिल बन्ने परराष्ट्र मन्त्रालयको बुझाइ छ ।

सरकारले पर्यटन, उद्योग र उद्योग मन्त्रालयलाई क्वारेन्टाइन व्यवस्थापन गर्ने जिम्मा दिएको थियो । पर्यटन मन्त्रालयले कोरोना भाइरस सुरु भएदेखि क्वारेन्टाइनका लागि खटिए पनि अहिलेसम्म व्यवस्थापन गर्न नसकेको उद्योग मन्त्रालयकाे आरोप छ ।

पछिल्लो समय तीन मन्त्रालयबीच कोरोनाका कारण विदेशबाट उद्धार गरिएका नागरिकको क्वारेन्टाइन राख्ने कामको जस कसले पाउने भन्ने हानाथाप भइरहेको श्रम मन्त्रालयका एक कर्मचारीले बताए । उद्योग, परराष्ट्र, पर्यटन र श्रम मन्त्रालयले प्रधानमन्त्री कार्यालयमा उद्धार गर्ने नागरिकलाई राख्ने क्वारेन्टाइन र अन्य विषयमा फरकफरक रिपोर्टसँग समेत बुझाउँदा समस्या भइरहेको ती कमचारीले जानकारी दिए ।

विदेशबाट उद्धार गरिएका नागरिकलाई राख्न क्वारेन्टाइन, खान बस्न र अन्य विषयमा सुविधा नभएको भन्दै संघीय, प्रदेश र स्थानीय तहले तत्काल उद्धार गरिएका नागरिककाे जिम्मा लिन अस्वीकार गरिरहेका छन् ।

क्वारेन्टाइन प्रदेशस्तरका नागरिक राख्ने

प्रदेश १ का लागि सूर्यविनायक नगरपालिका– ५ स्थित इम्पेरियल बैंकेट र प्रदेश २ का लागि मध्यपुर थिमि नगरपालिका– ४ स्थित होटल हेरिटेज पार्टी प्यालेसलाई क्वारेन्टाइन बनाएर राख्ने भनिएको छ । यस्तै, कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशकालाई ललितपुरमा राख्न क्वारेन्टाइन खोजी कार्य जारी रहेको बताइएकाे छ ।

धेरै उद्धार गरिएका नागरिकलाई मानभवनको डिलाइट पार्टी भन्यू, धोवीघाटको सिद्धार्थ कटेज र ग्वार्काेको मण्डला पार्टी प्यालेसमा राख्ने तयारी भएको पर्यटन फोकस पर्सनले जानकारी दिए । तर, यी स्थानमा तत्काल २ हजारभन्दा धेरै उद्धार गरिएका नागरिक राख्न नमिल्ने परराष्ट्र मन्त्रालय स्रोतले जनाएको छ । विदेशबाट उद्धार गरिएका नागरिक फरकफरक ठाउँमा राख्नुपर्ने भएकाले अहिले तोकिएको स्थानमा अनुमानित २ हजारभन्दा धेरै राख्न नसकिने उनको भनाइ छ ।

सरकारको तथ्यांकभन्दा तेब्बर स्वदेश फर्किन फाराम

सरकारले यसअघि नै विदेशमा अति नै समस्यामा परेका नेपालीलाई पहिलो चरणमा उद्धार गर्ने निर्णय गरिसकेको छ । खाडी, मलेसिया र अरु देशमा रहेका नेपाली दूतावासले फर्कने नेपालीको विवरण संकलन र समन्वयको काम गरिरहेका छन् । शुक्रबार बर्मामा रहेका २६ जना नेपालीलाई स्वदेश फर्काउने तयारी भएको मन्त्रालयले जनाएको छ ।

काम नभएर अलपत्र अवस्थामा रहेका नेपाली श्रमिकलाई नेपाली दूतावासको पहल र बर्माको सरकारको सहयोगमा नेपाल फर्काउन लागिएको हो । यस्तै यूएईबाट १ सय ७० जना शुक्रबार ल्याउन तयारी भइरहेको यूएईस्थित नेपाली दूतावासले जनाएको छ । यूएईमा २१ हजार नेपालीले स्वदेश फर्कनका लागि दूतावासमा आफ्नो विवरण टिपाएका छन् । जसमध्ये १८ हजार ७ सय ७२ जनाले स्वदेश फर्कन इच्छा राखेकाे दूतावासले जनाएको छ ।

मलेसिया २३ हजारले स्वदेश फर्कन फाराम भरेको मलेसियास्थित नेपाली दूतावासले जनाएको छ । जसमा ७ हजार आममाफी पाएका कामदार रहेको दूतावासले जनाएको छ । उनीहरूलाई फकाउनैपर्ने दूतावासले जनाएको छ । कुवेतमा ५ हजारभन्दा धेरै नेपालीले स्वदेश फर्कन फाराम भरेको कुवेतस्थित नेपाली दूतावासले बताएको छ । जसमा ३ हजार ७ सय अवैध कामदार रहेकाले फर्काउनैपर्ने अवस्था रहेकाे दूतावासले जनाएको छ । यस्तै, कतारबाट १७ हजारले स्वदेश फर्कन आवेदन भरेको कतारस्थित नेपाली दूतावासले जनाएकाे छ । जसमा ६ हजार फर्काउनैपर्ने अवस्थाका नेपाली रहेकाे दूतावासले जनाएको छ ।

यसैगरी, बहराइनबाट ७ हजार नेपालीले स्वदेश फर्कन फाराम भरेको बहारइनस्थित नेपाली दूतावासले जनाएको छ । जसमा ३ हजार फर्काउनुपर्ने अवस्थाका रहेकाे दूतावासले परराष्ट्र मन्त्रालयलाई जानकारी गराएको छ । ओमानबाट ३ हजार, अस्ट्रेलियाबाट १ हजार ६, जापानबाट २ हजार २ सय, कोरियाबाट १ हजार २ सय, युरोपका देश र अफ्रिकी देशको तंथ्याक पनि लिइरहेको परराष्ट्र मन्त्रालयले जनाएको छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, जेठ २२, २०७७ १९:०२