लगानी सम्मेलन सफल

A+ A A-

सरकारले आयोजना गरेको लगानी सम्मेलन अपेक्षाकृत सफल भएको छ । नेपालको आर्थिक सामाजिक विकासको लागि आवश्यक लगानी जुटाउने उद्देश्यले आयोजना गरिएको लगानी सम्मेलनले विदेशी लगानी बृद्धिका लागि महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्ने देखिएको छ ।

यो लगानी सम्मेलनबाट तत्काल पैसा आउने होइन । सरकारले बनाएका कानुनको जानकारी विदेशी लगानीकर्तालाई दिने हो । नेपालमा भएका नीतिगत र कानुनी व्यवस्थाहरुको जानकारी दिने हो । विदेशी लगानी भित्र्याउनको लागि राष्ट्रिय एकता छ भन्ने सन्देश प्रवाह गर्ने हो ।

यो लगानी सम्मेलनमा सरकारले नेपालका कानुन, कानुनी र नीतिगत स्थिरता, विदेशी लगानी भित्र्याउने सवालमा राष्ट्रिय धारणा जस्ता कुरा प्रष्टसँग राख्न सकेको छ । सरकारले राखेका कुरालाई विदेशी लगानीकर्ताले कसरी लिएका छन् भन्ने आगामी दिनमा प्रष्ट हुदै जाला । तर, प्रारम्भिक रुपमा हेर्दा सरकारले जे प्रयोजनको लागि लगानी सम्मेलन आयोजना गरेको थियो, त्यो करिब पूरा हुने संकेत मिलेको छ ।

सरकारले दीगो विकास लक्ष्य तय गरी सन् २०३० सम्ममा नेपाललाई विकसित देशमा स्तरोन्नति गर्ने कार्ययोजना अगाडि सारेको छ । यसका लागि प्रत्येक बर्ष २ खर्ब रुपैयाँ जति लगानी गर्दै जानुपर्छ भने प्रत्येक बर्ष कुल गार्हस्थ्य उत्पादन (जीडीपी) को ५० प्रतिशत जति लगानी गर्नुपर्छ । तर, नेपालको राष्ट्रिय बचत नै अहिले १५ प्रतिशतको हाराहारीमा छ । यस्तो परिप्रेक्षमा दीगो विकास लक्ष्य हासिल गर्न थप लगानी गर्नुपर्ने जीडीपीको ३५ प्रतिशत लगानी खाडल पूर्ति गर्न विदेशी लगानी आवश्यक छ ।

सरकारले यही आवश्यकता पूर्ति गर्न लगानी सम्मेलन आयोजना गरेको हो । विदेशी लगानीबाट प्राप्त हुने स्रोतले सरकारको तर्फबाट तथा नेपाली नीजि क्षेत्रको तर्फबाट गर्नुपर्ने लगानीलाई सहयोग गर्ने उद्देश्यले सरकारले लगानी सम्मेलनमा ५० वटा सरकारी परियोजना र २७ वटा नीजि क्षेत्रका परियोजना सोकेसिङ गरेको थियो । तीमध्ये कति परियोजनामा सम्झौता भयो भन्ने प्रश्न अहिलेको लागि गौण किन हो भने अब लगानीकर्ताले नेपालमा आएर लगानी गर्दा जिउधनको सुरक्षा ग्यारेन्टी रहेछ भन्ने एकहदको निश्चिन्तता पाएका छन् ।

नेपालमा उत्पादित बस्तुहरु भारत, चीन जस्ता छिमेकी देश मात्र होइन, दक्षिण एशिया तथा विश्व बजारमा पठाउन सकिन्छ भन्ने विश्वास विश्व बैंक, एशियाली विकास बैंक जस्ता बहुपक्षिय दातृ निकायका प्रमुखहरुको भनाइबाट प्राप्त गरेका छन् ।

लगानी सम्मेलनपछि सरकारले गर्नुपर्ने कामहरु धेरै छन् । २ बर्ष अगाडि गरिएको लगानी सम्मेलनमा १४ खर्ब रुपैयाँभन्दा बढीको लगानी प्रतिवद्धता आएको थियो । तर, त्यसको निकै सानो अंश मात्रै लगानी आयो । नेपालसँग त्यो नमिठो अनुभव छ । अब नेपालमा लगानी गर्छु भन्ने लगानीकर्तासँग समन्वय गरेर लगानी भित्र्याउन पहल जरुरी छ ।

ऐन अनुसारका कार्यविधि नबनेको कारण ऐनले दिएका अधिकार प्रयोग गर्न नपाएको गुनासो लामो समयदेखि छ । लगानी भित्र्याउन आवश्यक पर्ने लगानी ऐन बनाउनेदेखि कार्यविधि निर्माणसम्मको काम अब तत्काल हुनुपर्छ । अहिले राम्रो रहेको श्रम सम्बन्धलाई राजनीतिक उदेश्यपूर्ति गर्नको लागि फेरि विगार्ने प्रयत्न हुनुहुदैन । लगानी सम्मेलनमा जसरी राजनीतिक एकता देखिएको छ, त्यसैगरी लगानी भित्र्याउन र लगानी बढाउनको लागि पनि यही प्रकारको सुझबुझपूर्ण राजनीति आवश्यक छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, चैत १८, २०७५ ००:१२