सफल महिला नेतृत्व, जसले देशलाई कोरोना त्रासबाट बचाए

A+ A A-

संकटका बेला सही नेतृत्वको उदाहरणको खोजीमा हुनुहुन्छ ? आइसल्यान्डदेखि ताइवानसम्म र जर्मनीदेखि न्युजिल्यान्डसम्म महिलाले मानवमाथि आइलागेको कठिन घडीलाई कसरी सही तरिकाले व्यवस्थापन गर्ने भन्ने दुष्टान्त विश्व समुदाययका अगाडि उत्कृष्ट तरिकाले प्रस्तुत गरेका छन् ।

फिनल्यान्ड र डेनमार्कलाई समेत जोडेर हेर्ने हो भने देशभित्र संकट पर्दा त्यसको कसरी सामना गर्नुपर्छ भन्ने कुरा यो महामारीको समयमा देखाएका छन्उनीहरूले ।

धेरैले यी साना देश तथा टापु भएकाले व्यवस्थापन गर्न सजिलाे हुने दाबी गर्न पनि सक्छन् । तर, जर्मनी ठूलो देश हो र इङ्ल्यान्ड अलग क्षमता र विशेषता भएको टापु हो । यी नेताहरूले शक्तिमा पुगेपछि त्यसलाई कसरी प्रयोग गर्ने भन्नेबारे आकर्षक र वैकल्पिक तरिका सिकाएका छन् ।

सत्य

जर्मन चान्सलर एन्जेला मर्केल समस्याको समाधानमा सबैभन्दा छिटो अग्रसर भइन् र आफ्ना देशवासीलाई भाइरसले ७० प्रतिशत जनसंख्यालाई संक्रमण गर्न सक्ने बताइन् ।

‘यो गम्भीर विषय हो,’ उनले भनिन्, ‘हामीले यसलाई गम्भीरतापूर्वक लिनुपर्छ ।’ चान्सलर मर्केलको यो भनाइपछि जर्मन नागरिक पनि सचेत भए । त्यसपछि कोरोना भाइरस संक्रमणको परीक्षण सुरु भयो ।

जर्मनीले निशेष, क्रोध र असभ्यता प्रदर्शन गरेन । जुन हामीले अरु देशमा देख्यौँ । त्यसै कारण जर्मनीमा कोरोना संक्रमितको संख्या उसका अन्य युरोपेली छिमेकी देशमा भन्दा कम र मृत्यु हुनेको संख्या त धेरै कम छ ।

उपचारपछि निको हुनेहरूको संख्या जर्मनीमा अरु देशको भन्दा तीव्र रूपमा बढिरहेको छ । जर्मनीमा अब नागरिकलाई आवागमनमा लगाएको प्रतिबन्ध खुलाउने दिशामा काम भइरहेको छ ।

निर्णय क्षमता

सबैभन्दा पहिलो र छिटो निर्णय गर्ने ताइवानी राष्ट्रपति साई इङ–वेन थिइन् । उनले जनवरीमा भाइरसको पहिलो संक्रमण देखिएपछि यसको महामारी रोक्न लकडाउन नगरीकन महत्त्वपूर्ण १ सय २४ निर्णय गरिन् ।

ताइवानले अमेरिका र युरोपमा मात्रै अहिले १ करोड फेस मास्क निर्यात गरिसकेको छ । महामारी व्यवस्थापनमा उनको नेतृत्वलाई अमेरिकी च्यानल सीएनएनले पनि ‘संसारकै सबैभन्दा राम्रो’ भनेर उल्लेख गरेको छ । कोरोना सुरु भएको चीनको नजिकै भएर पनि ताइवानमा कोरोना भाइरसका कारण हालसम्म ६ जनाको मात्र मृत्यु भएको छ ।

न्युजिल्यान्डमा प्रधानमन्त्री जेसिन्डा आर्डर्नले कोरोना संक्रमित देखिन थालेपछि तत्कालै लकडाउन गरिन् र अधिकतम सतर्कता अपनाइन् । देशमा ६ जना संक्रमित भएपछि नै उनले देशमा आउने सबैलाई सेल्फ क्वारेन्टाइनमा जान निर्देशन दिइन् र विदेशीलाई प्रवेश निषेध गरिन् ।

स्पष्ट कार्यशैली र निर्णय क्षमताकै कारण आज न्युजिल्यान्ड यो महामारीबाट जोगिन सफल भएको छ । हालसम्म न्युजिल्यान्डमा कोरोना भाइरसका कारण जम्मा १२ जनाको मृत्यु भएको छ भने आर्डर्नले लकडाउन खोल्ने तयारी गरिरहेकी छन् । विदेशमा रहेकालाई स्वदेश फर्किएपछि १४ दिन अनिवार्य क्वारेन्टाइनमा बस्नुपर्ने व्यवस्था गरिएको छ ।

प्रविधि

आइसल्यान्डकी प्रधानमन्त्री क्याट्रिन जकोब्स्दोतिरले देशका सबै नागरिकलाई निःशुल्क कोरोना भाइरस परीक्षणको व्यवस्था गरेकी छन् । यसले कोरोना भाइरसको वास्तविक प्रसार र मृत्युदर रोक्न महत्त्वपूर्ण सावित भयो । अधिकांश देशले सक्रिय लक्षण भएकाको मात्र परीक्षण गरेका छन् ।

