‘चाइना रेल’ को व्यंग्य

A+ A A-

व्यस्त गायक हुन्, सन्तोष लामा । उनका दर्जनौँ गीत हिट छन् बजारमा । सन्तोषले देश तथा विदेशका दर्शक श्रोतालाई धेरै पटक स्टेजमा नचाइसकेका छन् । यतिबेला संगीतबजारमा उनको ‘चाइनाको रेल’ चर्चामा छ ।

घरमा दाईहरु नाच्थे गाउँथे, उनी यस्तै सांगीतिक माहोलमा हुर्किए । आफूलाई पनि त्यही माहोलले यो क्षेत्रमा तानेको उनी बताउँछन् ।

धादिङमा बाल्यकाल विताएका सन्तोषको सांगीतिक जीवन ११ वर्षमा छ । गायक बन्ने सपना लिएर काठमाडौं आएको भर्खरै हो जस्तो लाग्छ उनलाई ।

परिवार चाहन्थे, सन्तोष कलाकार बनोस् । ‘सोचे जस्तो छिटो कलाकार बन्न सजिलो छैन्’, उनी भन्छन्, ‘जुनसुकै विधामा ‘प्यासन’ भए पनि माध्यम चाहन्छ, टेलिभिजनको नेपाली तारा कार्यक्रम मेरा लागि माध्यम बनेर आयो ।’

स्कुले जीवन देखि नै राष्ट्रियस्तरको कार्यक्रममा भाग लिन्थे सन्तोष । बिद्यालयको पढाईमा अब्बल दर्जामा पर्थे उनी । पढाइको अलवा अन्य क्रियाकलाप पनि उतिकै सक्रिय । कार्यक्रमहरुमा उनको माग ज्यादा हुन्थ्यो । उनको कला र गलाले सबैको मन जित्यो, सानै उमेरमा ।

त्यो बेला देखि नै साथीभाई स्कुलका गुरूहरूको हाई–हाई थिए उनी । ती हौसला र प्रेरणाको जगमा आफु सफलतातर्फ उन्मुख बनेको उनी बताउँछन् ।

‘स्कुलमा पहिलो पटक स्टेजमा डान्स गरेको थिएँ, गीत चाँहि कक्षामा गाएर सुनाउथेँ, उनले विगत सुनाए ।

सन्तोषको कलिलो दिमाग संगीतले गाँज्न थाल्यो । संगीतमा भिज्न मन लाग्यो । संगीतको भोक र प्यासले उनलाई व्याकुल बनायो । आफ्नो गायकीमा निखार ल्याउनु थियो उनलाई ।

एसएलसी पास भएपछि संगीतको औपचारिक ‘क्लास’ लिन थाले । इश्वर अमात्य र भानुभक्त ढकालसँग ‘भोकल’को औपचारिक क्लास लिए उनले । संगीतसँगै पढाइलाई पनि अघि बढाए ।

अधिकांशका लागि ४ पुस २०६४ ले खास महत्व राखेन होला । तर, गायक सन्तोषका लागि यो दिन जीवनको महत्वपूर्ण घुम्ती बनेर आयो । नेपालको चर्चित गायन कम्पिटिसन ‘नेपाली तारा’ को उपाधि चुम्न सफल भए उनी ।

त्यही दिन देखि रेडियो, टेलिभजनमा छाउँन थाले । तत्काल नेपाली ताराको उपाधि चुम्दा ‘स्टार’ जस्तो लाग्थ्यो उनलाई । ‘तर सबै सोचे जस्तो हुदैन रहेछ, त्यो एउटा भ्रम मात्रै हो रहेछ,’ उनी भन्छन्, ‘त्यसपछि पो बल्ल संघर्ष सुरू भयो, भ्रमहरु विस्तारै चिरिदै जाँदो रहेछ ।’

सन्तोषलाई गाउने हुटहुटी मात्रै थियो । संगीतलाई गहिरिएर बुझ्न पाएका थिएनन् । नेपाली ताराको उपाधि जित्दा आफूलाई स्टार भएको महसुस भएको उनी बताउँछन् । उनले फेरि थपे, ‘तर त्यो होइन रहेछ त्यो एउटा ‘प्लेटफर्म’ मात्रै हो, गर्ने त आफैले रहेछ पुनः सुरु भयो नयाँ संगीतको सिकाई ।’

