बालबालिका डराउदैनन् ? होसियार ! अटिजम हुनसक्छ

A+ A A-

बालबालिका परिवारका सदस्य र आफन्तसँग घुलमिल हुन रूचाइरहेका छैनन् ? असामान्य क्रियाकलाप छ ? यो अटिजमको लक्षण हो ।

मानिसको शारीरिक विकाससँगै बौद्धिक विकास हुन्छ । हिडडुल गर्ने, सञ्चारको सीपलाई प्रयोग गर्ने, सामाजिक व्यवहारहरू सिक्दै जान्छ । तर अटिजम भएका बालबालिकाको शारीरिक अवस्था सामान्य भएर पनि सामाजिक सीप सिक्ने क्षमता कम अनुभव भइरहेको छ भने पनि अटिजम भएको हुनसक्छ ।

अटिजम केयर नेपालकी अध्यक्ष डा. सुनिता मलेखुका अनुसार बालबालिकामा यस्तो व्यवहार र अवस्था देखिए दैनिक व्यवहार, आचरणसम्बन्धी विशेष थेरापीको आवश्यकता पर्छ । किनकी अटिजमको सुरुवात नै बाल्य अवस्थाबाट हुन्छ ।

के हो अटिजम ?

अटिजम भएका बालबालिकालाई ‘रोगी’ भन्ने प्रचलन छ । तर यो रोग नभई मस्तिष्क विकासमा उत्पन्न हुने एक किसिमको जन्मजात विशेष अवस्था हो ।

अटिजम केयर नेपालकी अध्यक्ष डा. सुनिताका अनुसार अटिजम भएका व्यक्तिको शारीरिक अवस्था राम्रो भएपनि उमेर अनुसार भाषागत संरचनाको विकास हुदैन । उनका अनुसार आँखा जुधाएर बोल्न नसक्नु, एउटै उमेर समुहका व्यक्तिसँग पनि घुलमिल हुन नसक्नु अटिजमका लक्षण हुन् ।

बालबालिकामा डराउनु पर्ने कुरामा नडराउने, कुनैपनि बस्तु घुमाईरहने, बिना कारण रुने कराउने, घाउ तथा दुखाईलाई वास्ता नगर्ने, सामान्य शिक्षण विधिबाट नसिक्नेजस्ता क्रियाकलाप छ भने त्यो अटिजम हो । कतिपय चिकित्सक अटिजमको अवस्थालाई अपाङ्गताका रुपमा व्याख्या गर्छन भने कतिपयले यो अवस्थालाई असामान्य अवस्था भन्छन् ।

किन हुन्छ ?

छोरीलाई भन्दा छोरामा पाँच गुणा बढी अटिजम देखिने गरेको अमेरिकामा गरिएको एक अध्ययन तथ्यांकले देखाएको छ । अटिजमको आधार बंशाणुगतलाई मानिएपनि अझैसम्म मुख्य कारण भने पत्ता लाग्न नसकेको डा. सुनिता बताउँछिन् ।

कसरी चिन्ने ?

औंलाले संकेत गर्ने । चिनेको आवाज सुन्दा टाउको फर्काउने । चिन्ने व्यक्तिसँग आँखा जुध्दा मुसुक्क हाँस्नेजस्ता सञ्चार गर्ने सीपको विकास भएको छैन भने बालबालिकामा अटिजम भएको हुनसक्छ । बच्चा जन्मेको १८ महिना देखि ३ वर्षसम्म अटिजमको पहिचान गर्न सकिन्छ ।

अटिजमको यस्ता लक्षण देखिए थेरापीको आवश्यकता पर्छ । अटिजम भएका बालबालिकालाई सञ्चार गर्न, सामाजिक व्यवहार गर्न, विभिन्न थेरापी र खेलका माध्यमद्वारा सिकाइने डा. सुनिता बताउँछिन् ।

अभिभावकले के गर्ने ?

बालबालिकाका लागि अभिभावक नै पहिलो गुरु हो । त्यसैले अभिभावकले अटिजम भएका बालबालिकालाई कसरी जीवन सहज बनाइदिने भन्ने बारेमा तालिम लिनुपर्ने अटिजम केयर नेपालकी सचिव निलम गौतम बताउँछिन् ।

बालबालिकालाई घरका विभिन्न परिस्थितिमा, वातावरण सुहाँउदा खेल खेल्दै थेरापी दिंदा सबैभन्दा लाभदायक देखिएको अभिभावकहरुको अनुभव छ । अटिजम भएका बालबालिकालाई अरुको साहारा चाहिने भएकोले उनीहरुको भविष्य अन्यौल बनेकोमा अभिभावकको वढी चिन्ता हुनेगरेको डा. निलमको अनुभव छ ।

अहिलेसम्म ३५ जिल्लाका अभिभावकले अटिजम केयर नेपालबाट अटिजम उपचार पद्धतिबारे ज्ञान लिइसकेको संस्थाको भनाइ छ ।

नेपालमा तीन लाख व्यक्तिमा अटिजम भएको हुनसक्ने अटिजम केयर नेपाल सोसाइटीको अनुमान छ । प्रत्येक ६९ बालबालिकामध्ये १ जनामा अटिजम देखिने गरेको अटिजम केयर नेपालले जनाएको छ ।

अटिजम भएका बालबालिकाको यकिन तथ्यांक सोसाइटीसँग मात्र होइन सरकारले पनि राखेको छैन । जनचेतनाको अभावका कारण नेपालमा अटिजमको पहिचान गर्न समस्या भएको अटिजम केयर नेपालकी सचिव निलम गौतम बताउँछिन् ।

बालबालिकामा शारीरिक र भाषागत विकासबाहेक सामाजिक सञ्चारको सीप, बौद्धिक संवेदनासमेतको विकासमा उतारचढाव छ भने तत्काल विशेषज्ञको सल्लाह लिई शिघ्र पहिचान र प्रारम्भिक हस्तक्षेप गर्नु जरूरी हुन्छ ।

बालबालिकमा यस्ता लक्षण देखिए सबैभन्दा पहिला अवस्थाको पहिचान गर्न आवश्यक छ ।

याे पनि पढ्नुहाेस्

झापाका २२ बालबालिकामा अटिज्म

प्रकाशित मिति: बुधबार, चैत २०, २०७५ ०१:२३