जनसंख्यालाई तुलना गर्ने हो भने आइसल्यान्डले दक्षिण कोरियाको भन्दा ५ गुणा बढीको स्क्रिनिङ गरिसकेको छ । उसले ट्रयाकिङ प्रणालीलाई पनि सशक्त पारेको छ । जसको अर्थ आइसल्यान्ड विद्यालयहरू बन्द गर्ने अवस्था ल्याउन चाँहदैन थियो ।

गत डिसेम्बरमा निर्वाचित भएपछि फिनल्यान्डकी प्रधानमन्त्री सना मरिन संसारकै कम उमेरकी प्रधानमन्त्री बनिन् । उनले कोरोना भाइरसको संक्रमणविरुद्धका गतिविधिका लागि सामाजिक सञ्जाललाई प्रभावकारी रूपमा उपयोग गर्ने नीति लिइन् ।

उनले सबैले पत्रपत्रिका नै बढ्दैनन् । त्यसैले उनले सबै उमेरका मानिसलाई महामारी नियन्त्रणका लागि तथ्यमा आधारित जानकारी फैलाउन आग्रह गरिरहेकी छन् ।

प्रेम

नर्वेकी प्रधानमन्त्री इर्ना सोलबर्गले टेलिभिजनमा बालबालिकासँग प्रत्यक्ष कुराकानी गर्ने नयाँ तरिका अपनाइन् । उनले जम्मा ३ मिनेटकाे पत्रकार सम्मेलनको निर्माण गरिन्, जस्तो कि केही दिनअघि डेनमार्ककी प्रधानमन्त्री मेटे फ्रेडरिकसेनले आयोजना गरेकी थिइन् ।

सोल्बर्गको पत्रकार सम्मेलनमा कुनै पनि वयष्क मानिसलाई जान अनुमति थिएन । उपयोग गरेर देशका बालबालिकासँग प्रत्यक्ष संवाद चलाइन् । उनले देशका बालबालिकाको प्रश्नको सीधा उत्तर दिइन् र किन डराउनुपर्छ भनेर प्रस्ट पारिन् । विचारको मौलिकता र स्पष्टताले धेरै सफलता दिलाउँछ । उनको सहानभूति, सरता र प्रत्यक्ष हेरचाहको यो प्रयोग वास्तममा सफल देखियो ।

आमरूपमा यी सबै महिला नेताहरूले जुन प्रकारको सहानुभूति र हेरचाहको सञ्चार गरे, जुन हामीले देखिरहेको भन्दा अलग र वैकल्पिक ब्रम्हान्डबाट आएको छ, यस्तो लाग्छ कि उनीहरूको हतियार भिडियोबाट बाहिर आइरहेको छ र तपाईंलाई भित्रैबाट महसुस गराउनुका साथै प्रेमपूर्ण रूपमा अँगालो मारेकाे अनुभूति हुन्छ । नेताहरूले यस्तो अलग तरिकाले पनि आफूलाई उभ्याउन सक्छन् भन्ने हामीमध्ये धेरैले त सोचेकै थिएनौँ ।

अब यी नेता र कहानीको तुलना विश्वका अन्य शक्तिशाली राष्ट्रका नेतासँग तुलना गरौँ । जसले अर्कालाई दोषी देखे, अदालतलाई आफ्नो नियन्त्रणमा लिए, पत्रकारिताको राक्षसीकरण गरे र आफैँलाई मात्र महत्त्व दिए ।

यस्ता नेताको पंक्तिमा अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प, ब्राजिलका राष्ट्रपति जायर बोल्सोनारो, भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी, फिलिपिन्सका राष्ट्रपति रोड्रिगो डुटेर्ते, रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन, मेक्सिकोका राष्ट्रपति आन्द्रेज लोपेज म्यानुअल ओब्राडोर, हंगेरीका प्रधानमन्त्री भिक्टर ओर्बन, इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहुलगायतलाई लिन सकिन्छ ।

केही वर्षदेखिको सोधमा महिलाको नेतृत्व शैली अलग र फाइदाजनक हुने पाइएको छ । यसको साटो धेरै राजनीतिक संगठन र कम्पनी अझै पनि महिलालाई पुरुषको जस्तै व्यवहार गर्नका लागिरहेका छन् । उनीहरू नेतृत्व गर्न र सफल हुन चाहन्छन् । यी महिला नेतृत्वलाई लिएर आफ्ना नेताहरूमा अध्ययन गरिरहेका छन्, जो महिलाहरूबाट सिक्न चाहन्छन् । यो समय हामीले यसलाई स्वीकार गर्ने र अधिक महिलाहरूलाई नेतृत्वमा ल्याउने समय हो ।

(फोर्ब्स पत्रिकामा अभिभा भिटेनवर्ग–कोक्सले लेखेको लेखबाट केशरमणि कटुवालले गरेको भावानुवाद)

प्रकाशित मिति: सोमबार, वैशाख ८, २०७७ ०९:१८