कोरोना, सतर्कता र अफवाह

A+ A A-

कोरोनाको सुरुवात केही महिनामात्र पहिला भएको भए पनि संक्रमण विश्व भर नै फैलियो । नेपाल पनि अछुतो रहेन । पशुपतिनाथको कृपा, जाँच्ने यन्त्र नहुनु र गर्र्मी सुरु हनु नेपालमा कोरोना संक्रमण कम हुने कारण वताइएको थियो ।

यी ले मेन सोच र हसिमजाकका मिश्रण थिए । अवस्था त्यस्तो रहेन । देश कोरोनाको संक्रमणमा छ । देशमा कोरोनाको कारण मानिसको क्षति भएको खवर कम नै सुनिए पनि विदेशमा नेपालीहरु मरिरहेका छन् ।

यो जटिल अवस्थामा हामी जात, धर्म, भाषा, संकृतिलाई मानवियताको जगमा समेटेर मिलेर कोरोना विरुद्धको युद्धमा जुट्नु पर्छ ।

चीनका तर भारतीय मुलका डोमिसाइली भनिएकावाट एउटा खवर आयो । उनका अनुसार दिनमा चार पटक तातो पानी, चार पटक चिया, चार पटक वाफ, चार पटक हट लेमन पिउनु पर्छ ।

यो सुत्रलाई लागु गरेर नै चिनियाहरुले कोरोनावाट मुक्ति पाउन सकेको उनले वताए । तर चिनियाहरुले यो सत्य लुकाएको उनको आसय थियो । यसको अर्थ अरु उपचार नगर्ने भन्ने होइन । उनले भनेका उपाय साह्रै उपयुक्त छन् र सजिला पनि छन् ।

यसको लागि हामी सवै सजग होउ र पालन गरौं । मलाई यो पनि एक प्रकारको औषधि जस्तो लागेको छ, तर वास्तविक औषधि पत्ता नलागेसम्मको लागि मात्र ।

दुरी कायम गर्ने, खाने कुरा वचाउने, वाहिरवाट सामान ल्याउँदा पनि यो सामान कोरोनाको वाहक हुनसक्छ भनेर उचित ब्यवस्थापन गर्न समेत आवस्यक छ ।

कागती समेतका अमिला वस्तुले मानिसमा रोग प्रतिरोधात्मक शक्ति वढाउने भनिएको छ । गेडागुडीहरु पनि उपयुक्त हुन् । हातले सरिरमा मात्र हैन वाहिर अन्य वस्तुमा समेत कम छुने, जस्तै रेलिग आदि किनभने त्यस्ता स्थानमा धेरैले छोएका हुन्छन् ।

चुक्कुल पनि त्यस्तै हो । सेनिटाइजर लगाएर मात्र काम गर्ने र वाहिरका सामान छुंदा सेनिटाइजर प्रयोग गर्ने मात्र हैन वरु खाना वनाउँदा समेत वाहिरवाट ल्याइएका वस्तु पकाउदा समेत सम्भव भएसम्म सेनिटाइजर लगाउने कार्य उपयुक्त होला ।

यो रोगले सबैलाई समात्ने भए पनि बृद्धाहरुलाई वढि कठिन वनाएको छ । पश्चिमी देशमा वढी मृत्यु हुनुमा ६० बर्ष भन्दा वढि उमेरका मानिसहरु धेरै भएर पनि हो ।

राज्यले नागरिक र यो देशमा रहेका विदेशीहरु समेतलाई सकेसम्म सजग भएर सुरक्षा गर्न आवस्यक छ । अरु देशले विदेशमा रहेका नागरिकलाई जहाज देखि विभिन्न उपायवाट आफ्नो देशमा ल्याएर उचार गरिहरका छन् ।

हाम्रो सन्दर्भमा विदेशमा गएका नेपालीहरु मध्ये ९० प्रतिशत भन्दा वढि हातुमख जोड्न कठिन भएर, वच्चालाई राम्रो पढाइ दिन सकिन्छ कि भनेर, सामान्य रोग लाग्दा पनि उपचार गर्न नसकिने अवस्था नआओस् भनेर गएका हुन्छन् ।

त्यो अवस्था आउनुमा राज्यकै कमजोरी हो । त्यसैले संकटको यो घडीमा नेपाल आउदै गरेका नेपालीहरुलाई सिमानामा रोक्नु भनेको पीडामा राज्यले मलाम लगाउने हैन थप पीडा थप्नु हो ।

राज्यलाई कसैले असहयोग गर्ने कार्य समेत यो वेला हुनुहुदैन । राज्यलाई काम गर्न निरुत्साहित गर्ने होइन वरु सहयोग हुनुपर्छ ।

यो कठिन घडीमा विदेशी र नेपाली दाताहरुले दिएका वस्तुहरुमा समेत भ्रष्टाचार गर्न तयार हुनेहरु देशका सत्रु हुन् । उनीहरुको हिसावकिताव हुनुपर्छ । जनताले र सजग पक्षहरुले यो सन्त्रास सकिनासाथ उनीहरुलाई सजायको दायरामा ल्याउनुपर्छ ।

अहिले हामी सवै एक भएर राज्यलाई सहयोग गर्न जुट्नु पर्दछ । आवस्यक परे राज्यलाई दवाव दिनु पर्दछ । नागरिक पहिला भन्ने भावना आउनै पर्दछ ।

कुनै पनि नागरिक राज्यको असहयोगको कारणले रोगवाट पिडित नहोस् । त्यो भन्दा महत्वपुर्ण कुरा त गरिवहरुले लकडाउनको कारणले काम गर्न नपाएर वा खाध्यान्न लिन नपाएर मर्ने अवस्था आयो भने त्यो कोरोनाको कहर भन्दा धेरै पीडादायी हुनेछ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, चैत २०, २०७६ १३:५९