हतियार नियन्त्रणसम्बन्धी अर्को सन्धिबाट बाहिरिने ट्रम्पको घोषणा

A+ A A-

अमेरिका हतियार नियन्त्रणसम्बन्धी अर्को महत्त्वपूर्ण सन्धिबाट बाहिरिने भएको छ । राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले अमेरिका ओपन स्काइज् ट्रिटी (खुला आकाश सन्धि) बाट अलग हुने घोषणा गरेका हुन् ।

सन् २००२ को जनवरीदेखि कार्यान्वयनमा आएको यो सन्धिको उद्देश्य गोपनीयता वृद्धि र कुनै पनि खाले आक्रमणविरुद्धको आश्वासन बढाउनु हो ।

यो सन्धिमा अमेरिका र रुससहित क्यानडा, बेलायतसहित ३५ देशले अनुमोदन गरेका छन् ।

अमेरिकी अधिकारीहरूले रुसले यो सन्धि लगातार उल्लंघन गरेको आरोप लगाएका छन् । अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले रुससँग नयाँ सम्झौतामा पुग्ने सम्भावना रहेको बताएका छन् ।

उनले भने, ‘मलाई लाग्छ, रुससँग हाम्रो राम्रो सम्बन्ध छ, तर रुसले सन्धिको पालना गरेन । उसले सन्धिको पूर्ण पालना नगरेसम्म हामी यसबाट बाहिर रहनेछौँ ।’ उच्च अधिकारीहरूका अनुसार अमेरिका यो सन्धिबाट ६ महिनाभित्र औपचारिक रूपमा बाहिरिनेछ ।

रुसको विदेश मन्त्रालयले भने अमेरिकाको निर्णय खेदजनक रहेको बताएको छ । रुसले ट्रम्प प्रशासन हतियार नियन्त्रणसम्बन्धी सबै सहमतिबाट अमेरिकालाई बाहिर राख्ने प्रयासमा रहेको आरोप लगाएको छ ।

प्राविधिक समस्याहरूलाई अमेरिकाले सन्धिको उल्लंघनका रूपमा परिभाषित गरेर सन्धिको आधारभूत संरचनामै परिवर्तन गर्न खोजेको रुसको भनाइ छ । रुसले प्राविधिक समस्या समाधान गर्न तयार रहे पनि सन्धिको मर्म परिवर्तन गर्न नदिने बताएको छ ।

विश्वमा हतियारको नियन्त्रणसम्बन्धी सम्पूर्ण संरचनाहरू अन्त्य भइरहेका बेला अमेरिका अर्को महत्त्वपूर्ण सन्धिबाट समेत बाहिरिने घोषणा गरेको हो ।

ओपन स्काइज ट्रिटीले पक्ष राष्ट्रहरूमा भएको सैन्य परिचालन, सम्भावित आतंककारी गतिविधि, सैन्य सुविधा तथा हतियारसहितको विशेष निरीक्षण गर्ने अनुमति दिन्छ ।

यो सन्धिले छोटो समयकै सूचनामा हतियारविहीन विशेष उपकरणयुक्त सैन्य निरीक्षण विमानको उडान सन्धिको पक्ष राष्ट्र रहेको कुनै देशको पूर्ण भूभागमा गर्न पाउने व्यवस्था गरेको छ ।

तर, रुसले अमेरिकी निरीक्षण विमानहरूलाई रुसका निरीक्षणका लागि उड्न दिएको थिएन । रुसले भने यसको पछि प्राविधिक कारण रहेको बताउँदै आएको छ ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, जेठ ९, २०७७ १०:३१