१० जेठका २ घटनाः दलित भएकै कारण बेहुला र बेहुली हुन पाएनन्

A+ A A-

कस्तो संयोग १० जेठ । २ क्रुर घटना । प्रदेश ५ रुपन्देहीको देवदह र कर्णाली प्रदेशको पश्चिम रुकुम चौरजहारी । क्रुर घटनाको एउटै कारण दलित हुनु ।

दलित भएकै कारण देवदहकी किशोरी बेहुली बन्न पाइनन् । भेरी नगरपालिका-५ जाजरकोट का नवराज बिक दलित भएकै कारण बेहुला बन्न पाएनन् । १० जेठ दलित भएकै कारण भएका यी असामान्य वियोगान्तका घटनाले अहिले सडकदेखि सदन तातेको छ । कथित उपल्लो जाति मान्नेले यी दुवै घटनामा दुवैको प्रेमकथामा एउटा पूर्णविराम त लगाए नै मानवीय समबेदना समेत गुमाएको छ ।

सामाजिक सञ्जालदेखि संसद र सडकसम्म यो घटनाका बारेमा आवाज उठिरहेके छ । कोरोनाको महामारीले नेपाललाई आक्रान्त बनाइरहेको बेला यी घटनाले अहिले सबैको ध्यान खिचेको छ । क्रुर र अमानवीय घटनामा संलग्नमाथि हदैसम्मको कारबाही हुनुपर्ने आवाज उठिरहेको छ ।

नेपालमा जातीय आधारमा छुवाछूतलाई दण्डनीय अपराध मानेको ५७ बर्ष भइसकेको छ । तर, व्यवहारमा भने प्रेम गर्ने युवायुवतीले दुव्र्यवहार सहनुपर्ने मात्र होइन, ज्यानै गुमाउनुपर्ने अवस्था अहिले पनि छ । रुपन्देहीको देवदह र पश्चिम रुकुमको चौरजहारीमा १० जेठमा भएका २ घटना पछिल्ला उदाहरण हुन् । कागजीरूपमा छुवाछूत उन्मूलन भएको घोषणा गरिए पनि व्यवहारमा अझै कति जातियता क्रुर छ भन्ने यी दुवै घटनाले देखाउँछ ।

देवदह घटना

रुपन्देही देवदह नगरपालिका-११ की १५ बर्षीया दलित किशोरी ९ जेठ राती देवदहकै २२ बवर्षीय वीरेन्द्र भरसँग घर नजिकै एकान्तमा बसेको स्थानीय केही युवाले देख्छन् ।

त्यसको भोलिपल्ट १० जेठमा देवदह नगरपालिका-११ का वडाध्यक्ष अमरबहादुर चौधरी सहितका घर परिवारसहित समाज बसालेर ति किशोरीलाई युवकसँग बिवाह गर्न दबाब दिन्छन् । समाजले युवासँग जान भनेपछि ति १५ बर्षकी किशोरी भरको घरमा जान्छिन् । दलित किशोरी भएकै कारण भरकी आमाले उनीहरूको सम्बन्ध स्वीकार गर्न तयार हुँदिनन् । बरू उनीहरूमाथि नै जाइलाग्छिन् । त्यसपछि उनी घरबाट निस्किन्छिन् ।

घरबाट निस्केको त्यहीँ दिन अर्थात् १० जेठ अपरान्ह ५ बजे देवदह नगरपालिका-२ मा रहेको रोहिणी खोला किनारको रुखमा ति किशोरीको झुण्डिएको अवस्थामा शव फेला पर्छ । शरीरको माथिल्लो भागमा लगाएको कपडा च्यातिएको र भित्री वस्त्र देखिएकोको अवस्थामा किशोरी झुण्डिएको अवस्थामा शव फेला परेकोे देवदह प्रहरी चौकीका प्रहरी निरीक्षक दीपक महतले बताए । ‘छोरीलाई उपल्लो जातिको घरमा जबरजस्ती समाजले लगाइदिँदा छोरीको ज्यान जान पुगेको छ’ मृतक किशोरीकी आमा शान्तीले भनिन्, ‘आत्महत्याको अवस्थामा शव देख्दा छोरीको आत्महत्या नभई हत्या भएको हो ।’

देवदह नगरपालिका-११ का वडाध्यक्ष चौधरीले समाजले गरेको छलफलमा आफू सहभागी भएपनि केटासँग बिहे गर्ने बेला आफू सहभागी नभएको बताए ।

इलाका प्रहरी कार्यालय बुटवलका प्रहरी नायव उपरीक्षक प्रतिक सिंह राठौरले मंगलबार किशोरी पक्षले ज्यान सम्बन्धी जबरजस्ती करणीमा जाहेरी दिएको बताउँदै घटनाको बारेमा अनुसन्धान भइरहेको जानकारी दिए ।

चौरजहारी घटना

रुकुम पश्चिमको चौरजहारी नगरपालिका-८ मा प्रेमिका भगाउन पुगेका भेरी नगरपालिका-५ जाजरकोटका नवराज बिक अब कहिल्यै घर फर्कने छैनन् । जाजरकोटबाट प्रेमिका भगाउन भन्दै १८ जना युवासहित चौरजहारी नगरपालिका-८ मा पुगेका नवराज र उनका साथीमाथि गाउँलेले सामूहिक अन्धाधुन्दा आक्रमण गर्दा नवराजले १० जेठमा ज्यान गुमाउनुपर्यो । नवराजलाई साथ दिन गएकामध्ये २ साथी चौरजहारीका टिकारम सुनार र रानीगाउँका गणेश बुढा मगरको पनि मृत्यु भएको छ ।

अन्य ३ जना सन्दीप बिक, लोकेन्द्र सुनार र गोविन्द शाही अझै पनि भेरी नदीमा बेपत्ता छन् । ३ बर्षदेखिको प्रेमलाई विवाहमा परिणत गर्ने योजनाले बेहुली लिन गएका नवराजले बेहुला हुन नपाउँदै ज्यान गुमाउनपर्‍याे ।

सुष्मा मल्ल ठकुरीलाई बेहुली बनाएर लिन गएका नवराजमाथि कथित उपल्लो जाती भनिनेहरूले तल्लो जाती भन्दै ढुंगामुडा बर्साउँदै उनको हत्या गरे । मृतक नवराजका बुबा मोहन ढुंगाले टाउँमा थिचेर छोराको हत्या गरेको आरोप बताउँछन् ।

‘घटना राती भए पनि छोराको शव अर्को बिहान खोला किनारमा भेटिँदा पानी खाएको थिएन, ढुंगाले थिचेर हत्या गरेपछि मात्र खोलामा फालेका हुन्’ उनले भने, ‘पेट खाली थियो । रातभर खोलामा पानीमा डुबेको जस्तो शव देखिएको थिएन ।’ उनले अगाडि थपे, ‘भएको एउटा छोरा जातभातकै कारण गुमाएको छु । मैले न्याय पाउनुपर्छ । अनि सुरक्षाको समेत ग्यारेन्टी पनि सरकारले गर्नुपर्छ ।’

घटनामा संलग्न भएको आरोपमा इलाका प्रहरी कार्यालय चौरजहारीले चौरजहारी नगरपालिका-८ का वडाध्यक्ष डम्बरबहादुर मल्लसहित १२ जनालाई पक्राउ गरेको छ । बेपत्ताको खोजी जारी र घटनाबारे थप अनुसन्धान भइरहेको प्रहरी निरिक्षक धर्मसिंह विष्टले बताए ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, जेठ १४, २०७७ १३:५०