‘नेताज्यू, अर्को चुनावमा मेरो नागरिकता काम लाग्छ कि लाग्दैन ?'

A+ A A-

‘ढोग गरेँ दाई !’

कसैले म्यासेञ्जरमा ‘ढोग’ पठायो ।

भाग्यमानी ! मैले ढोक स्वीकार्दै सोधेँ– के छ खबर ?

उताबाट तुरुन्तै रिप्लाइ आयो, ‘ठीकै छ ।’

यो ‘ठिकै छ’ सिर्फ औपचारिकता थियो । अक्सर हामीलाई मृत्युशैयामा पनि कसैले के छ भनेर सोध्यो भने औपचारिकताका लागि ‘ठिकै छ’ भनिदिन्छौँ ।

ठिकै छ भन्ने शब्दपछि मात्र हामी आफ्नो पीडाका कहानी अगाडि बढाउँछौँ । ती भाइको ‘ठीकै छ’ पनि त्यस्तै कहानीभन्दा अगाडि प्रयोग भएको शब्द थियो । वास्तवमा उनीमाथि जे बितिरहेको थियो, त्यो सबै बिलकुल ठीक थिएन । बरु, भयानक थियो, दुःख र पीडाले भरिएको थियो ।

मेरो ‘के छ खबर’ औपचारिकता नै थियो । मैले ती भाइलाई चिनेको थिइनँ । एकदमै नजिकको मान्छेले मात्रै ढोग गर्छ । त्यसैले यिनी पनि मेरो नजिककै हुनुपर्छ भन्ने लागेर उनको प्रोफाइल चेक गरी हेरेँ । तर, ठम्याउन सकिनँ । पछि थाहा पाएँ, उनी मेरो भाइ शशिका साथी रहेछन् ।

उनी अर्थात् खगेन्द्र जोशी आफ्नी श्रिमती ताराको उपचारका लागि दुई महिनाअघि भारतको लखनऊ गएका थिए । ताराको पाठेघरको ट्युवमा समस्या रहेछ । डाक्टरले उनलाई मसुनी पलाएको भन्थे रे !

धनगढीमा बसोवास भएका जोशीले लखनऊको जावित्री अस्पतालमा उपचार गराए । उपचारमा २ लाख खर्च भयो । उपचार सकेर घर फर्किन खोज्दा कोरोनाको संकटले छापिसकेको थियो । उनी लकडाउनमा परे । लकडाउनका बाबजुद जसोतसो उनी पलियासम्म पुगे तर त्यहाँबाट अगाडि बढ्न सकेनन् ।

अनेक उपाय लगाएर २ दिनअघि धनगढीसम्म चाहिँ पुगेका थिए । धनगढी टेक्दा उनीभित्र खुसीको सीमा थिएन । तर, त्यो खुसी लामो समय टिक्न सकेन । उनलाई त्यो खुसी विजुली चम्किँदाको उज्यालोजस्तै भयो । विजुली चम्कियो, उज्योलो आयो, फेरि अँध्यारो भयो ।

प्रशासनकै सहयोगमा धनगढी टेकेका उनलाई प्रशासनले नै फिर्ता पठायो । र, केही उपाय नलागेर आफ्नो घरको छेउमै पुगिसकेका खगेन्द्र फेरि भारत फिर्ता पठाइए ।

सूदूरपश्चिम प्रदेशका मुख्यमन्त्री उनका भिनाजु पर्छन् । भिनाजूलाई उनले फोन पनि घुमाए । तर, आश्वासनबाहेक केही पाएनन् । विगत २० दिनदेखि उनीहरू पलियास्थित जिल्ला पञ्चायत बालिका इन्टर कलेजमा बसिरहेका छन् ।साथमा भएको पैसा सकिएर साथीलाई हारगुहार गरे । पैसा त पाए तर, पसलहरू बन्द भएकाले खानेकुरा पाएनन् । केही दिन चिउरा र चाउचाउले गुजारा चलाएका उनीहरू अन्ततः पलियाको एउटा सरकारी विद्यालयमा पुगे । त्यो विद्यालयमा उनीहरू मात्र छैनन्, विभिन्न समस्यामा परेका र घर फर्किन नपाएका २ सय ५० जना छन् । भारतको प्रशासनले उनीहरूलाई दिनमा दुई छाक खानाको व्यवस्था गरिदिएको छ । खाना स्वादिलो र पौष्टिक छैन । धन्य ! ज्यानचाहिँ जोगाएको छ ।सामान्य परिवारिक पृष्ठभूमीका खगेन्द्र करिब ३ वर्षअघि कोरियाबाट फर्किएका थिए । कोरियाको ५ वर्षको आम्दानीले यही देशमा केही गर्नुपर्छ र सम्मानजनक जिन्दगी बाँच्नुपर्छ भन्ने सपना लिएर उनले कृषिमा काम गर्ने सोच बनाए । उनले गाइ र भैंसी पालन गर्ने विचार विचार गरे ।

व्यवासायिक कृषि गर्नका लागि ठाउँठाउँमा जमीन पनि हेरे । साथीहरूसित मिलेर काम गर्ने उनको योजना थियो । तर, योजना बनाउँदाबनाउँदै साथमा भएको पैसा सकिँदै गयो । अन्ततः एकपटक फेरि कोरिया जाने सोचमा इपीएस परीक्षामा सहभागी भई नाम पनि निकाले । भिसा पनि आइसकेको छ । उनको भिसा आएको २० दिन भयो । उनलाई अहिले आफ्नो देश छिर्न पनाएको पीडाले सताएकै छ, भिसा लागेर पनि कोरिया जान नपाइएला कि भन्ने चिन्ता पनि छँदैछ ।अर्काको देशमा विचल्ली पार्नुभन्दा बरु आफ्नै देशमा क्वारेन्टाइनमा राखेको भए हुन्थ्यो भन्छन् खगेन्द्र । अहिले उनी नागरिकता हेर्दै टोलाउँछन् । हातमा नागरिकता, मनमा ‘अनागरिक’ हुनुको अनुभूति । अनि कताकता कोरिया जान पाइँदैन कि भन्ने छटपटी । बस्, यस्तै सोच्दै हिजोआज दिन काटिरहेका छन् उनी ।

आफ्नो चिनजानका नेताहरूलाई फोन गर्छन् र सोध्छन्, ‘आउने चुनावमा मेरो अहिलेकै नागरिकताले काम गर्छ कि अर्को बनाउनुपर्छ ?’

अहिले त आफ्नो नागरिकता कागजको खोस्टोमा परिणत भएकोजस्तो लाग्छ उनलाई ।

खगेन्द्र त एकजना प्रतिनिधि पात्र मात्र हुन् । यसैगरी थुप्रै नेपाली नागरिक भारतीय सीमासँगै अन्य देशमा अलपत्र परेका छन् । सरकारले उद्धार गरिदेला कि भन्ने झिनो आशा लिएर बाँचिरहेका छन् ।

तर, सरकार भने ‘ढोका थुनेर’ बसेको छ । नागरिक समाजका अगुवा भन्छन्, ‘आफ्ना नागरिकको समस्या नसुन्ने र ढोका थुन्नुलाई मात्र समाधान देख्ने सरकारको सोच उसका लागि प्रत्युत्पादक बन्न सक्छ ।’

प्रकाशित मिति: शनिबार, वैशाख २७, २०७७ ११:५१