कोरोना निको पार्न मलेरियाको औषधि !

A+ A A-

संसारभरि कोरोना भाइरस नियन्त्रणका लागि भन्दै मलेरियाको औषधिको माग बढेको छ । विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लूएचओ) ले कोरोना भाइरसको उपचारका लागि मलेरियाको औषधि प्रभावी रहेको अहिलेसम्म बताएको छैन ।

कोरोना भाइरसको उपचारका लागि कति प्रभावकारी छ, यसले कोरोना भाइरसको उपचार हुन्छ भन्ने के प्रमाण छ र कसले प्रयोग गरिरहेको छ भन्नेबारेमा अहिलेसम्म केही अध्ययन भएकाे पाइएकाे छैन । अमेरिकी राष्ट्रपतिले आफ्नो ब्रिफिङमा मलेरियाको उपचारका लागि काम लाग्ने औषधि हाइड्रोक्सी क्लोरोक्वाइनको पटकपटक उच्चारण गर्ने गरेका छन् ।

फेसबुकमा ब्राजिलका राष्ट्रपति जायर बोल्सोनारोको एक भिडियोले गलत जानकारी फैलाएका कारण हटाइएको छ । सो भिडियोमा बोल्सोनारोले भनेका थिए, ‘हाइड्रोक्सिनक्लाेरोक्विनले सबै क्षेत्रमा काम गरिरहेको छ ।’

लामो समयदेखि हाइड्रोक्सी क्लोरोक्वाइनको प्रयोग मलेरियाका कारण आउने ज्वरो कम गराउन प्रयाेग गरिँदै आएको छ र यसले कोरोना भाइरसका कारण आउने ज्वरो रोक्न पनि सक्ने विश्वास छ ।

बीबीसीका स्वास्थ्य संवाददाता जेम्स ग्यालघर भन्छन्, ‘अध्ययनमा हाइड्रोक्सी क्लोरोक्वाइन काेरोना भाइरस रोक्नमा सक्षम रहेको अध्ययनबाट पत्ता लागेको छ । डाक्टरले यसले कुनै मामलामा काम गरिरहेको बताएका छन् ।’

तर यो कोरोना भाइरसको उपचारमा कति प्रभावी हुन्छ भन्नेबारेमा पर्याप्त सबुत भने पाइएको छैन । अर्कोतर्फ यो औषधिले मिर्गौला र कलेजो खराब पार्न सक्छ ।

कोरोनाको उपचारमा मलेरियाको औषधिको प्रभावकारिताको रिपोर्ट लेख्ने अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयका कोम गेबनिगी भन्छन्, ‘यो कति प्रभावकारी छ भनेर जान्नका लागि उच्च गुणवत्ता भएको र्‍यान्डम क्लिनिकल ट्रायलको आवश्यकता छ ।’

अमेरिका, बेलायत, स्पेन र चीनमा २० भन्दा बढी परीक्षण चलिरहेको छ । क्याबिनेट मन्त्री माइकल गोबले मलेरियाको औषधिले कोरोना भाइरसको उपचारमा पार्ने प्रभावको लगातार क्लिनिकल परीक्षण भइरहेको छ ।

अमेरिकामा पनि हाइड्रोक्सी क्लोरोक्वाइन र एजिथ्रोमाइसिनजस्ता औषधिको परीक्षण भइरहेको छ । यूएस फुड एन्ड ड्रग एडमिनिस्ट्रेसन (एफडीए) ले अमेरिकामा कुनै औषधिको प्रयोगको अनुमति दिने गर्छ । उसले पनि यो औषधि सीमित रूपमा मात्र प्रयोग गर्न अनुमति दिएको छ ।

एफडीएले पनि यो औषधि प्रभावी भएको भनेर सिफारिस गरेको भने होइन । यसको अर्थ कुनै खास अवस्थामा अस्पतालले अनुरोध गरेर यस्ता औषधिको प्रयोग कोरोना बिरामीका लागि पनि गर्न सक्छ ।

अमेरिकी सरकारले जर्मनीको औषधि कम्पनीले ३ करोड हाइड्रोक्सी क्लोरोक्वाइन दिएको र सरकारसँग रहेको जनाएको छ । अन्य देशमा पनि यो औषधिको प्रयोग अलग–अलग स्तरमा भइरहेको छ ।

