५४ देशबाट ९ लाख नेपाली भित्रिंँदै तर छैन क्वारेन्टाइन

A+ A A-

सरकारले प्रत्येक दिन ६ हजार जनाका दरले भारत र अन्य देशमा कोरोना भाइरसका कारण अलपत्र परेका नेपाली नागरिक उद्धार गर्ने गृहकार्य र तयारी थालेको छ ।

यस विषयमा परराष्ट्रमन्त्री प्रदीपकुमार ज्ञवालीले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र विदेशमा रहेका कूटनीतिक नियोगसँग छलफलसमेत गर्न थालेका छन् । कोरोना भाइरस नियन्त्रण गर्न गरिएको लकडाउनका कारण विदेशमा समस्यामा परेका करिब ९ लाख नेपाली नागरिक स्वदेश आउन खोजिरहेको परराष्ट्र मन्त्रालयले प्रधानमन्त्री कार्यालयलाई जानकारी गराइरहेको छ ।

लडकाउनकै बीच भारतलगायत अन्य देशमा रोजगारी गुमेर स्वदेश फर्कन सरकारको प्रतीक्षा गरिरहेका नागरिकको तथ्याङ्क सङ्कलन गरिरहेको परराष्ट्र मन्त्रालयले जनाएको छ ।

भारत, खाडीका देश, मध्यपूर्वका देश, मलेसिया, युरोपका देश, अमेरिका, क्यानडा र अफ्रिकी देशबाट कोरोनाका कारण समस्यामा परेका करिब ९ लाख नेपाली नागरिक फकाउनुपर्ने अनुमान परराष्ट्र मन्त्रालयले गरेको छ । यस विषयमा परराष्ट्र मन्त्रालयले प्रधानमन्त्री ओलीलाई जानकारीसमेत गराएको छ ।

५४ देशबाट नेपाली फर्काउनुपर्ने अवस्था रहेको परराष्ट्र मन्त्रालयको अनुमान छ । कोरोना महामारी नियन्त्रण गर्न भएको लकडाउनका कारण विदेशमा अलपत्र परेका तथा स्वदेश फर्किन चाहने नेपालीलाई फिर्ता ल्याउन सरकारले गृहकार्यसहित आवश्यक विषयमा छलफल सुरु गरेको मन्त्री ज्ञवालीले बताएका छन् ।

वैदेशिक रोजगारीमा रहेका नेपालीहरूको स्वदेश फिर्ती तथा अन्य देशमा रहेका नागरिक फर्काउने मोडालिटीमाथि समेत श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयबीच छलफल भएको मन्त्री ज्ञवालीले जानकारी दिए ।

विदेशमा अलपत्र नेपालीले घर फर्कन पाऊँ भन्दै सम्बन्धित देशको दूतावास घेर्न थालेका छन् । कोरोना भाइरसका बेला राज्यले बेवास्ता गरेको भन्दै सामाजिक सञ्जालमा विरोध पनि हुन थालेको छ ।

सामाजिक सञ्जालमा सरकारलाई खुला पत्र पठाउने र सञ्चार माध्यमले पनि बारम्बार कुरा उठाउन थालेपछि उनीहरूलाई फिर्ता ल्याउन सरकार बाध्य हुने भएको हो । यस विषयमा औपचारिक निर्णय उपप्रधान तथा रक्षामन्त्री ईश्वर पोखरेल संयोजक रहेको उच्चस्तरीय समितिको आज बस्ने बैठकले गर्ने जनाइएको छ ।

कुनकुन देशबाट कति फर्कन चाहन्छन् ?

वैदेशिक रोजगार प्रवर्द्धन बोर्डले २ साताअघि वैदेशिक रोजगारीमा कार्यरत ४ लाख ५० हजार कामदार कोरोना भाइरसका कारण स्वदेश फर्काउनुपर्ने तथ्याङ्क सार्वजनिक गरेको थियो ।

तर, परराष्ट्र मन्त्रालयले भने कोरोना भाइरसका कारण करिब ९ लाख विदेशमा रहेका नेपाली नागरिक स्वदेश फर्कन सक्ने अनुमान गरेको छ । बोर्डले तयार परेको तथ्याङ्कभन्दा दोब्बर धेरै नेपाली स्वदेश फर्कन चाहेको परराष्ट्र मन्त्रालयको बुझाइ छ ।

भारतसहित सार्क राष्ट्रबाट नै ९० हजार, खाडीका देशबाट ३ देखि ५ लाख, मलेसियाबाट ७० हजारदेखि १ लाख २० हजारसम्म, युरोपबाट ४० देखि ८० हजार, अमेरिका, क्यानडाबाट १० हजारभन्दा धेरैले स्वदेश फर्कन चाहेको परराष्ट्रलाई नियोगहरूले जानकारी गराएका छन् ।