‘उपाधि जित्दा रगत तातिरहेको हुदो रहेछ, संगीतलाई भोलि नै विकास गर्छु भन्ने लाग्थ्यो तर सोचे जस्तो नहुदो रहेछ’, बिगत सम्झदै उनी भन्छन्, ‘बिस्तारै संगीत अझै धेरै सिक्नु पर्नेरहेछ भन्ने लाग्यो ।’अहिले उनलाइ लाग्छ– कलाकारका लागि रियालिटी शो माध्यम मात्रै हो ।

नेपाली तारा विजेता भएको ३ वर्ष पछि ‘बटुवा’ एल्बम बजारमा ल्याए । त्यस पछि उनको सांगीतिक यात्रा ह्वात्तै अघि बढ्यो । सन्तोषका गीत एकपछि अर्को ‘हिट’ भए ।

नेपाली तारा नआईदिएको भए संगीतमै त हुन्थेँ तर यो तहसम्म आउदिन थिएँ भन्ने लागेको छ सन्तोषलाई । सन्तोषले चलचित्रको पाश्र्व गायनमा आफूलाई अब्बल सावित गरिसकेका थिए ।

मेला र महोत्सवहरुमा उनको बाक्लै उपस्थिति हुन्छ । चलचित्र पे्रम गीतको ‘मैले सोचेको जस्तै’ गीत पनि निकै लोकप्रिय बन्यो । सँगसँगै ‘कसले सुरुवात’, ‘के यो माया हो’, ‘एउटा गाउँ थियो’, ‘मायालु मुहार तिम्रो’ जस्ता दर्जनौँ गीत हिट छन् सन्तोषका ।

देखेको संगीत
रमाइलो गीत गाइदिएर स्रोतालाई आनन्द दिलाउनु उनको ध्येय छ । सन्तोष नेपाली गीतसंगीतको विकास र विस्तारमा लागि परेका छन् । अझै पनि औलामा गन्न सकिने कलाकार मात्रै संगीतमा स्थापित छन् । त्यसैले आफू पनि संगीतमा संघर्षरत रहेको बताउँछन् ।

संगीतमा नै भविष्य देख्छन् सन्तोष । आफूलाई कसरी प्रस्तुत गर्ने भन्ने कुरा महत्वपूर्ण रहने उनको निष्कर्ष छ । संगीतमा रमाउन र जम्न सजिलो छैन् । यसमा साधना पनि उत्तिकै जरुरी छ । र, सन्तोषको सबैभन्दा बलियो सफलता भनेकै यो सत्यलाई उनले वुझेका छन् । आत्मसाथ गरेकाछन् ।

चाइनाको रेलको कथा
संगीतको सिर्जना परिवेशअनुसार हुन्छ । पहिले लाहुर जाने गीतहरु बढी निस्कन्थे । आन्दोलनका बेला आन्दोलनका गीत बजारमा आउँथे । सन्तोषका चाइना रेल चाँहि जनतालाई सरकारले बाँढेको सपनाको उपज हो ।

सरकारले जनतालाई कहिले चाइनाको रेल कहिले भारतको रेल भनेर सपना बाड्दै गर्दा त्यसैलाई टिपेर उनले गीतका रुपा प्रस्तुत गरे । जसलाई दर्शकले अत्याधिक रुचाए । सन्तोष यो गीत व्यंग्यात्मक हो भन्छन् ।

सन्तोषलाई आफू भाग्यमानी लाग्छ । किनकि उनले संगीतमा लामो बाटोको यात्रा गर्नु परेन । छोटै यात्रामा पनि सन्तोषले जीवन र जगत भोगे । धेरै कुरा सिके ।

उनीसँग अहिले नाम छ, दाम छ, इज्जत पनि छ । स्टेजमा दर्शकको हाईहाई छ । सामाजिक सञ्जालमा ‘फ्यान फलोइङ’ राम्रो छ ।

नेपाली ताराको विजेता हुनुमा उनलाई घमन्ड छैन् । नामको अहम र लोकप्रियताको मात चढेको छैन । भन्छन्, ‘यो समयले निर्धारण गर्ने कुरा हो, म बाहिर जे छु, भित्र पनि त्यही छु । बाहिर मलाई जे देख्नुहुन्छ, मेरो लाइफस्टाइल त्यही नै हो ।’

हेर्नुहाेस भिडियाे :