उता फ्रान्सले आफ्ना डाक्टरलाई कोरोना भाइरसका बिरामीलाई याे औषधि दिन सल्लाह दिएको छ । तर, यसको साइड इफेक्टबारे पनि चेतावनी दिएको छ ।

भारतका स्वास्थ्यमन्त्रीले स्वास्थ्य क्षेत्रमा काम गर्ने स्वास्थ्यकर्मीलाई हाइड्रोक्सी क्लोरोक्वाइन दिने सल्लाह दिएका छन् । उनले कोरोना भाइरसको संक्रमण देखिएका बिरामीका परिवारलाई पनि यो औषधि सेवन गर्न सल्लाह दिएका छन् । यद्यपि भारतमा यसको प्रयोग आपतकालीन अवस्थामा मात्रै गर्न सल्लाह दिइएको छ ।

मध्यपूर्वका केही देशले आफ्ना देशमा पनि यो औषधिको प्रयोग गर्न सल्लाह दिएका छन् । जसमा बहराइन, मोरक्को, अल्जेरिया र ट्युनिसिया छन् ।

बहराइनमा सबैभन्दा पहिले आफ्नो देशका बिरामीमा हाइड्रोक्सी क्लोरोक्वाइनको प्रयोग गरेको जनाएको छ । कोरोनाका बिरामीको उपचारमा यसको प्रभावकारिताको सम्भावना व्यक्त गरिरहँदा यसको उपलब्धता पनि कम भइरहेको छ ।

क्लोरोक्विन र यससँग जोडिएका औषधि विकासशील देशमा पर्याप्त मात्रामा उपलब्ध छ । यी देशमा मलेरियाको उपचारका लागि यो औषधिको प्रयोग हुन्छ । अहिले बिस्तारैबिस्तारै मलेरियाको बढी प्रतिरोधी भएकाले यो औषधिका कारण मलेरियाको प्रभाव कम भइरहेको छ ।

जोर्डनमा बढी औषधि थुपार्ने प्रवृत्ति रोक्नका लागि यसको बिक्री वितरण गरिने पसलमाथि रोक लगाइएको छ ।

कुवेतले सबै निजी औषधि पसलबाट यो औषधि फिर्ता लिएको छ भने सरकारी अस्पतालमा पनि यसको उपलब्धता सीमित गरिदिएको छ ।

केन्यामा पनि अब यो डाक्टरको सिफारिसअनुसार मात्रै पाइन्छ । कसैले पनि अब यो औषधि पसलमा गएर किन्न पाउँदैन । भारत यो औषधिको एउटा ठूलो उत्पादनकर्ता हो । भारतले यसको निर्यातमा रोक लगाएको छ ।

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीसँग यो औषधि अमेरिकालाई दिन अनुरोध गरेका छन् । सन् २००५ मा रोक लगाउनुका बाबजुद नाइजेरियाका मानिसले अझै पनि मलेरियाको औषधिको प्रयोग गरिरहेका छन् ।

चीनमा गत फेब्रुअरी महिनामा हाइड्रोक्सी क्लोरोक्वाइनले कोरोना भाइरस निको बनाउन पनि सहयोग पुग्ने बताइएको थियो । अमेरिकामा अहिले ट्रम्पले यो औषधिबारे बताएपछि अमेरिकाका औषधि पसलबाहिर भीड लाग्न थालेको छ भने सबै पुरानो स्टक पनि समाप्त भइरहेको छ ।

नाइजेरियाको रोग नियन्त्रण केन्द्रले मानिसलाई यो औषधिको प्रयोग बन्द गर्न अनुुरोध गर्दै भनेको छ, ‘विश्व स्वास्थ्य संगठनले कोरोना भाइरसको उपचारमा प्रभावकारी रहेको पुष्टि भएको छैन ।’

लागोसमा मानिसहरू यो सल्लाहलाई नसुनेजस्तो गरी आफूलाई सुरक्षित गर्ने कोसिसमा लागेका छन् । जसको गम्भीर परिणाम उनीहरूले भोग्नुपरिरहेको छ । लागोसका अधिकारीहरूले हाइड्रोक्सी क्लोरोक्वाइनको ओभरडोजका कारण मानिसहरू गम्भीर बिरामी परेको बताएका छन् ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, चैत २६, २०७६ १३:१३