यसैगरी हङकङ, सिङ्गापुर, जापान, कोरिया, ब्रुनाई, बेलायत, अस्ट्रेलिया र अन्य केही देशबाट १ लाखसम्म स्वदेश आउन खोजिरहेको परराष्ट्र मन्त्रालयको मध्यपश्चिम हेर्ने महाशाखाले जनाएको छ ।

नेपालबाट अध्ययन, वैदेशिक रोजगारी र अन्य पेसाका लागि नेपाली १ सय ८९ वटा देेेश पुग्ने गरेका छन् । नेपालमा १ सय ८९ वटा देशबाट रेमिट्यान्स भित्रिने गरेको राष्ट्र बैंकको तथ्याङ्कमा छ ।

सरकारले वैदेशिक रोजगारीमा जाने कामदरका हकमा संस्थागत १ सय १० र व्यक्तिगत १ सय ७२ देशका लागि श्रम स्वीकृति जारी गर्दै आएको छ । अध्ययनमा गएका विद्यार्थी यिनै देशमा पढाइ सकेर रोजगारी गर्दै आएका छन् । हाल भारतसहित विदेशमा ७५ लाख नेपाली नागरिक रहेको सरकारी अनुमान छ ।

क्वारेन्टाइन तयारी छैन

५४ देशबाट कोरोनाका कारण समस्यामन परेका नेपाली फर्काउनुपर्ने परराष्ट्र मन्त्रालयले जनाएको छ । कोरोना भाइरसका कारण आगामी सातादेखि दैनिक ६ हजार फर्काउने भनिए पनि सरकारले उनीहरूलाई राख्ने क्वारेन्टाइन अहिलेसम्म तयारी गरेको छैन ।

राजधानीका ठूला होटल र उपत्यकाबाहिरका ठूला होटलमा विदेशबाट उद्धार गरिएका नागरिक राख्न सरकारले पहल गरे पनि कतिपय होटल व्यवसायीले उक्त प्रस्ताव स्वीकार गरेका छैनन् । होटलहरूले नमाने सरकारले जबर्जस्ती क्वारेन्टाइन बनाएर राख्ने बताइरहेको छ ।

भारतसहित सार्क राष्ट्रबाट गाडीमा र अन्य देशबाट जहाजमा ल्याउने गरी छलफल भइरहेको श्रम मन्त्रलायले जनाएको छ । विदेशबाट उद्धार गरेर ल्याएका नेपाली नागरिकलाई सिधै जहाजबाट ल्याएपछि स्थानीय तहको क्वारेन्टाइन बनाएर पुर्‍‍‍याउने तयारीसमेत भइरहेको परराष्ट्र मन्त्रालयले जनाएको छ ।

तर, कतिपय स्थानीय तहले २ सय जनाभन्दा धेरै धान्न नसक्ने बताइरहेका छन् । उद्धार गरेर ल्याएकालाई खान-बस्नको व्यवस्था कसले गर्ने भन्ने विषयमा छलफल भइरहेको छ । यति ठूलो संख्यामा उद्धार गरेर ल्याएका नागरिकलाई खानाका लागि मात्र ७ अर्ब रुपैयाँभन्दा धेरै लाग्ने समितिको अनुमान छ ।

समितिले भने फर्काउँदै व्यवस्थापन गर्दै जाने विषयमा छलफल गरिरहेको छ । प्रधानमन्त्री ओलीले सबै कुराको व्यवस्था गरेर मात्र फर्काउन समितिलाई निर्देशन दिएका छन् । सरकारले क्वारेन्टाइनको व्यवस्था नगरी विदेशबाट नेपाली नागरिक स्वदेश ल्याउँदा कोनोना भाइरसको जोखिम बढ्ने सरोकारवालाहरू बताउन थालेका छन् ।

हाल नेपाल ल्याउन लागिएका देश कोरोना भाइरसको संक्रमण धेरै भएका देशमा पर्छन् । भारत, खाडीका देश, मध्यपूर्वका देश, युरोप र अन्य देशमा कोरोना भाइरसको संक्रमण धेरै छ । तिनै देशबाट नेपाली स्वदेश फर्कन चाहेको उनीहरूको भनाइ छ ।

क्वारेन्टाइनको व्यवस्था गरेर मात्र विदेशबाट नेपाली ल्याउन उनीहरूले सरकारलाई सुझाव दिएका छन् ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, जेठ ६, २०७७ १२:११